Eimreiðin - 01.01.1968, Side 74

64
F.IMREIÐIN
þiggja, en sagði, að Ólafur bróðir
sinn ætti sín fastlega von í kvöld
og óttaðist sennilega afdrif sín. ef
hann kærni ekki fram einhvern
tíma kvöklsins. Þess utan sagðist
hann liafa hvílt sig vel, luesst á
ágætum og miklum góðgerðum og
væri nú sem nýr maður, óþreytt-
ur, og hann vonaði að vera búinn
að taka út villu sína að þessu sinni
og kvaðst því ætla nú að halda
aftur út í mugguna. Móðir mín
sagði, að fyrst hann væri svona
ákveðinn, sem hún sagðist þó
skilja, þá ætlaði hún að biðja
annan vinnumanninn að ganga
með honum á leið til Hafnarfjarð-
ar, sem hann taldi óþarfa fyrir-
höfn, en kvaðst þó þiggja með
þökk. Að því búnu tók maðurinn
upp pyngju sína og vildi fá móð-
ur mína til að taka við peningum
fyrir veittar góðgerðir, en hún
færðist fastlega undan og tók ekki
við. Eftir nokkur orðaskipti, stakk
maðurinn pyngju sinni niður og
þakkaði fyrir veittan beina og
ágætan, og bjóst til að kveðja, en
flestir fylgdu manninum fram í
dyr. Vinnumaðurinn var þar kom-
inn og þreif hnakktösku allstóra,
sem maðurinn bar í ól á öxl og
á baki. Vinnumaðurinn sagðist
ætla að halda á henni, meðan sam-
ferða væri. Síðan kvaddi maður-
inn unga og aldna með handa-
bandi, miklu þakklæti og jólaósk-
um og gekk af stað. Þegar vinnu-
maðurinn kom aftur, var hann
með 20 krónur. Hann sagði, að
maðurinn hefði gefið sér 5 krón-
ur, en móður minni átti hann að
fá 15 krónur. Vinnumaðurinn sagð-
ist engan veginn hafa komizt und-
an að taka við þessum peningum.
Svona reyndist þessi útilegumaður.
Ég held, að við höfurn ekki séð
þennan mann síðan, en kveðju
fékk heimilið frá honum næsta
vor. Var það Ólafur bróðir lians,
sent bar þá kveðju, er þau hittust
móðir mín og hann hjá fyrnefndri
Kristínu á Laugavegi 15 í Reykja-
vík.
í þessum stuttu og fábrotnu frá-
sögum hef ég leitazt við að sýna
í mjög smækkaðri mynd brot af
tveim mikilvægum þáttum í þjóð-
lífi okkar, svo sem var á síðustu
tugum hinnar nítjándu aldar. f
fyrsta lagi örlítið brot þeirra
áhrifa, sem liinir ævalornu kvöld-
vökulestrar gátu haft á alla, sem
á hlýddu af eftirtekt og nokkurri
íhygli, og þó einkum börn og ungl-
inga, sent áttu flestir sinn eigin
hugarheim. Þau drógu sínar álykt-
anir og mynduðu eigin hugmyndir
um efni það, sem lesið var, þ. e.
a. s. það, senr þau skildu nokkurn
veginn. Og ef þau hlustuðu vel og
tóku vel eftir, þótt þau skildu ekki
efnið fullkomlega, þá var barns-
hugurinn svo frjór og fullur lnig-
mynda, að þau ófu frá eigin hug
ýmislegt inn í efni sögunnar, senr
þau töldu og vildu að þannig ætti
þetta og lritt að vera, þá lóru þau
að skilja söguna betur. Ég held að
þetta, þessi oft einhæfi sögu- og
sagnalestur, sem þau hlýddu oft á
með fullri þeirra athygli, hafi örf-
að, jafnvel átt ekki lítinn þátt í
að börnin fóru að hugsa, lærðu
að hugsa og muna. Ég held, að
þessar Irásagnir, sem hér eru sett-