Sjómannadagsblaðið - 01.06.1994, Qupperneq 75

SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ
73
meir. Ég fór um liaustið til Seyðis-
fjarðar og tók við mötuneyti þar nokk-
urn tíma.
Um sama leyti gerðist það að bróðir
minn, Eggert Þorfinnsson, tók við
skipstjórn á ms. Oskari Halldórssyni
og varð þá úr að ég réði mig þar sem
matsvein fyrir orðastað eiganda báts-
ins, Olafs Oskarssonar. Þetta var þann
8. janúar 1969.“
Fyrsta sjóferðin
varð eftirminnileg
„Ekki hafði ég fyrr gengið frá ráðn-
ingunni en það fréttist að færeyskur
bátur hefði fundið síld um 200 sjómíl-
ur austur í hafinu og var þegar ákveð-
ið að halda á þessar slóðir.
En ekki byrjaði sjómannsferill minn
skemmtilega. A leiðinni frá Reykja-
vík austur með landinu gerði alveg
brjálað veður og urðum við að liggja í
vari undir Ingólfshöfða - á aðra viku
að mig minnir. Að því búnu lá leiðin
þangað sem síldin hafði sést. En þar
var þá ekkert að hafa og enginn bátur
sjáanlegur í námunda við okkur. Þar
með yfirgáfum við þessar slóðir og
stefndum suður, komum við í Klakks-
vík í Færeyjum og héldum svo í
Norðursjóinn. I Norðursjónum geis-
aði sama óveðrið og var siglt inn í
Haugasund í Noregi og legið þar um
tíma.
Þá þótti réttast að halda heim á leið
og er ekki of sterkt til orða tekið þótt
ég segi að veðrið á leiðinni hafi verið
snarvitlaust. Einhverjir bátar fórust í
Norðursjónum þessa daga, enda er þar
grunnt og sjóirnir eins og í suðupotti.
Við sigldum uppi í veðrið og ferðin
gekk seint því við náðum ekki nema
fjögurra mílna ferð. Lagst var í var við
Orkneyjar og ekki lagt af stað aftur
uns nokkuð hafði lægt. Þó vorum við
tvo og hálfan sólarhring þaðan og til
Færeyja. Ekki bætti úr skák að ísing
var það mikil að ís hlóð á radarinn svo
ekkert varð séð í honum. Man ég eftir
að eitt sinn vorum við þrjú uppi í
brúnni, Eggert, Gunnar Gunnarsson
systursonur minn (nú skipstjóri á
Svani RE) og ég, og vorum við að
rýna út um brúargluggana. Sjáum við
þá allt í einu hvar stærðar togari kem-
ur á móti okkur og svo að segja rétt
strýkst við síðuna á okkur. Hef ég
stundum sagt að við höfum ekki verið
feig í það skiptið!
Þannig var hann þessi fyrsti túr
minn sem matsveinn á skipi. Én ég var
svo heppin að ég fann aldrei til sjó-
veiki - og hef aldrei vitað hvað sjó-
veiki er. Aftur á móti voru tveir af
hásetunum svo þjáðir af henni að þeir
gátu ekki risið úr koju dögum saman.
Mér tókst að elda allan tímann eins og
ekkert hefði í skorist og hvernig sem
báturinn veltist. Stundum höfðu
skipsfélagarnir á orði að þeir skildu
ekki hvernig ég færi að þessu.“
Fljúgandi furðuhlutur undan
Vík í Mýrdal
„Þó er eitt atvik úr þessari ferð sem ég
held að ég verði að segja frá - þótt ég
viti ekki hvort mér verður trúað. Síð-
asta hluta heimferðarinnar fengum við
loks ljómandi veður og þegar komið
var á móts við Vík í Mýrdal sáum við
sýn sem sem fáir verða vitni að á æv-
inni. Þetta gerðist um áttaleytið um
kvöld og við höfðum verið að spila
niðri í borðsal. Þá kallar Eggert allt í
einu niður til okkar og segir að við
skulum koma upp og sjá furðulegt
fyrirbæri. Við héldum því upp í brú.
