Eimreiðin - 01.04.1937, Blaðsíða 118

238
RITSJÁ
eimreiðiK
ist. 1 stað found yrði að koma t. d. practised, til ]iess að vit verði í
setningunni. Sem betur fer eru mörg ár siðan Iinglendingar hættu að
komast svo herfilega að orði eins og t. d. að segja: Ihe housc is now
building.
Eftir að liafa nú fundið að ýmsu, hvort sem skoðað verður, að gert se
af of mikilli vandfýsni eða ekki, er rétt að snúa við blaðinu. Landfræði-
lega yfirlitið, ásamt upplýsingum um steina-, jurta- og dýrariki íslands, cr
ákailega eftirtektarverð grein og gagnleg. (ireinin um stjórnskipulag og
löggjöf er bæði athyglisverö og fróðleg, og kaflinn um bókmentirnar er,
þegar tekið er tillit til bins takmarkaða rúms, ljómandi skjr og getur orðið
dýrmætur leiðarvisir þeim, sem leggja stund á þau fræði. Einnig er i kafl-
anum um réttindi erlendra manna á íslandi skýrt og skilmerkilega sam-
andregið það mikilvægasta, og er þarna að finna gagnlegar upplýsingar
fvrir þá, sem hingað vildu ferðast. Skráin yfir markverðustu atriði úr sögu
landsins er mikils virði, en hvað er að segja um kortið, sem bókinni fylgir?
Getur það verið rétt, að ekki sé einn einasti fermetri Iandsins norðan
norður-heimskautsbaugs? Fyrir löngu var búið að opna á manni augun um
norðvestur-horn landsins (þrátt fyrir páfaúrskurð Dufferins lávarðar), en
mann langar ennþá til að halda i þá trú, að einhver smáblettur að minsta
kosti sé til á norð-austurlandinu, sem telja megi með réttu norðan heim-
skauts-baugsins. Trú þessi mun þó ekki lengur eiga rétt á sér, eftir njjustu
upplýsingum að dæma. Howard Liltle-
NORDENS LÁRORÖGKER I HISTORIA. Helsingfors 1937. — Á fundi,
sem nefndir sérfræðinga frá deildum félagsins Xorden héldu i Stokkhólmi
i ágúst 1935, eftir að hafa rannsakað kenslubækur i sögu Norðurlanda,
notaðar i norrænum skólum, var ákveðið að gefa út árangur þessara rann-
sókna, og flytur bók þessi þann árangur. Hún er all-mikið rit, yfir 250 bls.
i Eimreiðar-broti, og eru þar birtar niðurstöður allra nefndanna fimm*
sem störfuðu að rannsóknunum, ein frá liverju Norðurlanda-rikjanna.
í íslenzku nefndinni voru þeir Árni prófessor Pálsson, Barði Guðmundsson
og Sveinbjörn Sigurjónsson. Yar Árni formaður nefndarinnar. Hlutverk
hverrar nefndarinnar um sig var einkum að benda á og gera grein fvrir
ónákvæmum frásögnum, rangfærslum eða beinlinis sögulegum fölsunum
í kenslubókum Norðurlanda, utan hennar eigin Iands, en áhrærandi það,
beita sér fyrir leiðréttingum á öllu sliku og endurbótum á sagnrituninni
yfirleitt, að þvi er snertir Norðurlanda-rikin innbyrðis. Er fvrst birt álit
dönslui nefndarinnar um norskar, sænskar, finskar og islenzkar kenslu-
bækur í sögu. Hefur hún ýmislegt að athuga við þær íslenzku, að því er
snertir viðskiftin milli íslendinga og Dana á liðnum tímum. Kvartar nefndin
einkum vfir þvi, að i íslenzkum kenslubókum i sögu kenni óþarflega mik-
illar beiskju i garð Dana, einkum út af einolainarverzlun þeirra hér
1602—1787, og svo út af stöðu islands i danska rikinu fram til 1918, að
sambandslögin gengu i gildi. Finska nefndin hefur liaft til athugunar fjórar
islenzkar kenslubækur, þ. e. Íslandssögu Jóns Aðils, Jónasar Jónssonar og