Sjómannadagsblaðið - 01.06.1994, Blaðsíða 96

SJÓMAN NADAGSBLAÐIÐ
94
maður sagði við sjálfan sig:
„Kannski liturinn freisti þeirra!“
Stýrimaður sótti síðan dýfuna og
bar hana inn, og í fjórða sinn bauð
hann Rússunum matinn. Og nú brá
svo við, að þeir tóku að horfa girndar-
augum á réttina, og loks þreif einn
þeirra hníf og gaffal, skar stykki úr
kjötlærinu og setti á disk sinn. Hann
dró síðan að sér sósu og kartöflur og
tók til snæðings. Hann kjamsaði og
varð léttbrýnn, leit til hinna og sagði
eitthvað. Og nú þrifu hinir þrír hníf og
gaffal, og svo var þá réttanna neytt af
bestu lyst.
Stýrimaður fór upp í stýrisklefann
til skipherrans, og þeir tóku að huga
að skipunum, sem áttu að fylgja þeim
eftir. Tvö þeirra voru mjög skammt
undan, en hin drógust aftur úr. Höfðu
þeir orð á því hvor við annan, skip-
herra og stýrimaður, að vonandi hefðu
skipstjórarnir ekki í hyggju að heltast
úr lestinni og leita síðan uppi móður-
skipin rússnesku. En - nei, nú hertu
silakeppirnir á vélunum - bar ekki á
öðru en skip þeirra væru gangbetri en
varðbáturinn. Og hvað var nú þetta?
Annað skipið, sem fylgt hafði Faxa-
borg fast eftir, var nú að skríða fram úr
henni á bakborða. Áfram hélt það, jók
enn hraðann, leit út fyrir, að skipstjór-
inn hyggðist verða á undan verði lag-
anna til Seyðisfjarðar - eða hvað? Nú
sveigði skipið á stjórnborða, sveigði
meir og meir uns stjórnborðshlið þess
vissi beint við stefninu á Faxaborg-
inni, sem klauf sjóinn með næstum
níu mflna hraða. Svo sneri rússneska
skipið við, stefndi á móti varðbátnum
og renndi fram hjá honum stjórnborðs
megin. Þegar það hafði lokað hringn-
um, sneri það við á ný og lötraði síðan
í kjölfar lagavarðarins, fór nákvæm-
lega jafnhratt honum. Hann var dálítið
glettinn, þessi skipstjóri, hafði gaman
af að sýna, hvað hann gæti, ef hann
þar eftir vildi!
Skipherra og stýrimaður tóku nú til
að semja skýrslu um athafnir sínar
þennan dag, samtímis því sem þeir
gættu réttrar stefnu. Þá var það allt í
einu, að einn af stýrimönnunum rúss-
nesku kom upp til þeirra. Það kom nú
í ljós, að hann kunni hrafl í ensku.
Hann bað um að fá að líta á skipshafn-
arskrár rússnesku skipanna. Skipherra
rétti honum þær. Skipstjórinn leit ekki
á þær, en gerði sig líklegan til að fara
með þær niður til félaga sinna. Skip-
herra kallaði til hans og bannaði hon-
um að fara með skrárnar, og fyrsti
stýrimaður greip í hann. En Rússinn
neitaði að afhenda skjölin. Þá seildist
fyrsti stýrimaður til þeirra og hrifsaði
þau af honum. Síðan sagði skipherra
að Rússinn gæti fengið að renna aug-
unum yfir skrárnar þarna uppi, en
engin tiltök væru til, að hann fengi að
fara með þær.
Rússinn blés vonskulega og fór nið-
ur í salinn, án þess að segja neitt við
orðum skipherra. Eftir nokkur augna-
blik kom upp annar af Rússunum.
Hann kunni einnig hrafl í ensku og
krafðist þess að fá að sjá skipshafnar-
skrárnar. Skipherra neitaði hvatlega
og sagði við fyrsta stýrimann:
„Mér fer nú ekki að lítast á blikuna.
Flautaðu niður í vélarrúmið. Þeir eru
þó víst ekki búnir að gera út af við
Zóphónías?“
Stýrimaður gerði eins og fyrir hann
var lagt, og vélstjórinn svaraði.
„Það er víst allt í lagi með hann,“
sagði stýrimaður.
Skipherranum létti. Hann vék sér
skörulega að þeim rússneska og skip-
aði honum að hypja sig niður í salinn.
