Kirkjuritið - 01.12.1978, Blaðsíða 61

..Brjef ráðgjafans fyrir ísland til
^ndshöfðingja um PRJEDIKUNAR-
TEXTA.
~ Samkvæmt allra þegnlegustu til-
jögum ráðgjafans, er hann gjörði ept-
ir að hafa meðtekið þóknanlegt brjef
yðar, herra landshöfðingi, frá 14. júní
Þ- á., hefir hans hátign konunginum
Þóknast hinn 13. f. m. allramildilegast
að fallast á,
T að biskupinum yfir íslandi veitist
yald til, að leyfa prestum þar ár frá
ári eða eptir annari hagkvæmri
reglu að prjedika til skiptis út af
hinum fyrirskipuðu pistlatextum,
og enn fremur að biskupinn geti
veitt leyfi til um vissan tíma að prje-
dika út af öðrum textum eða köfl-
um hins nýja testamentis eða litlu
fræðum Lúters, þó má ekki leyfa
þetta þá sunnudaga á föstunni, er
prjedika skal út af píningarsögu
Krists.
2, að þegar presturinn prjedikar út af
öðrum texta en hinu fyrirskipaða
Quðspjalli, þá skal hann samt tóna
það,og
3. að lagt verði fyrir prestinn, ef hann
sjerstökum ástæðum skyldi hafa
ootað sjálfvalinn texta, þá að til-
kynna það prófasti.
hetta undanfellir ráðgjafinn ekki
hjer með þjónustusamlega að tjá
Vour, herra landshöfðingi, til þóknan-
le9rar leiðbeiningar."4
4> Stjórnartíðindil880, B. 23, no 166, bls. 161.
V
Umræður um handbókina héldu á-
fram og urðu stöðugt háværari. Kom
þar auðvitað margt fleira til en krafan
um frjálst textaval. Bókin þótti úrelt og
um margt úr takt við tímann. Til fróð-
leiks skal vitnað til greinar í Nýju
Kirkjublaði frá árinu 1891, þar sem
getið er fyrirlesturs, er síra Ólafur Ól-
afsson í Guttormshaga flutti í Reykja-
vík 12. júlí það ár og nefndi: Hvernig
líður kirkju- og trúarlífinu á íslandi?
Hann gjörir þar samanburð á trúar- og
kirkjulífi samtíðarinnar og þess, sem
áður var, einkum á 17. öldinni. Komst
hann að þeirri niðurstöðu, að það
mundi yfirhöfuð vera betra nú, þótt að
mörgu mætti finna enn. Nefndi hann
það til, að trúin væri hreinni, miklu
síður menguð hjátrú og hindurvitnum,
siðirnir mýkri og háttsemi yfirhöfuð
betri, og sérstaklega uppfræðsla ung-
menna stunduð miklu betur nú en þá.
Mestur hluti fyrirlestursins var síðan
ádeila og vandlæting, samfara viður-
kenningu fyrir það, sem ræðumann-
inum þótti fara vel á. Vikið var að end-
urskoðun handbókarinnar. Segirsvo í
Kirkjublaðinu:
„Hann fór mjög hörðum orðum um
það, að guðspjalla- og pistlatextar
skyldu vera fyrirskipaðir sí og æ hinir
sömu ár eptir ár, taldi hann það eitt af
hinum kröptugustu meðulum til að
skapa dauðan vanakristindóm.
Ræðumaðurinn henti mikið gaman að
ráðgjafabrjefinu frá 16. okt. 1880, þar
sem hét að vera rýmkað um þetta. Til-
laga ræðumannsins var sú, að biskup
ákvæði við hver kirkjuáramót texta
299