Eimreiðin - 01.07.1948, Page 146

306
RITSJÁ
EIMREISIN
Svo að eigi sé þegjandi gengið fram
hjá þeiin skorti á fegnrðarsniði eða
listfengi, sem sumstaðar bregður fyr-
ir í sálmum bókarinnar, skal ég leyfa
mér að drepa á fáein dæmi. 1 sálm-
inum „Hjartkæri Jesú, af hjarta ég
þrái“ er í 1. versi komizt svo að orði:
„sýndu mér spillingardjúpið mér í“.
Þessi orðaröð virðist svo óeðlileg og
óviðfeldin, að varla megi við hlíta.
I 4. versi sama sálms kallar höf. sig
í sömu andránni bæði „dúfu“ og
„frávillt lamb“, og þegar hann í 5.
versi biður að létta af herðum sér
okinu, þé er hann kominn út á sjó
og „geigvænar öldurnar æða kringum
hann“. — í sálminum „Við kross
þinn, Jesú, jafnan“ segir höf., að
bezta helluhjargið, sem hann geti
byggt traust á, sé á eyðimörku, svo
ágæt „höfn og blíð“. — Það mun
fágætt, að menn tali um „hellubjarg
á eyðimörk“ sem „höfn“. — I sálm-
inum „Mikli drottinn, dýrð sé þér“,
er svo að orði komizt, að vér viljum
allir lofa dásemd drottins, ásamt
englalier hans, um aldaraðir, og „falla
á lians fótskör til að sjá dýrð lians".
Að falla á fótskör eða falla fram er
lotningarmerki eða tilbeiðsla, og er
því óviðeigandi eins og það er þarn’a,
því að til þess að sjá guðs dýrð, þurf-
um vér að líta „upp“, en eigi „niður“.
Þá er sálmurinn „Kirkja vors guðs
er gamalt hús“. I þessum sálmi er
ýmist talað um kirkjuna seni hús eða
samfélag kristinna manna. og bein-
línis sagt, að „herrann", þ. e. guð,
búi ekki í þeim húsum, sem þyki
„hagleg mannaverk“. Eg get með
engu móti fallist á þessa staðhæf-
ingu. Hann lilýtur að geta búið hvort
heldur er í höll eða hreysi, ef menn-
irnir aðeins veita honum þar viðtöku
og rúm.
Þar eð höfundar sálmanna í bók-
inni eru nú orðnir mjög margir, virð'-
ist ófullnægjandi, þótt nafn hvers
höfundar standi neðan undir sálm-
inum án nokkurrar skýringar. Bctra
hefði verið að liaga þessu á sama
hátt sein í liinum fyrri sálmabókum.
Og úr því að skýrt er frá, liverjir
eru þýddir sálmar, ætti líka þess að
vera getið, þar sem Davíðssálmar eru
lagðir til grundvallar.
Vonandi verður næsta útgáfa bók-
arinnar betur af hendi leyst, enda
munu margir óska, að svo verði.
Jón G. SigurSarson.
VísnasafniS I. „ÉG SKAL KVEÐA
VIÐ ÞIG VEL, Jóhann Sveinsson
safnaSi og gaf út. Rvík 1947. —
(Helgafell). Seint á siðastliðnu ári
kom út safn lausavísna, I. bindi, er
lir. cand. mag. Jóhann Sveinsson hef-
ur safnað og gefið út með fjárstyrk
úr ríkissjóði og aðstoðar bókaforlags-
ins IJelgafell.
Ekki er það tilgangur minn, með
þessuni fáu línum, að ritdæma þessa
bók í heild; hún liefur sennilega
niargt til síns ágætis og verður vænt-
anlega vel þegin. Lausavísur liafa
lengi notið nokkurra vinsælda meðal
almennings á okkar landi. En það
er frásögn ferskeytlunnar og tilorðn-
ing, sem gleður meira í munni en •
bókum. Sá, er segir frá tildrögum
vísunnar og tilorðning, leggur sinn
eigin skáldskap í þá íþrótt, enda þótt
hann liafi ekki sjálfur ort visuna.
Síðan kemur vísan — og svo er hleg-
ið — ef hún fellur við frásögnina,
og er þá sögð smellin.
Skáldskapargildi slíkra vísna er
oftast í öfugu lilutfalli við vinsældir,
því sárfáar lausavísur eru fullgilðar
einar, án frásagnar; en þó eru þær
lausavísur til, sem eru fullgild lista-