Sjómannadagsblaðið - 01.06.1994, Blaðsíða 40

SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ
38
Vélskólinn á ýmsar gerðir skipavéla, túrbína ogfl. búnaðar sem notður er við kennsl-
una. (Ljósm. Sjómannadagsblaðið / Björn Pálsson)
þótt nú séu salirnir fullnýttir og mál
komið til að bæta við. 1973 var raf-
magnsfræðikennslunni búin góð að-
staða í nýbyggingu við Vatnsholt, en
þessi bætta aðstaða olli straumhvörf-
um í verklegri rafmagnsfræðikennslu
við skólann.
Næst vil ég stöðva við árið 1966
þegar sett voru ný lög um vélstjóra-
námið. Var þá krafan um smiðjutíma
sem skilyrði fyrir inntöku í skólann
felld niður, en í þess stað var kennsla í
vél- og rennismíði tekin upp ásamt
iðnskólafögum fyrir vélvirkjun. Þessi
breyting var nokkuð gagnrýnd á sín-
um tíma, en ástæðan fyrir henni var sú
að mikill skortur var orðinn á vél-
stjóramenntuðum mönnum í landinu
og allt vaðandi í undanþágum. Dræma
aðsókn að skólanum fyrir þessa breyt-
ingu má að verulegu leyti rekja til
langs smiðjutíma og oft var erfitt fyrir
menn að fá starf í smiðju og komast á
námssamning. Raunar var krafist
sveinsprófs ef nemendur ætluðu að
öðlast full réttindi og urðu menn þá að
afla sér námstíma í smiðju á sumrum
eða á öðrum tíma sem gafst og að
loknu skólanámi. Þessi námstími í
smiðju er nú 19 mánuðir.
Með lögunum 1966 gerðist það
einnig að skólinn tók að sér þá
kennslu sem farið hafði fram hjá
Fiskifélaginu og skólarnir voru sam-
einaðir í „Vélskóla íslands“, eins og
skólinn heitir nú. Sameiningin leiddi
til þess að farið var að útskrifa menn
með réttindi á fleiri stigum en áður.
Slökunin á inntökuskilyrðunum og
sameining skólanna tveggja varð til
þess að mikil fjölgun varð í Vélskóla
Islands og rættist von bráðar talsvert
úr skorti á menntuðum vélstjórum.
Var eins og stífla hefði brostið og
þessi mikla aðsókn hélst allt til 1982-3
og var algengt að nemendur væru hér
300 og ríflega það. Einnig má nefna
sem merka áfanga að kennsla í stýri-
tækni hófst árið 1968, stillitækni 1970
og kennsla í tölvufræðum 1981.
Áfangakerfi tekið
upp - námstíminn lengdur
„Þá er komið að þeim breytingum
sem átt hafa sér stað á allra síðustu
árum: 1985 voru enn sett ný lög og
var hið markverðasta í þeim að
áfangakerfi var tekið upp jafnframt
því að námið var lengt um eitt ár.
Ég var kominn að skólanum löngu
áður en þessi lög komu til fram-
kvæmda og verð ég að segja að þá var
orðið ansi erfitt að komast yfir náms-
efnið á þeim tíma sem okkur var ætl-
aður til þess. Skólinn þarf að uppfylla
tilteknar alþjóðakröfur í sambandi við
námið og sjá til þess að námsefnið
gefi því ekki eftir sem tíðkast á öðrum
Norðurlandanna, en það var ekki auð-
velt við fyrri aðstæður. Það sem er þó
aðalatriðið er að tækniþróunin, ekki
síst á togaraflotanum, hefur verið
geisiör og menn þurfa að búa yfir
mikilli tækniþekkingu til að reka og
halda við þeim flókna tæknibúnaði
sem nútíma skip samanstendur af. Ör-
yggi skipsins er að miklu leyti komið
undir því að hæfir og vel menntaðir
vélstjórar séu um borð.
Eins og áður er námið stigaskipt. Að
loknu námi á fyrsta stigi, en það er
aðeins einnar annar nám, útskrifast
menn sem vélaverðir. Síðan aukast
réttindin og nemendur öðlast annars
stigs réttindi og þá þriðja stigs réttindi
og verða svonefndir vélfræðingar að
loknu námi á fjórða stigi, en þetta
starfsheiti var tekið upp 1981. Þar er
um harla mikla menntun að ræða, eða
alls fimm ára nám á framhaldsskóla-
stigi að viðbættum 19 mánuðum í
smiðju og sjótíma þeim sem þarf til
hæstu atvinnuréttinda, sem er 3 ár.
Fljótlega upp úr 1980 fækkaði
nokkuð í skólanum og má rekja þá
fækkun að miklu leyti til erfiðleika í
járniðnaði og gætti þess einnig í
málmiðnaðargreinum iðnskóla. Frá
þessum tíma hefur nemendafjöldinn í
skólanum verið mjög jafn eða um 200
nemendur.
Með þessum fjölda tel ég að mennt-
unin sé í nokkuð góðu jafnvægi og að
við fullnægjum allvel þörfinni í þjóð-
félaginu. Aftur á móti gætum við tekið
nokkru fleiri nemendur ef til kæmi.
Mikilsverðar og sögulegar umbætur
urðu árið 1986 þegar við fengum
vélarúmshermi til notkunar við
kennsluna. Segja má að fyrsti hermir-
inn sem við fengum hafi ekki verið
mjög fullkominn, en hann hefur verið
að þróast heilmikið og er orðinn að
mjög fullkomnu og góðu kennslutæki.
Einkum var hann bættur mikið og
aukinn árið 1992. Kennslutækjaað-
staðan batnaði enn á síðasta ári þegar
ráðist var í að byggja mjög fullkomið
kælikerfi sem nú er unnið við að koma
inn í kennsluna. Þetta kennslutæki var
byggt með mikilvægri aðstoð frá Vél-
smiðjunni Héðni hf. og Kælismiðj-
unni Frost hf.“
Viðhaldstæknifræðsla
og endurmenntun
„Af því merkasta um þessar mundir