Nýjar kvöldvökur - 01.01.1935, Blaðsíða 14

8
NÝJAR KVÖLDVÖKUR
asta og virðulegasta bókmenntastarf að
i'æða. Það er bókmenntastárf, sem ekki
krefst einungis leikni í því að mála blæ-
rikar myndir upp úr litrófi orðanna,
heldur krefst hún einnig fræðilegrar
skólunarogdjúprar, alvarlegrar hugsunar.
Gildi ritgerðarinnar er fólgið í því, að
Kún grundvallast á djúpskyggnri hugs-
un, framsettri í rökstuddu formi. Rit-
gerðin stendur í sama hlutfálli við venju-
Iegan skáldskap og starfsemi dugnaðar-
manns við leik barna, sem á torgum sitja
og spila á hljóðpípur. Leikurinn getur
verið misjafnlega fagur — stundum
nauðaleiðinlegur, stundum undurfagur og
heillandi og starfið getur verið misjafn-
lega veigamikið og gagnsamlegt. En ef
spurt væri að, hvort af þessu væri meira
virði, mundu flestir svara: starfið. Þvf
að starfið er lífsnauðsyn. En starfið má
líka vinna af list, sem speglar alla hæfi-
leika mannsins, vilja hans, drauma hans
og mátt. í leiknum getur verið mikið af
skrumi og uppgerð. En starfið sýnir
manninn eins og hann er.
Þannig er ritgerðin heiðarlegt starf
alvarlegrar sálar, sem hugsar og vill
kanna málefni sín til hlýtar og bera ein-
ungis fram úr sjóði hjarta síns verð-
mæta þekkingu eða grandskoðaðar hugs-
anir, sem lúta að almennri lífsreynslu.
Dr. Guðbrandur Jónsson hefur yfir-
leitt ágæta kosti til þessarar ritmennsku.
Hann hefur á ýmsum sviðum mikla
þekkingu og skarpa greind. Hann er víð-
förull maður og eftirtektarsamur, sann-
gjarn þegar því er að skipta en getur
orðið meinhornóttur ef það dettur í hann
og lumar á ekki svo litlu af smellinni
fyndni í pokahorninu. Hann er gagnrýn-
inn mjög og lætur sér ekkert fyrir
brjósti bxænna í þeim sökurn, ef honum
býður svo við að hoi’fa. — Ritgerðir frá
hendi slíki'a manna eni ágætt salt í graut-
inn — við og við. B. K.
Dóri.
Nóttin læðist að ljóra
og lítur inn til hans Dóra.
Hann hallast að herðadýnu
og hxýtur í í'úmi síxxu,
hann hvílist fi'á önnum og erli,
þótt enn sé koixan á ferli:
— óvær er yngsti hnokkinn,
ennþá þeytir hún rokkinn.
En loks verður kyrrð í kofa,
koixan og börnin sofa.
En Dóri er fyi'stur á fætur,
ferðbýst um miðjai- ixætur
og ýtir fi'á ægisandi,
— ekki er sætt í laixdi. —
Ólögum möi'gum að rnæta,
margs er stöðugt að gæta:
Bátiixn sem hæst að hlaða,
hreppa þó aldi'ei skaða.
— í myi'kriixu mávar flögi'a.
Marglynt er hafið við Gjögra
Á miðin er langt að leggja,
lófanxir harðixa seggja,
þó er ei bi'otið boðið:
Börnin þui'fa í soðið,
og konuixa í hlóðahita
hana langar í bita;
— því er í fötin farið
og fram á miðin barið.
Þi'eyttur er Dói'i að þjai'ka
í þessu og stöðugt slai'ka
úti á bárubökum,
berjast í þi’öngum vökum.
En — fegimx er kai'liixn á kveldin
að komast í hitann við eldinn,
og fast munu flestir sofa
í fátæklings moldarkofa.
Jóhwnn Frímann*