Sjómannadagsblaðið - 01.06.1994, Síða 106

SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ
104
ljúfmenni. Það skipti engum togum að
ég lenti aftur í slagnum og var fyrr en
varði kominn inn til Olafs læknis á ný,
því umbúðirnar höfðu verið rifnar af
mér í látunum. Ég barst svo með fjöld-
anum upp að Arnarhváli þar sem lög-
reglustöðin var þá. Man ég að þar stóð
Erlingur Pálsson yfirlögregluþjónn og
hélt ræðu yfir mönnum, sagði eitthvað
í þá átt að það væri að brjótast út borg-
arastyrjöld. Þegar ég kom heim var
móðir mín orðin dauðhrædd. Hún
hafði frétt að ég væri dauður og síðan
að ég væri kominn á spítala og taldi
mig úr helju heimtan."
Fékk sama dóm og Héðinn
,,Nú, það urðu heilmikil eftirmál af
þessu. Ég og fleiri vorum dæmdir fyr-
ir þessi átök. Ég man að ég var að
koma af sjó á togara og sé þegar við
komum inn í höfnina að lögreglubíll-
inn stendur á hafnarbakkanum. „Það
skuluð þið bóka að nú er verið að
sækja mig,“ sagði ég. Það stóð heima.
Lögregluþjónarnir sögðu að ég ætti að
mæta í réttarhald uppi á Skólavörðu-
stíg 9, mín væri beðið þar. Það skipti
engum togum að ég varð að fara eins
og ég stóð, fékk ekki einu sinni að
hafa fatskipti.
Þegar upp á Skólavörðustíg kemur
þá sitja þar ekki færri en 18 vitni og
Kristján Kristjánsson dómari. Sumir
voru lögregluþjónar í einkennisbún-
ingi, en aðrir borgaralega klæddir.
Þessir menn vitnuðu nú gegn mér
hver af öðrum og þótt margt væri
rakalaus uppspuni þá þagði ég aðeins,
vissi að ekki mundi þýða fyrir mig að
segja neitt. Samt blöskraði mér svo
framburður eins af þeim að ég spurði
hann hvort hann treysti sér til þess að
sverja það sem hann sagði. Dómarinn
hafði yfir eiðstafinn, en þá setti þessi
maður undir sig hausinn og gekk út.
Lokin urðu þau að ég fékk á mig níu
mánaða biðdóm eða sama dóm og
Héðinn fékk.
Ég var talinn ógurlega róttækur
kommúnisti eftir þetta, en sannleikur-
inn er sá að ég hef aldrei verið komm-
únisti heldur Alþýðuflokksmaður - og
fyrst og fremst verkalýðssinni. Maður
þekkti fátækt og erfiðleika frá barn-
æsku og hlaut því að vera það. En ég
þekkti auðvitað marga af kommúnist-
um og kom á fundi hjá þeim. Þeir
ætluðu einu sinni að senda mig til
Rússlands sem fulltrúa hafnarverka-
manna og ég hafði svosem ekkert á
móti því. En ég sagði að þeir yrðu þá
að sjá fyrir heimilinu á meðan. Þess
treystu þeir sér ekki til og þar með datt
þetta uppfyrir.
Já, manni fannst hart að það skyldi
eiga að lækka kaupið í atvinnubóta-
vinnunni. Samt reyndust vera til nógir
peningar til að halda úti heilu herfylki
af hvítliðum, mönnum sem voru sam-
tímis á kaupi annars staðar. Það voru
einkum trésmiðir og ýmsir iðnaðar-
menn sem gáfu sig í hvítliðasveitina
og auðvitað var verkamönnum ekki
vel við þá og þeir fengu á sig ýmsar
glósur á götunni.
