Sjómannadagsblaðið

Árgangur

Sjómannadagsblaðið - 01.06.1984, Blaðsíða 77

Sjómannadagsblaðið - 01.06.1984, Blaðsíða 77
sumir til róðranna frá misjöfnum ástæðum heima fyrir. Sjóbúðin Þegar í verið kom, skyldu menn austanfjalls búa í verbúðum. Búðir þessar, sem venjulega voru nefndar sjóbúðir, voru þannig gerðar, að byggt var útihús, stundum eitt sér, eða fleiri saman, veggir hlaðnir að innan úr grjóti og torfi eða grjóti eingöngu, en að utan úr grjóti og torfi eða sniddu. Veggjaþykkt við undirstöðu var um 2Vi alin, en dróst að sér að utan, svo að veggir urðu að ofan IVi alin á þykkt. Dyr voru jafnan á öðrum gafli, og kampur nokkru þykkri en veggir. Hæð veggja var um 2Vi alin. Breidd búðanna var 5 álnir, en lengd þriggja eða fjögra rúma. Uppgerð eldri búða var hin svokallaða „dvergbygging“, þannig, að reistar voru upp 4 álna háar stoðir 1% alin frá hliðar- veggjum, með rúmslengdar milli- bili eftir endilangri tóftinni. Ofan á þessar stoðir voru lögð trje gafla á milli (brúnásarnir), en þverbitar milli þeirra upp af stoðunum. Bungaði því þakið út, og mæn- irinn varð ekki eins hvass. Var því síður hætt við, að þekjan rifnaði í mæninn, og minni lekahætta, er þekjan var brattari að neðan. Utan yfir var svo þakið með þreföldu torfi og grassvörður látinn snúa að röftum á því innsta. Hæð frá gólfi til mænisáss var um 5 Vi alin, gólf- breidd l'A alin. Oft voru gólfin flóruð með flötum steinum. Venjulega var haft ofurlítið niðurgengt í búðirnar, til að verj- ast gólfkulda. I bilið milli hliðarveggja og stoða var hlaðinn grjótbálkur, um 18 þuml. á hæð, sem tók jafnlangt fram og stoðirnar. Dálítil hola var látin vera framan í bálkinn um miðju hvers rúmstæðis. Bálkur þessi var botn rúmanna. Framan á allar stoðimar var efri brún bálk- ans var slegið borðum, sem mynduðu rúmstokkana, en í stað- inn fyrir rúmbríkur voru negldir mjóir borðrenningar á ská af stoðunum og út á rúmstokkana, svo langt sem venjuleg rúmbrík mundi hafa náð. Frá stoðunum og út í vegginn gengu fjalir, sem mynduðu rúmgaflana. Hurð á hjörum með lás og loku var fyrir búðum að utanverðu. Dyraum- búningurinn var einungis þrösk- búðir gerðar um 1880, og munu þær hafa verið gerðar með líku sniði fyrir þann tíma um alllangt skeið. En þegar kom fram yfir 1880, tóku búðirnar að taka breytingum. Skjágluggarnirhurfu, stærri glergluggar komu í staðinn og voru færðir af þekjum á gafl- ana, dálítið þil sett fyrir dyrnar og innri hurð til meira skjóls, rúm- bálkarnir ekki látnir ná nema að hálfu fram að stoðum, til þess að Menn í sjóklæðum. uldur og dyrastafir, sem greyptir voru í digurt þvertré að ofan, sem gekk út í kampana. Þverreft var yfir dyrnar. Yfir hverju rúmi var ofurlítil gluggasmuga, kringlótt, og ekki stærri en svo sem 6 þuml. í þver- mál. 1 stað glers var notað skæni (líknabelgur). Var það þanið út á kringlótta sveiggrind og mjóum þætti brugðið í kross yfir grindina, til þess að taka sláttinn af skæninu, ef hvasst var, því að hætt var því við að rifna. Þetta voru „skjá- gluggar“. Upp úr mæninum voru smá- strompar, einn eða fleiri (,,túður“). Var troðið í þá í illviðr- um, en hafðir opnir, er heitt var í veðri. Þannig voru gamlar ver- geta skotið ýmsu Undir rúmin. Þá var einnig farið að gera upp búð- irnar með vegglægjum, sperrum og langböndum, og eftir af þeim búðum eru enn til aðeins einn eða tveir skrokkar, komnir að falli og notaðir fyrir hesthús. Þær ver- búðir, sem nú eru til, en sem þó óðum fækkar, eru annaðhvort steinsteypt eða timburhús járn- varin, byggð sem venjuleg íbúðar- hús, þiljuð í hólf og gólf og með útlendar eldstór, ásamt ýmsum nútíðar þægindum. Öllum verbúðum fylgdi smiðjukofi. Stóð hann við búðar- hliðina eða yztu búðina, ef fleiri stóðu saman, en oft voru 2 eða fleiri búðir um sömu smiðjuna. Nokkrar búðir áttu sérstök SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ 77
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92

x

Sjómannadagsblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Sjómannadagsblaðið
https://timarit.is/publication/557

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.