Sjómannadagsblaðið - 01.06.1984, Blaðsíða 15

Sigurður Guðjónsson, skipstjóri
frá Litlu-Háeyri á Eyrarbakka (f.
1903), var í sinni tíð einn af merk-
ustu togaraskipstjórum okkar.
Hann stýrði skipum Kveldúlfs,
eða Skallagrími fyrir stríð, en varð
síðan skipstjóri hjá Bæjarútgerð
Reykjavíkur um árabil, fyrst með
Hallveigu Fróðadóttur og síðar
með Ingólf Arnarson og önnur
skip þar til hann lét af fastri skip-
stjórn. En skipstjórn hætti hann á
sjötugsaldri.
Þótt Sigurður Guðjónsson sé
kunnur skipstjóri, þá er hann
einnig merkur fræðimaður. Hefur
svo að segja einn og óstuddur
komið upp sjóminja- og byggða-
safni á Eyrarbakka, og er aukin-
heldur manna fróðastur í sögu, og
þá einkum þeirri sögu, er tengist
hafinu, landafundum og útgerð
frá íslandi.
Liggja eftir hann merkar grein-
ar, sem m.a. hafa birst í Sjó-
mannablaðinu Víkingi.
Sú ritsmíð, er hér fer á eftir, er
erindi, er Sigurður hélt á árlegum
fundi Fornleifafélagsins árið 1982
og nefnir hann erindið „Nokkur
orð um Grænlandssiglingar til
forna“.
Varð Sigurður góðfúslega við
þeirri ósk Sjómannadagsblaðsins
að fá að birta erindið í blaðinu og
fer það hér á eftir.
Frímerki Eiríks rauða,
leitin að Eystribyggð
Á fundinum hér í fyrravetur
kom fram sú hugmynd að gefa
út frímerki til minningar um Eirík
rauða, og til minningar um land-
nám hans á Grænlandi. Þessu var
vel tekið á fundinum, og ekki get
ég trúað öðru en félagsstjórn okk-
ar hafi fylgt málinu áfram til
póststjórnarinnar. En ekki veit ég
hvað hefur gerst, ekkert hefur
komið fram af þessum frímerkj-
um, enn sem komið er. Ég hefi
spurt einn póstmann um þetta
mál. Ekki gat hann gefið skýr svör
Sigurjón Guðjónsson.
við því, og ekki vissi hann hvað
varð því valdandi, að málið náði
ekki fram að ganga. Þetta hefði þó
verið góð hugmynd, og nota hefði
mátt málið til þess að slá á þennan
síendurtekna áróður um, að ís-
lendingar hefðu aldrei til Græn-
lands komið, né annarra vest-
rænna landa. Það er sífellt klyfað á
Norðmönnum og norrænum
mönnum og jafnvel dönskum
mönnum, sem ekki komu þar fyrr
en á tímum Hans Egede (1686—-
1758), sem var norskur að ætt.
Hann var í þeirri staðföstu trú, að
kristnir menn (íslendingar) byggju
enn á Grænlandi. Fékk hann Dani
til þess að leggja upp í Græn-
landsför til viðskipta og leita
þeirra 1771, með árangri, sem allir
þekkja og þeir voru að leita að
Eystribyggð á Austurströndinni
fram á 19. öld, án árangurs, að
sjálfsögðu, því þeir höfðu að engu
það, sem íslendingar sögðu þeim,
að byggðin væri vestan við hvarf,
Hvarf.
Og þótt þeir hefðu í höndunum
kort eftir Guðbrand biskup, létu
þeir ekki segjast, sumsé að
Eystribyggð væri á Vestur-
Grænlandi, sunnarlega.
Lidvinov sá, sem var foringi
ferðar til Grænlands, lét græn-
lenskar konur róa sér úr Berg-
þórsfirði norður til Krosseyjar, þar
sem nú er kallað Angmasalik, á
svipaðri breidd og Látrabjarg á
íslandi.
Vegalengdin frá Bergþórsfirði
til Krosseyjar er rúmlega 5
breiddarstig, eða 300 sjómílur.
Það var ekki mulið undir kerling-
argreyin.
Ekki fann hann neitt bygging-
arlegt land á þessari leið, flýtti sér
til baka um borð í sitt skip, heisti
alla falda og sigldi hraðbyri til
Kaupmannahafnar.
Ekki varð honum úr vegi að líta
norður með vesturströndinni,
enda beið hans mikill frami, þegar
heim kom, fyrir þessa frægðarför,
SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ 15