Eimreiðin - 01.10.1943, Síða 41

eimreidin
FÁGÆTAR ÍSLENZKAR BÆIiUR
313
ævisögu". Þýðingin er gerð af séra Þorsteini á Hrafnagiíi.
Er það fyrsta þýdda skáldsagan, sem prentuð er hér á landi, og
líða nær 100 ár, þangað til hér er prentaður þýddur reyfari
aftur. Er hann af líkri gerð, nefnilega Felsenborgarsögurnar.
sem prentaðar voru rétt eftir 1850. Þá má geta þess, að nokkrar
forordningar voru prentaðar liér, aðallega á árunum 1740
1750, svo og kirkjuordinantíur. Alþingisbækur tveggja ára
voru prentaðar i Skálholti 1696 og 1697 og síðan flest ár 18.
aldarinnar á Hólum og í Hrappsey. A siðari hluta 17. aldar voiu
bæði í Svíþjóð og Danmörku prentaðar ýmsar fornsögur, ýmist
a islenzku eða þýddar á latínu, sænsku eða dönsku, og hélzt
það fram eftir 18. öld og síðan. Þá má geta þess, að árið 1631
var prentað i Kaupmannahöfn almanak á íslenzku. Var það
vttir danskan stjörnufræðing, Wandel, en þýtt af íslenzkum
stúdentum. Næsta prentaða íslenzka almanakið kom út rúmum
400 árum seinna, árið 1837, og óslitið þaðan i frá. Þá vai
prentaður í Kaupmannahöfn 1656 Lénsherraannáll íslands a
úönsku eftir Snæbjörn Torfason og 1627 bæklingur á dönsku
U;n Kötluhlaupið 1626 eftir Þorstein sýslumann Magnússon á
frykkvabæjarklaustri.
l>;i skal þess getið, að Arngrímur lœrði samdi og let prenta í
Kaupmannahöfn, Hambörg í Þýzkalandi og Amsterdam í Hol-
b'ndi nokkrar bækur merkilegar, um íslenzk efni, en allax
voru þær á latínu.
Guðsorðabækur íslenzkar, sem gefnar voru ut á þessu tíma-
b'b, fram til 1700, voru margs konar, bæði í bundnu og
óbundnu máli. Flestar bækur í óbundnu máli voru þýðingar:
'vær biblíuútgáfur, Guðbrandarbiblía 1584 og Þorláksbiblía
lb44, tvö Nýja-testamenti, þýðing Odds Gottskálkssonar í Hió-
arskeldu 1540 og Nýja-testamenti kennt við Guðbrand biskup,
Prentað 1009 á Hólum. Þá voru prentaðir ýmiss konar biblíu-
"tdrættir 0g kristin fræði. Merkastur þessara útdrátta er
Summarían, prentuð að Núpufelli 1589 og '91 og Summaría
-vhr Spámannabækur, Hólum 1602. Þá voru ýmsar postillur.
1 Jist var Gorvinspostilla, prentuð í Rostock 1546. Guðbrandur
biskup lók saman úr lærðra manna bókum og gaf út postillu
1;>97. Pangratiusarpostilla var prentuð þrisvar á Hólum á 17.
ol;b Gísla postilla Þorlákssonar, að nokkru leyti frumsamin,