Sú saga komst á kreik nokkru eftir
þetta að ég hefði verið beðinn að
koma í lögregluna og fannst víst
mörgum skrýtið. Það var nú ekki rétt,
en mér datt þetta samt í hug. Það var
lítið um vinnu og þetta var þó fast
starf. Ég spurði lögreglustjórann, Jón-
atan Hallvarðsson, hvort það yrði haft
á móti mér að hafa komið við sögu 9.
nóvember og hann sagði það alls ekki
vera. Ég hætti samt við þetta, því ég er
fæddur með gallaða fætur og hefði átt
erfitt með allan þann gang sem þá var
í lögreglunni. Ég gekkst undir upp-
skurð á fótum sem ungur maður og
við það löguðust liðamótin, en góður
varð ég aldrei. Ég kaus sjóinn heldur.“
I níu ár á gamla Kára
„Það var ekki hlaupið að því að kom-
ast á sjóinn. Ég reyndi fyrst fyrir mér
aðfaranótt skírdags árið 1934, því þá
vissi ég að það var von á níu togurum
til hafnar af saltfiskveiðum. En það
var ekkert pláss að fá. Viðkvæðið hjá
stýrimönnunum var alltaf það sama:
„Értu vanur?“ Ég sagði sem var að ég
væri vanur að hausa, sem var gott og
blessað, en vanur gat ég ekki kallast.
Á föstudaginn langa áttu að koma
sjö skip og einn bað mig að hafa sam-
band fyrir hádegi, því þá vantaði
mann. Loks fór það svo að Bergur
heitinn á Hafsteini, sem síðar fórst
með Sviða, lofaði að hafa mig í huga
og það stóð hann við. Ég komst á Haf-
stein í næsta túr. Ég var þarna fjóra
túra í mokfiskiríi, en fór þá yfir á
gamla Kára, þar sem Karl Guðmunds-
son, síðar í Slippnum, var skipstjóri.
Þar var ég svo í níu ár.
Árið 1942 hét ég því á mig að ef ég
hefði vel upp um sumarið skyldi ég
fara í Sjómannaskólann. Þetta gekk
eftir og ég fór í skólann um haustið og
lauk honum 1944. Árið 1947 bað Ól-
afur Magnússon á Isólfi mig að koma
til sín sem stýrimaður og tók ég því.
Margir voru hissa á að ég skyldi fara
til Olafs, því menn sögðu að hann
hefði engan „praxís“, en það var ekki
alveg rétt, því hann hafði verið með
togara hjá Hellier-bræðrum í Hafnar-
firði og kunni á þetta. En hann var þó
fyrst pg fremst góður síldarmaður. Ég
var á Isólfi til 1949, en gerðist þá skip-
stjóri á bátum, var með Sæhrímni í
Keflavík og Reyni, uns ég hætti sjó-
mennsku. Eftir það vann ég á neta-
verkstæðum - var í fjögur ár hjá Billa
í Alliance og þá hjá Marco.
Nú, maður var tekinn að lýjast og
gerðist ég nú sundlaugarvörður í Vest-
urbæjarlauginni uns ég varð að hætta
sjötugur, þótt ég væri við ágæta heilsu
og gæti vel verið miklu lengur. Það
eru ólög að láta fólk með góða starfs-
getu hætta við þessi aldursmörk.
Það hafði ákaflega vond áhrif á mig
að verða að hætta að vinna. Ég fór inn
í sjálfan mig og konan mín og sonur
minn höfðu áhyggjur af mér. Eg hafði
búið á Hagamelnum í 34 ár, en flutti
nú austur á Selfoss þar sem sonur
minn hefur búið. En ég kunni ekki við
mig nema í Reykjavík og varð afskap-
lega feginn þegar mér bauðst pláss á
Hrafnistu og uni mér þar vel. Ég hef
hér hálft starf og heilsan er góð, nema
hvað ég er hálfslæmur í baki og fæt-
urnir eru lélegir eins og þeir alla tíð
hafa verið.“
Manni bjargað
úr sjó á reginhafí
„Jú, það er rétt. Ég hef verið sá láns-
maður að bjarga mönnum frá drukkn-
un. Þarna á ég bikar sem mér var veitt-
ur fyrir að bjarga manni á ísólfi 1948.
Þetta var á milli Færeyja og íslands,
við höfðum verið að taka trollið og ég
hafði kallað til mannanna úr brúnni að
það væri að koma brot og bað þá að
forða sér. Ég hélt að öllum hefði tekist
það, en svo reyndist ekki vera: Einn
maður hafði fest í línu og dregist út-
byrðis með trollinu þegar brotið kom.
Ég varð ekki var við þetta og veit ekki