Kirkjuritið - 01.06.1960, Blaðsíða 32

270
KIRKJURITIÐ
dómsmaður, snjall kennari og nafnfrægur ungdómsfræðari
(eins og komizt er að orði um hann). Hann var sæmdur meist-
aranafnbót í heimspeki.
Séra Bjarni var fæddur 1724 í Gnúpverjahreppi, síðar bjuggu
foreldrar hans á Efra-Velli í Gaulverjabæjarhreppi. Um daga
Bjarna skólameistara var aðbúnaður skólapilta mjög lélegur,
enda eru þá að renna upp erfiðustu ár landsmanna. Jafnvel
talað um, að skólapiltar hafi soltið heilu hungri, lekar vistar-
verur og svo fram eftir götunum. Hvort sem það var nú af
þessu eða öðru, risu miklir úfar með skólameistara og biskup-
unum í hans tíð, Finni og Hannesi, og það svo, að talað var
um þrjátíu ára stríð milli Bjarna skólameistara og Finns bisk-
ups. Hefur þetta allt orðið til þess, að Bjarni sótti um Gaul-
verjabæ, umsókn hans fylgdu mikil og góð meðmæli frá Finni
biskupi. Séra Bjarni fékk veitingu fyrir Gaulverjabæ 25. júlí
1781 og vígðist 23. september sama ár, þá 57 ára að aldri, elzt-
ur þeirra presta, sem vígzt hafa að Gaulverjabæ, en frá byrjun
17. aldar eru þeir 7. Séra Bjarni var prestur í Gaulverjabæ
meðan Móðuharðindin og afleiðingar þeirra stóðu yfir. Sár-
soltið og sjúkt fólk kom austan úr eldinum og hélt vestur á
bóginn. Áreiðanlega hefur það ekki farið fram hjá Gaulverja-
bæ. Helzt var það, að stórbýlin væru aflögufær.
Séra Bjarni magister Jónsson, eins og hann var oftast nefnd-
ur, andaðist í Gaulverjabæ 13. okt. 1798.
EftirmaÖur séra Bjarna var ungur og harðduglegur maður,
ættaður austan undan Eyjafjöllum og kom töluvert mikið við
sögu í Árnessþingi á tímabili. Það var séra Jakob Árnason.
Hann var vígður að Gaulverjabæ 26. maí 1799 og var þar
prestur til dánardags 19. ágúst 1855, og var þá búinn að þjóna
þar allra presta lengst, bæði fyrr og síðar, eða í 56 ár, eins
og segir hér að framan. Auk þess var hann prófastur í Árness-
prófastsdæmi í 30 ár.
Meðan séra Jakob var prestur, voru allróstusamir tímar
innan prestakalls hans. Þarf ekki annað en nefna Kambsránið
1807 og öll þau málaferli, sem af því spunnust. Hefur því oft
þurft að bera sáttarorð á milli, svo að gott var, að sá, sem átti
að gera það, var flestum mönnum betur til þess fallinn. Séra
Jakob var lærður vel, mikill höfðingi, ljúfmenni og læknir
góður, enda hafði hann numið læknisfræði í 2 ár hjá Jóm