Kirkjuritið - 01.04.1978, Blaðsíða 59

sjálfstæður heimur frummynda
(P’laton) eða búi í veruleika reynsl-
Ur>nar (Aristóteles), eða sé afsprengi
^annlegrar skynjunar og ímyndunar
(Hume), eða rökkerfi sem sýni með
yaisum hætti innri gerð veruleikans
e9el °9 ýmsir efnishyggjumenn). í
°Hum þessum ólíku kenningum er
9®rður greinarmunur sýndar og reynd-
og um leið lagður hornsteinn
Vers konar tvíhyggju.
^erði tvíhyggja að trúaratriði er
snftinn boðskapur engri skoðun and-
^nunari. Ástæðurnar fyrir þessu eru
1 askuld fræðilegar. En þessi afstaða
^nstninnar hefur engu að síður mikil-
^93. frseðilega þýðingu: heimspeki
vísindum er sú hætta búin að
þ3 na í fastmótuðum kennisetningum,
að telja bilið milli mannlegrar
br9Snnar °g veruleikans sjálfs vera
s^Ua í eitt skipti fyrir öll, — en Guð,
semS6m.eÍnn er fyl,ile9a (-Ég er sá
han 6r aiiur annar’ niilli
aid S. °9 rnann,egra hugsunar verður
eru^ fræðilega. Á hinn bóginn
og u9Sun mannsins og líkami, efni
Qug^ndÍ’ ein erofa heild andspænis
pAii
en . er merkilegra í kenningu Krists
efnis U9mync,in um algjöra einingu
unar °9 anc|a, líkama og sálar, hugs-
íbúi .°9 Veru|eika. Mannssálin er ekki
heicjJr sinum hér á jörðinni,
ins er eitt.me® honum: líkami manns-
hann 6kki tæki sálarinnar heldur er
draum maðurinn sjálfur. Frumstæðir
blekkin ^ Um sa,naf,ak,< °g drauga eru
Un’ þei^ar’ samkvæmf kristinni skoð-
heimslrpfrU tiÓtti fra veruleika þessa
rrienn í ,u.iily99ja andatrúar hindrar
PVi’ að skilja þá helgi holds-
ins og efnisins sem Kristur boðar og
upprisa hans táknar.
Kristur gerir greinarmun á sönnum
veruleika Guðs og veruleika fallins
mannkyns. Þennan greinarmun hafa
menn viljað tengja einhverskonar tví-
hyggjii efnis og anda. En hann á í
rauninni ekkert skylt við tvíhyggju. í
fyrsta lagi er þetta greinarmunur á
skaparanum og sköpunarverkinu, (
öðru lagi greinarmunur á sannleikan-
um, sem Guð er og hann miðlar mönn-
um í Jesú Kristi, og raunverulegu
ástandi manna í veröld sem er merkt
hinu illa. En hið illa er ekkert í heim-
inum eða náttúrunni, heldur vansköp-
un viljans, eða m. ö. o. spilling sem
maðurinn er ekki beinlínis höfundur
að þó hann sé meðsekur. Sú helgi
sem Kristur vill að menn uppgötvi í
heiminum er einmitt nátengd lausn
undan hinu illa, endurreisn sköpunar-
verksins. Þessa helgimynd um náð
Guðs tjáir Páll postuli með eftirfar-
andi orðum: „En þar sem syndin jókst,
þar flóði náðin yfir enn meir“ (Róm.
5:20).
Vissulega getur kristin trú á helgi
tilverunnar farið saman við náttúru-
dýrkun og trú á ýmis annarleg öfl
þessa eða annars heims, trú á álfa
eða drauga o. s. frv. Sérkenna ís-
lenskrar kristni er eflaust að leita í
samtvinnun alþýðutrúar á alls kyns
vættir og kristinna kenninga um helga
menn og dóma. En helgidómar kristn-
innar eru þó af allt öðrum toga en
náttúrlegar vættir eða andar annars
heims. Þeim er ætlað að tengja menn
við persónulegan guð, gera spillt
jarðríki smám saman að sönnu guðs-
ríki
57