Kirkjuritið - 01.04.1978, Page 17

honum með aðstoð ýmissa embættis-
mQnna að fá þá leysta úr haldi. Héldu
eir Þá ótrauðir áfram ferðum sínum
Um pólland, Bæheim, Englandi, Þýzka-
and og Holland. Árið 1739 lá við að
idmann yrði grýttur ti! bana í Amst-
erdam. Var hann þá svo þrotinn að
I róftum, að hann varð að hætta ferða-
e°9um. Manitius entist til ársins 1744,
®n Qerðist þá prestur. Báðir voru köll-
n sinni trúir til dauðadags og báru
‘'ð sömu umhyggju fyrir velferð Gyð-
ln9a.
Einn góður vin
U|^Ustu arin. sem Manitius ferðaðist
ur ’^91- ' f°r me<5 honum ungur mað-
Se . tePhan Schultz. Um þann mann
ekk'r ^°rm Prófessor, að hann hljóti
ast.' einun9is að teljast hinn merk-
he||j y®in9akr-istniboði á átjándu öld,
duq °9 einhver hinn sérstæðasti og
mesti slíkra fram á þennan dag.
sínaC uitz hefur sjálfur skrifað sögu
Hsesj °? heitir hun „Leiðsögn hins
Vest 3 i'tann fæddist í Póllandi eða
hans r PrÚSSlandi árið 1714’ Móðir
því S faf hann Drottni, nýfæddan, hét
Hqna hann skyldi verða þjónn Guðs.
var hann ®teten’ Þv' hun
rnótm^!mælandi °9 bj°st við Því- að
bola j enda-Prestur yrði margt að
sjáifg- °ilar>di. Nafnið sótti hún að
E3err?^.U Stefáns píslarvotts.
rik. m ,S a drengsins varð viðburða-
tvfveqjltTlili fiö|skyldu hans eyðilagðist
hann SS 8f eidi' Sjáifur skaddaðist
Var þrjV°.iiia a fótum í falli, er hann
að harr"fa ara’ að fuiivist var talið,
bað Sen mundi hafa þeirra lítil not,
m eftir væri ævinnar. Albata
varð hann þó, enda veitti honum ekki
af. Á barnsaldri kynntist hann einnig
Gyðingum, lærði tungu þeirra og varð
meira að segja tíður gestur í skóla
þeirra með júðskum leikfélögum sín-
um. Móður sinni, sem þótti nóg um,
svaraði hann því til, að hann yrði að
kynnast Gyðingum, til þess að geta
snúið þeim síðar.
Reynt var að koma honum til náms,
en þar gekk á ýmsu, því að efni voru
enginn. Hraktist hann um sinn milli
manna, er tóku hann í hús sín af mis-
jafnri góðsemi. Lenti hann þá m. a. í
húsi rektors nokkurs, er virtist hafa
meiri hug á bruggi og kaupmennsku
en skólakennslu. Neytti hann þá færis
eitt sinn og fékk að slást í för með
kaupmanni, sem var á ferð. Hann hafði
fregnað, að í heimabæ þess manns
væri skóli, er öðrum þræði gæfi efna-
lausum nemendum kost á ókeypis
námi.
,,Er þeir voru á leiðinni," segir
Torm, „þaulspurði kaupmaðurinn,
hvort hann ætti vini í Stolpe. Schultz
svaraði, að hann ætti þar einn góðan
vin. Kaupmaður vildi vita, hvað sá héti,
og er pilturinn svaraði, að sá vinur
héti Jesús Kristur, klökknaði kaup-
maður um hjarta. ,,Hann er einnig
bezti vinur minn,“ anzaði hann og tók
Stephan Schultz á heimili sitt ,er þeir
komu til Stolpe."
Pilturinn reyndist námsmaður mikill
og kappsamur. Árið 1733 lá leið hans
á háskólann í Königsberg, og leið ekki
á löngu, unz honum virtust allar leiðir
opnar til frama. Um sömu mundir
komu þeir Widmann og Manitius til
15