Rússinn varð ofurlítið skoteygur, gaut
augunum til skipshafnarskránna, en
flýtti sér síðan niður til félaga sinna.
Skipherra og stýrimaður bjuggust
nú við frekari aðgerðum af hendi
Rússanna, en eftir þetta voru þeir hinir
rólegustu, og veiðiskipin rússnesku
héldu sig nærri varðskipinu. Klukkan
tólf á miðnætti renndi flotinn inn á
höfnina á Seyðisfirði. Það var blíða-
logn og mjög heitt í veðri, hitinn
hvorki meira né minna en tuttugu stig
á Celsíus. Sjórinn var gljár og sléttur,
og hin háu hrikafjöll spegluðu sig í
dökkum og tindrandi fletinum.
Faxaborgin lagðist þegar í stað að
bryggju. Við hana síbyrti eitt af rúss-
nesku skipunum, og síðan lögðust hin
hlið við hliðj uns þarna voru fimm
skip í röð. Uti á höfninni sindruðu
fjölmörg ljós. Geislarnir merluðu
skyggðan sjóinn. Það var sem upp á
yfirborðið legði bjarma neðan úr
dimmum djúpunum frá alljósuðum
undirheimasölum. Þegar birti af degi,
sýndi það sig, að sjötíu norsk og
sænsk síldveiðaskip lágu þarna úti á
höfninni.
Strax og Faxaborgin og fylginautar
hennar voru lagstir við bryggju, fór
skipherra upp í bryggjuhús og hringdi
til sýslumannsins, tilkynnti honum
töku skipanna og bað hann skipa vörð
úr landi. Sýslumaðurinn var Hjálmar
Vilhjálmsson, sem nú er skrifstofu-
stjóri í félagsmálaráðuneytinu. Hann
brást vel við óskum skipherra, en illa
gekk honum að fá menn til varðstöð-
unnar. Það leið og beið, en loks kom
lögregluþjónninn, Björn Jónsson úr
Firði, og með honum tveir menn, sem
gefið höfðu kost á sér fyrir þrábeiðni
sýslumanns. Svo gekk þá skipshöfnin
á Faxaborg til náða eftir unnið dags-
verk og lét liði sýslumannsins það eft-
ir að gæta Rússanna.
Næsta dag var uppi fótur og fit á
Seyðfirðingum. Kom margt manna út
á bryggju að líta á Rússana og skip
þeirra, og var auðheyrt, að mönnum
þótti skipshöfnin á Faxaborg hafa
reynst allvel. Þá komu og bátar frá
skipunum norsku og sænsku, og Svíar
og Norðmenn spókuðu sig á bryggj-
unni, blönduðu geði við Seyðfirðinga
og virtu engu síður fyrir sér kempurn-
ar níu á Faxaborg, en hina knálegu
rússnesku sjómenn.
Það dróst í nokkra daga, að réttar-
höldin hæfust. Var beðið eftir túlk frá
Reykjavík og rússneskum sendi-
manni, sem veita skyldi löndum sín-
um fulltingi. Loksins kom Pétur Thor-
steinson, nú sendiherra í Moskvu,
sendur af íslensku ríkisstjórninni, og
með honum fulltrúi frá rússneska
sendiráðinu. Rússarnir játuðu sök
sína, og voru þrír af skipstjórunum
dæmdir í fulla sekt, en einn, skipstjór-
inn á Burna, skyldi aðeins greiða lítil-
fjörlega upphæð fyrir hjálp sína við
skipverja á Wolna. Skipstjórarnir
hétu: Mikael Lukin, Movoselof Lef,
Spricen Vladimar og Ivanov Alexand-
er.
Það rættist allvel úr Rússunum
þessa daga, sem þeir dvöldu á Seyðis-
firði. Daginn eftir að þangað kom,
gengu skipstjórarnir á land og skoð-
uðu vandlega síldarverksmiðjuna. I
för með þeim voru fjórir menn, sem
virtust hafa allmikil völd á skipunum,
en voru þó ekki stýrimenn. Var sagt,
að þeir væru eins konar fulltrúar
stjórnarvaldanna. Þennan dag urðu
þeir á varðbátnum þess vísari, að ýms-
ir af Rússunum kunnu talsvert hrafl í
ensku. Nokkrir af rússnesku sjómönn-