Kirkjuritið - 01.04.1978, Blaðsíða 61

klíka, studd af takmörkuðum flokki
^anria, sem stendur á öndverðum
meiði við aðra íhaldstrúarklíku, er
kennir sig við dauðlegan mann,
sem Lúther hét. Og innan lúthersk-
unnar úir og grúir af enn minni
klíkum, sem allar hafa fundið sann-
leikann og eru þó hver annarri
fjandsamlegar. Kristindómurinn er
ekkert annað en stóreflis trúarklíka,
Sem berst um valdið yfir hugsunar-
^ætti mannkynsins gegn öðrum
v°ldugum trúarklíkum, svo sem Mú-
hameðstrú, Búddhatrú og Brama-
trú. Og þær heyja aftur harðvítuga
orrahríð sín á milli um sama valdið.
A|lar hugsjónir eru flokksmál, þar
til vaninn hefur gert þær að alls-
herJar sannleik.“ (5)
^Þessi skoðun kann að þykja heyra
num ííma til, og hafi hún einhvern
fo 3 við rök að styðjast þá séu
^gSendur hennar löngu brotsnar. En
u Ur en viö hugum að rökunum gegn
no-^ri skoðun skulum við víkja að
hen rUm rei<um sem færa ma fyr'r
iaust' ^enn' ti! stuðnings mætti ef-
forn nefna ýmis kristinréttarákvæði
söq i°^ n^ sjálfsögðu vísa til
kirk^ Staðreynda sem sýna að
^1" hetur ávallt verið ver-
br50* Valdastofnun og kristin trúar-
vaiHu beinlínis taeki til stjórnunar og
k6nnnjnUr °9 dýpri rök er að finna í
■nnar ^arls Marx um stöðu krist-
arrar hU9myndafræði (sem og ann-
Hér Ve k myndafræði) ' Þjóðfélaginu.
legrj \ Ur ei<i<i 9er® grein fyrir sögu-
efmshyggju Marx eins Qg vert
væri, en einungis nefnd örfá aðalat-
riði. (Af sjálfu leiðir að um verulegan
rökstuðning getur ekki orðið að ræða,
auk þess er ekki um beina endursögn
að ræða á kenningum Marx.)
Fyrsta meginatriðið í kenningu Marx
er að hugmyndafræði manna ráðist af
því hvernig menn lifa stöðu sína í
þjóðfélaginu: hugmyndafræðin endur-
spegli þannig lífsreynslu manna og
vitund um sjálfa sig í samskiptum
þeirra við aðra; hún sé samsafn hug-
mynda sem fólk geri sér um sjálft sig
og félagslegan veruleika sinn, en ekki
lýsing á raunverulegum högum fólks
eða aðstæðum. Um leið gefi hug-
myndafræðin alranga mynd af raun-
verulegum félagsvenslum manna;
mynd hennar sé samofin óskum
manna og draumum sem einmitt séu
sprottnir af óánægju þeirra með raun-
veruleg lífsskilyrði sín. Hugmynda-
fræðin feli því ( sér öfugsnúna mynd
af félagslegum veruleika og raunveru-
legri stöðu manna. Skýrasta dæmið
um þetta séu hugmyndir manna um
frelsi einstaklinganna: Meðal þjóða
sem búa við hróplegast misrétti og
binda þegna sína á bás, lofa menn
frelsið hástöfum og prísa alla þá Ijóm-
andi kosti sem völ er á, ef ekki í þessu
lífi þá í öðru.
Þessi skoðun felur í sér tvö megin-
atriði: Hið fyrra er að inntak hug-
myndafræðilegra skoðana, þ. e. sú
merking sem þær hafa í augum þeirra
sem bera þær fram, sé yfirborðsfyrir-
bæri, hin dýpri merking þeirra sé fólg-
in í skrískotun til hins félagslega veru-
leika; hið síðara er að hugmyndafræði
manna beri að skilja í Ijósi afstöðu
manna til hlutskiptis síns í heiminum:
59