Eimreiðin - 01.10.1943, Page 95

EIMREIÐIK
RITSJÁ
367
er bæ'ði voru fornyrtar og skrúf-
yrtar.
Prófessor Haugen hefur samein-
að frásagnir hinna ýmsu islenzleu
heimilda, þar á meðal aðalheimild-
irnar, i samfellda söguheild. Verður
hún mjög skemmtileg aflestrar og
hinn sögulegi vitnisburður frásagn-
anna um Vínlandsfundinn að sama
skapi áhrifamikill. Pessi meðferð á
heimildaritunum er einnig i iullu
samraemi við skoðanir þýðandans,
er fer að dæmi þeirra fræðimanna,
einkum prófeSsors William Hov-
fiaard, er lagt hafa aðalheimildirn-
ar að jöfnu um sannfræði þeirra.
^á, er þetta ritar, fyllir á hinn bóg-
lnn fiokk þeirra, sem telja frásagn-
F-iril;s sögii Taiiöa áreiðanlegri
heimild en frásagnirnar i Græn-
h'ndinga þætti, án þess þó að neita
að öllu leyti sögulegum sannindum
ýmissa atriða i þættinum um þetta
efni.
Prófessor Haugen fylgir siðan
K'ðingunni cftir með alhnörgum
'el sömdum og fróðlegum köflum
Uln forsögu Vínlandsferðanna og
UIn sJálfar þær frá ýmsum hliðum.
l)ar fra'ðimannlcga með efni far-
og auðsætt, að höfundurinn er
'•ðlesinn i þcim fræðum. Þessir
haflar eru þó sýnilega ritaðir með
almenna lesendur í liuga, og er það
'iturlega raðið. Hefur höfundur náð
'el megintakmarki sínu með bók-
1Uni’ scm ''ar ]>að: að velja úr og
h'ha til meðferðar þau atriði máls-
lls> sem standa á traustustum
Krundvelli, og túlka þau i réttu
samhengi. Ratar hann löngum hinn
tullna meðalvcg i hófsömum niður-
stöðnm.
Öneitanlega er mikinn og stað-
Sóðan fróðleik að finna i þessu riii
hans. Eigi að síður sakna ég þess,
að hann tckur það hvergi fram
beinum orðum, að Leifur Eiríksson
hafi verið borinn og barnfæddur á
fslandi, en ekki eru nándar nærri
allir Ameríkumenn á þvi hreina um
það atriði. Er þessi athugasemd
gerð með fullri viðurkenningu á
því, að söguheimildin gefur óbein-
linis i skyn, hvar hann liafi verið
fæddur, er lnin grcinir frá för Ei-
riks rauða, föður hans, frá Noregi
til íslands.
Bók þessi er þannig vaxin um
efni og meðferð þess, að ætla má,
að hún nái til fjölmenns amerisks
lesendalióps. Jafnframt er hún ó-
venjulega snyrtileg að öllum frá-
gangi, og auka liinar fögru skurð-
myndir Frcderieks Trench Chap-
man frásögninni lit og líf.
Richard Beck.
Vilhjalmur Stefansson: GREEN-
LAND. New York 1942 (Double-
day, Doran and Company, Inc.),
Þessi bók um Grænland er hlið-
stæð hinu athyglisverða og cfnis-
mikla riti höfundar, lceland: The
First American Republic (NewYo'-k
1939), en þar færði hann mörg rök
fvrir þeirri skoðun sinni, að land-
fræðilega bæri að telja ísland liluta
af Vesturálfu heims, og kallaði það
])ess vegna fyrsta ameriska lýðveid-
ið, cins og lýsir sér i heiti ritsins.
Hinir söguríku og örlagaþrungnu
atburðir, sem gerzt hafa síðan þetta
rit hans kom út, hafa fært öllum
hugsandi mönnum heim sanninn
um það, hve ísland og Grænland
eru þýðingarmikil frá hernaðarlegu
sjónarmiði sem varnarstöðvar Vest-
urálfunnar. Því er það mikið þakk-
arefni að eiga a ensku máli jafu