Sjómannadagsblaðið - 01.06.1994, Blaðsíða 43

SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ
41
víkur og Landsvirkjun svo dæmi séu
tekin.
Þótt ég reyni að setjast í spámanns-
sæti get ég ekki séð fyrir mér að nein
bylting sé í vændum í þeim fræðum
sem við kennum hér. Menn hafa að
vísu verið að ræða um eldsneytið og
að olía sé á þrotum. En mér finnst að
svartsýni í þessu efni hafi verið veru-
lega meiri fyrir tíu árum en hún er nú:
Fundist hafa margar olíulindir og nú
eru vélarnar orðnar miklu sparneytn-
ari en áður var. Ég held því að diesel-
vélin muni halda velli lengi enn, þar
sem aðrar þekktar aflvélar fá varla
leyst hana af hólmi. Ferill hennar hef-
ur verið óslitin sigurganga og hún á
örugglega eftir að þróast og taka
breytingum. Gufuvélin og eimtúrbín-
an er nánast dottin uppfyrir um borð í
skipunum, þótt túrbínan sé að vísu
mikið notuð í raforkuverum, bæði í
Evrópu og í Bandaríkjunum. Hún hef-
ur líka sótt á í jarðvarmavirkjunum og
er kennt um eimtúrbínur hér í skólan-
um. Innan kælitækninnar hefur mikil
þróun átt sér stað. Breytingar í kæli-
tækni hafa einkum komið til vegna
umhverfismála og þeirra áhyggja sem
fylgja eyðingu ósonlagsins, sem veld-
ur útfjólublárri geislun á yfirborð
jarðar. Því er leitast við hér að kenna
mönnum að umgangast kælimiðlana
rétt og halda vel utan um þá svo þeir
sleppi ekki út í andrúmsloftið. Nýir
kælimiðlar sem eiga að vera umhverf-
isvænir eru nú að koma til sögunnar,
og þýðir það óneitanlega vissar breyt-
ingar á kerfunum. En þó er sjálf undir-
stöðufræðslan nánast óbreytt, því
varmafræðin heldur vitaskuld velli.
Ég gæti trúað að í framtíðinni muni
umhverfismál ekki síður hafa áhrif á
vélstjóramenntunina en tækniþróunin.
Vistkerfið og mengunarmál tengjast
mjög starfssviði vélstjóra.
Undirstöðunámi
og smíðum gerð verðug skil
,,Mikil áhersla er lögð á undirstöðu-
nám, en við lítum svo á að það sé sá
sígildi grunnur sem menn hljóti að trey-
sta á í framtíðinni sem hingað til og nýta
til að byggja ofan á þekkingu sína:
Menn þurfa til dæmis að kunna erlend
mál til þess að geta lesið tæknibækur,
og einnig þarf stærðfræðikunnáttu til að
tileinka sér ýmis tæknileg atriði.
Björgvin Þór Jóhannsson skólameistari: ,,Það hefur ávallt verið svo að atvinnulífið
hefur kallað eftir ákveðinni þekkingu sem skólinn hefur leitast við að láta í té. “
(Ljósm.: Sjómannadagsblaðið /Björn Pálsson.)
Hér kennum við að sjálfsögðu líka
smíðar, bæði rennismíði, vélsmíði og
vélvirkjun, en við höfum einmitt verið
að þróa vélvirkjunarkennsluna að
undanförnu. Það er vegna þeirrar
áherslubreytingar sem orðið hefur
innan hennar á undanförnum áratug-
um. í stað þess að áhersla var lögð á
ýmsa einfalda handsmíði er nú meiri
nauðsyn orðin á kunnáttu í hverskyns
samsetningum og sundurtekningum.
Einnig í að nota skriflegar leiðbein-
ingar og geta metið slit og ástand
hluta.
En þetta þýðir ekki að við sleppum
grunnsmíðinni. Menn fá þjálfun í að
beita þjöl og sög og ýmsum handverk-
færum líkt og fyrrum. A það leggjum
við áherslu því um borð í togurum
okkar, fiskiskipum og flutningaskip-
um reynir einnig á þennan þátt. Enn
sem áður starfa vélstjórarnir mikið við
viðgerðir og viðhald á búnaði og með
tilkomu vaktfrírra vélarrúma hefur
þessi þáttur fremur aukist. Mikilvægt
er að þurfa ekki að fara í land ef eitt-
hvað fer úrskeiðis í tæknibúnaði
skipsins. Um borð í skipinu er vél-
stjórinn einnig rafvirki og er því
kennd mikil rafmagnsfræði í skólan-
um og er stór hluti hennar verklegur.“
Brýn þörf á
endurbótum á skólahúsinu
„Þegar smíðakennslunni var fundinn
staður í skólanum fyrir aldarfjórðungi
voru þrengslin í húsinu það mikil að