Sjór var alveg lygn og og fullkomlega
stjörnubjart. En nú sjáum við að yfir
skipinu svífur lýsandi hlutur. Hann
bar ofurrólega nær og virtist loks
stöðvast í hæð sem svaraði aðeins
nokkrum skipslengdum okkar. Hann
var disklaga, en með kúlum út frá sér
og lagði frá honum mjög mikla birtu.
Hún var svo mikil að hún minnti á það
sem ég hef lesið um kjarnorkuspreng-
ingar. Geislaglóð beindist niður á við
frá þessu á tveimur stöðum og alveg
einkum var mér starsýnt á hve þessi
glóð var skær. Hluturinn var þarna yf-
ir okkur nokkra stund. Svo tók hann
að fjarlægjast og er mér eftirminnilegt
hve fljótt þetta var að svífa burtu. Það
hvarf skáhallt upp á við og stefndi í
suður út yfir hafið.
Ekki fréttum við að þetta hefði sést
neins staðar annars staðar. Við vorum
mörg sem sáum þetta og vorum sjálf-
sagt á svipinn eins og álfar út úr hól.
Eftir á varð öllum ljóst að við hefðum
átt að reyna að taka mynd af þessu, en
það var þá löngu um seinan. Hluturinn
var mjög stór um sig en erfitt er að
segja um hve stór. Hann var þó örugg-
lega langtum stærri en skipið."
Tólf ár á loðnuveiðum
„Þrátt fyrir að fyrsta ferðin hafi verið
svona erfið held að mér hafi fallið sjó-
mennskan heldur vel og ég var fljót að
laga mig að þessu lífi. Ég held að það
fylgi sérstakur andi hverjum skip-
stjóra, en ég hef kynnst þeim all
nokkrum með árunum. Það er skip-
stjórinn sem einkum mótar andann
um borð og ef menn samasama sig
ekki þessum anda verður þess fljót-
lega vart. Þótt kjarninn í mannskapn-
um sem fyrir er geri svo sem ekkert til
þess þá ýtir hann þeim sem ekki fellur
inn í hópinn ósjálfrátt frá sér. Þeir ein-
staklingar endast því aldrei lengi í
plássinu. Skömmu eftir að heim kom
- en við vorum um mánuð í þessum
túr - var haldið á loðnuveiðar. Það
hefur verið þann 8. febrúar samkvæmt
sjóferðabókinni minni. Ég var á skip-
inu alla loðnuvertíðina, en um sumar-
ið 1969 fór það á síldveiðar við
Bandaríkin og tók ég mér þá frí. AfJjur
á móti réði ég mig enn um borð þegar
netavertíð hófst um haustið og þá var
mokfiskirí hjá okkur. Ég fór í land í
júní 1970, þar sem yngri dóttir mín
átti að byrja í skóla um haustið og ég
fann að ég hafði verið of lengi fjarri
henni.
Samt var ég komin á sjóinn aftur
þann 7. nóvember en skipið var þá
nýkomið úr klössun úti í Noregi og
var á leið á loðnuveiðar. Það með
hófst strangasti kafli veru minnar á
sjó, því ég var matsveinn á Oskari
Halldórssyni átta næstu árin eða til
1979. Þá fór ég yfir á hið nýja skip
Ólafs Óskarssonar, Óla Óskars. Þetta
var gamli „Goðinn“, mikið stærra
skip en Óskar Halldórsson og öll að-
staða langtum betri. Óli Óskars stund-
aði eingöngu loðnuveiðar. Óskar
Halldórsson hafði verið eitt minnsta
skipið í flotanum og tók ekki nema
400 tonn, en Óli Óskars var eitt það
stærsta - bar um 1300 tonn. Þetta skip
hreyfðist aldrei, risti ein 23 fet og var
hrein sjóborg.
Á „Óla Óskars“ hef ég samkvæmt
sjóferðabókinni verið til 10. mars
1981, en þá var skipið selt. Það varð
endirinn á tólf ára ferli mínum á
loðnuveiðum.“