Kirkjuritið - 01.12.1978, Qupperneq 41

andatrúarlegs eðlis erlendis, og and-
stæðinga þeirra um afhjúpanir svika-
miðla og annað í þá veruna. Hér á eftir
verður því aðallega sagt frá tveimur
eða þremur aðal-deilumálum ársins
1906.
Fyrst er það þáttur Skírnis. í Skírni
1905 birtist grein eftir Einar Hjörleifs-
son sem nefndist ,,Trú og sannanir“.
Virtist það vekja athygli manna að
Einar skyldi fá inni með hana í ritinu,
og bar Hafnardeild Hins íslenzka
bókmenntafélags fram kvartanir við
ótstjórann, Guðmund Finnbogason, í
Því tilefni (ísafold XXXIII, 30, 12. maí
1906). Var yfirlýsingin svohljóðandi:
..Fundurinn lýsir því yfir, að hann tel-
Ur það óheppilegt og eigi samkvæmt
ti'gangi Bókmenntafélagsins að nota
Skírni, tímarit Hins íslenzka bók-
menntafélags, fyrir trúarbragða- eða
andamálgagn“— Guðmundur
Finnbogason svarar því til í
^jallkonunni 18. maí (XXIII, 22, 1906)
aö bæði hafi greinin verið góð og
Skírnir sé frjálst málgagn. Áður hafði
Lögrétta (I, 13, 21. marz 1906) sakað
btstjóra Skírnis og Valtý Guðmunds-
®°n, ritstjóra Eimreiðarinnar, fyrir að
öthýsa grein íslenzks stúdents í
Kaupmannahöfn andstæðri andatrú.
Afstaða Valtýs sé skiljanleg, en ekki
Guðmundar. Hann svarar um hæl (I,
15, 4. apríl 1906) og segir greinina
Öýdda, lélega og ofstopafulla, en
horsteinn segir í sama blaði að
danska greinin sé mjög góð og hafi
Lún vakið mikla athygli í Kaup-
mannahöfn.— En athyglisverðast í
Passu viðfangi er það að danska
deildin skuli sjá ástæðu til að semja
hálfgerðar vítur á Skírni fyrir að birta
greinina.
Þau mál sem mestum skrifum valda
árið 1906, eru tvímælalaust lækn-
ingatilraunir Indriða miðils á Jóni
Jónssyni í Stóra-Dal, og ósjálfráð
skrift Guðmundar Jónssonar, sautján
ára latínuskólanema; hvort tveggja
Tilraunafélagsmál. Munu tildrög að
lækningatilraununum á Jóni þau, að
hann hafði leitað til lækna syðra sök-
um innanmeins, og þá aðallega til
Guðmundar Björnssonar. Fengu
læknar ekkert að gert, og snéri hann
sér þá til Tilraunafélagsins. í Fjall-
konunni (XXIII, 10, 10. marz 1906)
segir Einar frá lækningartilraunun-
um. Lýsir hann lækningunni og segir
Indriða hafa með andlegum hol-
skurði tekið eitraða klessu með
krabbameinsbakteríum úr maga
Jóns. Hafi lækningarnar nú staðið í 3
vikur og líði sjúklingnum stórum bet-
ur. Það er að sögn Einars hinn norski
læknir, sem fari í aðra öxl Indriða og
veiti honum yfirnáttúrulegan kraft
fram í fingurna. Ekki tóku blöð and-
stæðinganna þessum fréttum þegj-
andi. Reykjavíkin skrifar um lækn-
ingarnar 17. marz (Vll.11, 1906) og
segir málið algjört hneyksli. „Enginn
frýr hr. Einari Hjörleifssyni vits, svo
annað hvort hlýtur þetta flan hans að
vera sprottið af trúgirni, og er þá á
æðiháu stigi, eða hann er samsekur í
kuklinu, og þá er það takmarkalaus
ófyrirleitni að bera þetta á borð fyrir
auðtrúa almenning". Síðan fylgja
lýsingar á Indriða, sem „hingað til
hefur ekki þótt staðgóð persóna".
Segist Jón Ólafsson hafa heyrt að
hann hafi fengizt við sjónhverfingar
279