Sjómannadagsblaðið - 01.06.1984, Page 85

sjálfra, jörðin girt, skipulögð og vegir lagðir. Á
s.l. ári var þar tekið í notkun stórt og vandað
félagsheimili sjómanna.
Þá hefur stjórnin staðið fyrir allri fjáröflun
samtakanna, séð um rekstur fyrirtækja og
stofnana auk þess sem unnið hefur verið að
fjölda annarra verkefna svo sem sjávarútvegs-
sýningunni „íslendingar og hafið“ 1967. Auk
þess hafði Guðmundur veg og vanda af ritstjórn
og útgáfu Sjómannadagsblaðsins um langt ára-
bil.
öll þessi ár hefur Guðmundur séð um allar
greiðslur til verktaka og lánastofnana vegna
framkvæmda samtakanna, auk margháttaðrar
fyrirgreiðslustarfsemi hjá sömu aðilum vegna
þeirra. Traustari og betri samstarfsmann en
Guðmund H. Oddsson gat ég ekki hugsað mér
og hafa þó margir afburðamenn myndað hlekki
þeirrar traustu keðju sem velferðarsamtök þessi
eru nú.
Fyrir störf sín hlaut Guðmundur margskonar
viðurkenningu um ævina. Hann var sæmdur
Fálkaorðunni 1968 og einnig hlaut hann gull-
heiðursmerki Sjómannadagsins um líkt Ieyti.
Nokkru fyrir síðasta sjómannadag var ein-
róma samþykkt í stjóm okkar að óska eftir því
við Guðmund að hann tæki fyrstu skóflustung-
una að nýframkvæmdum samtakanna í Garða-
bæ. Þetta gerði hann við athöfn sem fór fram
laugardaginn 4. júní. Með þessu var formlega
hafist handa um byggingu fyrir áfanga þeirra
vernduðu þjónustuíbúða aldraðra, sem þar á að
byggja og njóta eiga öryggis og þjónustu frá
Hrafnistu í Hafnarfirði. Með þessari fram-
kvæmd er að rætast nær 30 ára gamall draumur
Sjómannadagssamtakanna um skipulagt
hverfi einstakra íbúðarhúsa aldraðra, sem ættu
þaðan aðgang í næsta nágrenni að stigvaxandi
þjónustu og umönnun, þegar heilsu hrakaði.
Þessari stefnu vildi Guðmundur hrinda í
framkvæmd. Hann sá í sínu táknræna verki,
skóflustungunni, hilla undir að þessi gamla
framtíðarsýn væri að rætast.
Hinn 6. september 1936 kvæntist Guðmund-
ur Laufeyju Halldórsdóttur ættaðri frá Jörfa á
Kjalarnesi.
Þegar Guðmundur varð sextugur komst ég
svo að orði í stuttri afmælisgrein, að margháttuð
og tímafrek störf eins og hann hefði unnið væru
ekki framkvæmanleg nema með góðum sam-
starfsmönnum en þó öllu frekar vegna skiln-
ingsríkrar og dugmikillar eiginkonu, sem axlaði
með honum þau störf sem á manninn hlóðust,
og gildir þetta ekki síður um eiginkonur þeirra
sem ég hefi þegar minnst.
Þau hjón eignuðust fjögur börn. Elst þeirra er
Helga gift Finnbirni Hjartarsyni prentsmiðju-
stjóra, þá kom Oddur sem lést aðeins 13 ára að
aldri af slysförum í Vestmannaeyjum. Halldór
arkitekt er kvæntur Ingibjörgu Jóhannsdóttur.
Yngstur er Gunnar kvæntur Sigrúnu Einars-
dóttur.
Börn þeirra systkina eru tíu að tölu og barna-
barnabömin orðin tvö.
Við lát Guðmundar H. Oddssonar er lokið
langri og merkri vegferð góðs manns. Ég hefi
oftar en einu sinni haft á orði að Guðmundur
væri góður maður, sem lét hjálpsemi sína við þá
sem minna máttu sín, koma fram á margan hátt.
Um slíkt voru ekki höfð mörg orð, enda ekki
dregið fram þegar litlir karlar gerðu veður af
Guðmundi. Slík él stóð hann af sér sem önnur og
stóð beinni eftir.
Með Guðmundi H. Oddssyni er fallinn frá
einn besti maður sem íslensk sjómannastétt hef-
ur átt. Góður stjórnandi, fastur fyrir en sann-
gjarn. Hann var höfðingi, en mannlegur.
Stundum hrjúfur í framkomu, en þeir sem til
þekktu, vissu að undir sló hlýtt hjarta.
Missir margra er mikill við fráfall hans.
Gamla fólkið að Hrafnistuheimilunum átti í
honum góðan vin. Gamlir vinir af Vestfjörðum
og skipsfélagar áttu hauk í horni þar sem hann
var.
Sjómannadagssamtökin sem Guðmundur
helgaði starfskrafta sína alfarið síðustu árin,
hafa misst mikið við fráfall hans. En minningin
um gott samstarf í anda vináttu og sameiginlegs
áhuga á framgangi þeirra mála sem unnið var
að, verður hvati og leiðarljós þeirra sem við
störfum hans taka.
Missir okkar er mikill en missir eftirlifandi
eiginkonu barna og annarra fjölskyldumeðlima
er þó sársaukamestur. En sorgin firnist.
