Eimreiðin - 01.05.1961, Page 31

EIMREIÐIN
119
S'ltli, enda þótt í sumum finnist músikölsk tilþrif og sumar eru
mlög sérstæðar. Til voru þær rímnastemmur, sem voru meira
staðbundnar í einum landshlutanum en öðrum. Þannig var t. d.
^agfirðingastemma, Húnvetningastemma o. s. frv.
Ríniurnar sættu ómildum dómum hjá mörgum, og það hefur
rerið sagt um þær, að þær hafi hvorki verið skáldskapur né músik.
. ei getur þetta verið rétt að nokkru leyti, en þær gegndu þó mik-
jlsverðu hlutverki á þeim tímum, þegar lífsafkoma manna á ís-
andi var svo tvísýn, að það þurfti bjartsýnismenn til að ímynda
Stl að þeir lifðu af hungur, sjúkdóma og allskyns böl. Hinn
Prautþjálfaði utanbókarlærdómur hélt liuganum vakandi og þrosk-
aði athyglisgáfuna, þannig að hin andlega vakning, er síðar varð,
sP>att npp úr frjóum jarðvegi, enda þótt segja megi, að þar hafi
>emur verið falin glóð en brennandi kyndill.
Eitt af sérkennum rímnanna var það, að þegar þær voru kveðn-
ar; þá var það vani kvæðamannsins að draga síðustu atkvæði hvers
e>»idis út í langdreginn són, áður en hann byrjaði á næstu vísu.
etta var i^a]iag ag draga seiminn. Tilgangurinn hefur sjálfsagt
e>>ð sá, að með þessu vildi hann gefa áheyrendum sínum tækifæri
að íhuga erindið, sem hann hafði kveðið og eins til þess að
‘ r>* þess blönduðust ekki of snöggt því næsta, og erindin drægju
|)an»ig hvort frá öðru.
E» þrátt fyrir allt þá var músik í rínmalögunum, og sum af tón-
a dum vorum, svo sem Jón Leifs, Hallgrímur Helgason, Jón
þ °rðdal, Skúli Halldórsson, Helgi Pálsson, Karl Runólfsson, Jón
°rarinsson, undirritaður og fleiri, hafa sótt efnivið í þessar gömlu
»Ppsprettulindir og fundið þar þann góðmálm, sem orðið hefur
»Ppistaða í stórum tónverkum. Og lrannig mun verða um alla
framtíð.
at nútímatónskáldum vorum, sem einkum hafa lagt stund á
»s°knir á hinum gömlu íslenzku þjóðlögum eru þeir Jón Leifs
s Píallgrímur Helgason. En sá maðurinn, sem vér eigum það fyrst
frernst að þakka, að vér varðveitum enn svo mikinn fjölda af
Se SSUr» undursamlegu lögum, er séra Bjarni Þorsteinsson tónskáld,
I 1 ar á 100 ára fæðingarafmæli. Þjóðlagasafn séra Bjarna mun
^ a nafni hans uppi svo lengi sem tónlist er iðkuð á íslandi.
(^am> bjargaði fjölmörgum þjóðlaganna frá gleymsku og glötun
I *e Þyí að safna þeim og gefa þau út í stórri bók, sem er nálega
Waðsíður. Þetta er sígilt verk, sem bæði rannsóknir og þjóð-