Kirkjuritið - 01.09.1978, Blaðsíða 60

ingum blaðið Lögberg árið 1888, en
hafði áður verið ritstjóri Heims-
kringlu, og stýrir því til 1895, er hann
heldur til íslands á ný. Má segja að
hann hafi, auk skáldskapar síns, haft
með höndum ritstjórn blaða eða tím-
arita næstum óslitið frá 1880 til
dauðadags.
Við heimkomuna til íslands tók
hann við ritstjórn ísafoldar ásamt
Birni Jónssyni og stýrði henni
1895-1901. Norðurlandi á Akureyri
stýrði hann 1901-1904, Fjallkonunni
í Reykjavík 1904-1906, Sunnanfara
1900-1901, Skírni 1893-1902 og
1908-1909. Ritstjóri Morguns gerð-
ist hann árið 1920 og var það til ævi-
loka. Árið 1888 kvæntist hann Gíslínu
Gísladóttur frá Reykjakoti í Mosfells-
sveit og var hún honum mjög sam-
hent í hugðarmálum hans.Einar H.
Kvaran lézt í Reykjavík 21. maí 1938.
Hér hefur verið stiklað á stóru,
enda of mikið efni fyrir stutta ritgerð
að rekja æviferil þeirra landsþekktu
manna sem voru forystumenn anda-
trúar hérlendis. Enda er sá fróðleikur
aðgengilegur víða. Hins vegar er það
áhugavert í þessu viðfangi hvar for-
vígismaður spíritismans hér á landi,
Einar H. Kvaran, komst í snertingu við
andatrúna. Heimildir skortir um á-
huga hans á þessum efnum í Kaup-
mannahöfn, en þar var hann í 4 ár.
Hinn 5. október 1892 birtist grein í
Lögbergi (V,71): Draugasögur, þar
sem sagt er frá greinum í fægum tím-
aritum um þessi efni. Athugasemdir
sem fylgja greininni eru hlutlausar,
en þó kennir áhuga á málefninu. Þó
má e. t. v. segja að það sýni takmark-
aða virðingu fyrir sögunum að kenna
218
þær til drauga. Framhald greinarinn-
ar birtist svo í tveimur næstu blöðum
(V,72, 8. okt., og V,74,15. okt. 1892).
Hinn 17. janúar 1894 (VII,3) birtist
grein nefnd Kynlegur atburður,þýdd
úr dönskum blöðum, og er hin
svæsnasta andasaga. Þessar tvaer
greinar eru líkast til það fyrsta, sem
vitað er um á prenti eftir Einar Hjör-
leifsson um þessi mál. Ekki er Einar
talinn hafa fengizt við neinar tilraunir
vestanhafs. Þess má geta hér, að árið
1893 birtist í öldinni (l,3), sem gefin
var út af Heimskringlu, grein eftir Jón
Ólafsson ritstjóra, þarsem sagterfra
andaljósmyndum og helztu aðferð-
um við að falsa þær.
Það mun vera í júní 1903 að Einari
berst til Akureyrar tímaritið „Review
of Reviews" þar sem ritstjórinn, Mr-
Stead, segir frá nýútkominni bók eftir
F. W. H. Myers, formann brezka sálar-
rannsóknafélagsins.Töe Human Fer-
sonality and its Survival of Bodily
Death. Hinn 27. júní 1903 birtist grein
í Norðurlandi (II, 40) um ódauðleika
sálarinnar, og sagt er frá bók Myers-
Mun það vera hið fyrsta sem ritað hef-
ur verið hér á landi um sálarrann-
sóknir. Fékk Einar nú Pál Briem amt-
mann til að láta Amtsbókasafnið
kaupa bókina til Akureyrar fyrir offjár.
kr. 50. Las hann bókina gaumgaefi'
lega og fylltist brennandi áhuga a
málefninu. Segist Einar hafa gerí
misheppnaðar tilraunir á Akureyri
(Fjallkonan, XXII,14, 7. apríl 1905)
Hér má til gamans skjóta því inn, að a
prestafundi á Sauðárkróki sumarið
1904 hélt sr. Jónas Jónasson, próf'
astur á Hrafnagili, fyrirlestur þar sem
vikið er að mikilvægi rannsókna a