Eftir stendur minningin um góða og mæta
menn sem lögðu ótrúlega mikið starf að mörk-
um til að gera landið okkar byggilegra og skapa
óbornum betri framtíð um leið og þeir báru
skjöld fyrir þá sem minna máttu sín við vottum
aðstandendum samúð okkar og blessum minn-
ingu þessara heiðursmanna með því að rísa úr
sætum.
Jiílíus Kr. Ólafsson
Júlíus Kr. Ólafsson, fyrrverandi yfirvélstjóri,
fæddist þ. 4. júlí 1891 að Stóru-Fellsöxl í Skil-
mannahreppi, Borgarfjarðarsýslu. Foreldrar
hans voru Ólafur Jónsson, bóndi þar og Ás-
gerður Sigurðardóttir, bæði ættuð úr Borgar-
firði.
Aldamótaárið fluttust foreldrar Júlíusar til
Reykjavíkur ásamt 8 börnum sínum. Þau
keyptu gamlan steinbæ sem kallaður var
„Tobíasarbær“ og stóð innarlega við Lindar-
götu, en hefir því miður verið rifinn nýlega, þar
var hvorki hátt til lofts né vítt til veggja, en
þröngt máttu sáttir sitja í þá daga.
Júlíus byrjaði ungur að róa á árabát með
föður sínum og bræðrum til grásleppu og
þorskveiða. En ekki var hann ánægður með að
dorga uppí landssteinum til lengdar, því hann
vissi að sá guli var utar og hefir kannski hugsað
eins og þjóðskáldið „Hve skal lengi dorga,
drengir, dáðlaus upp við sand?“
Honum varð að ósk sinni fyrr en varði, því að
vorið sem hann var fermdur réðist hann kokkur
á skútuna, „Goldenhope“. Síðan var hann á
skútunni „Valtý“ fram til ársins 1908.
í janúar 1909 bauðst honum að verða kyndari
á togaranum „Marz“ og réðst hann til starfa þar
í eitt ár, en fór þá til starfa í vélsmiðju og síðan í
nýstofnaðan vélskóla, sem var deild í Stýri-
mannaskólanum. Hann var einn af sex fyrstu
nemendum, sem útskrifuðust úr Vélstjóraskól-
anum 1913.
Næstu þrettán árin var Júlíus vélstjóri á tog-
urum, fram til ársins 1926, en þá réðst hann til
starfa við kolakranann í Reykjavík, sem þá var
nýr af nálinni. Hann stjórnaði krananum í þrjú
ár, eða fram til 1930, en þá réðst hann til
Skipaútgerðar ríkisins. Hann var sendur út til
Svíþjóðar, til að sækja skip, sem útgerðin hafði
þá fest kaup á og hlaut nafnið „Súðin“. Á gömlu
Súðinni, eins og skipið var venjulega nefnt, var
Júlíus I. vélstjóri mest allan þann tíma sem það
happaskip var í eigu Islendinga, eða fram til
ársins 1946.
Þá varð Júlíus I. vélstjóri á varðskipum ríkis-
ins fram til ársins 1956, en þá varð hann að láta
af því starfi vegna aldurs.
Þegar í land kom gerðist hann skipaeftirlits-
maður Landhelgisgæslunnar fram til ársins
1962. Ekki vildi hann vera aðgerðarlaus til
lengdar og réðst því til Hafskip h/f og starfaði
þar við vélaeftirlit fram yfir áttrætt.
Júlíus var einn af stofnendum Vélstjórafélags
Islands og í stjórn þess frá 1920 til 1946 og aftur
1949 til 1954. Varaformaður félagsins var hann
nál. 20 ár og fulltrúi þess í mörgum samninga-
nefndum. Hann var einnig í stjórn Farmanna-
og fiskimannasambandsins og fulltrúi í Sjó-
mannadagsráði frá 1940. Heiðursfélagi Vél-
stjórafélags Islands var hann kjörinn 1956 og
sæmdur var hann heiðursmerki Sjómannadags-
ins árið 1961.
Júlíus kvæntist 26. maí 1916 Elínborgu
Kristjánsdóttir útvegsbónda á Sólmundarhöfða
í Ytri-Akurneshreppi, Guðmundss. Ungu hjónin
bjuggu á Lindargötunni hjá Ólafi, föður Júlíus-
ar þangað til þau fluttu í nýtt hús, sem Júlíus
reisti á Öldugötu 30. Þar bjó Júlíus síðan í rúm
fimmtíu ár, þar til hann fluttist á Hrafnistu
haustið 1977. Konu sína, Elínborgu missti Júlíus
í nóv. 1965. Þeim hjónum varð þriggja barna
auðið og eru þau þessi: Kristján, loftskeyta-
maður hjá Landhelgisgæslunni Loftur, skip-
stjóri og síðast formaður Skipstjóra- og stýri-
mannafélagsins öldunnar og Sigrún, húsfrú í
Reykjavík. Ennfremur ólu þau hjón upp frá 7
ára aldri sem sitt eigið barn Ingibjörgu
Magnúsdóttur systurdóttur Júlíusar.
Júlíus varð fyrir þeim þunga harmi að missa
báða syni sína með þriggja mánaða millibili í
blóma lífsins árið 1974. Þetta var mikið áfall
fyrir mann á níræðisaldri, en Júlíus var trú-
SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ 85