Ægir - 01.02.1945, Page 64

86
Æ G I R
liafi enga verkun, en séu þó skaðleg,“ segir
Tryggvi.
En það fór svo sem fyrra árið, að nokk-
ur þilskip urðu til að fara með síld í fyrstu
ferðina og öfluðu þau bæði vænni fisk og
meiri en þau, sem síldarlaus voru.
Mjög erfiðlega gekk að fá eigendur og
formenn opnu bátanna til að nota frosna
síld. Þeir sátu jafn vel í landi í bliðskapar-
veðri, vegna beituleysis, að þeir sögðu,
heidur en að kaupa sild í íshúsinu. Ýmsir
fóru þó smám saman að blóta á laun.
Veturinn 189(5 bar það meira að segja við,
að menn aiistan úr Herdísarvík og Þor-
lákshöfn fengu sér síld í íshúsinu í
Reykjavík og báru hana á bakinu heim til
sín. En laumulega fóru þeir að öllu, svipað
og um gripna hluti væri að ræða.
Þennan vetur kom fyrir atvik, sem
gladdi Tryggva mitt í sýsli hans og baráttu
fyrir íshúsinu og aukinni beitusíldarnotk-
un. Kaupmaður al' Vesturlandi kom á fund
hans og leitaðf ráða um íshús, sem hann
hugði að koma upp hjá sér fyrir lok júlí-
mánaðar. Tryggvi sagði honum, að þýðing-
arlaust væri l'yrir hann að keppa við að
ljúka við húsið svo snemma, því að hann
fengi ekki ís í það fyrr en næsta vetur.
Kaupmaður svaraði því einu til, að hann
gæti keypt ís í Reykjavik eða Noregi og
spurði Tryggva, livort íshúsið gæti ekki
selt honum 50 smál. Tryggvi taldi ekkert
því til fyrirstöðu, ef hann vildi leggja í
kostnað við að sækja ísinn. Kaupmaður
sagðisl eiga nokkur fiskiskip og í sinni,
sveit væri góð veiðistöð, svo að líkindi
væru til þess, að fyrir síldina kæmi svo
miklu meira á land af fiski, að það svaraði
til kostnaðarins við ísinn. Hann hefði
ákveðið að leggja í þetta fyrirtæki 6000
kr„ en það mundi sennilega ekki nægja,
því að hann þyrfti að stífla upp vatn á
mýri, svo að hann gæti tekið hjá sér ís
næsta vetur.
Um stórhug þann, er birtist í orðum
kaupmannsins, segir Tryggvi: „Að heyra
svona mann tala, það er líkast viðbrigðun-
um, þegar opnaður er gluggi á baðstofu;
þar sem margir sitja inni og loftið er
þungt."1)
Grein sú, eftir Tryggva, sem hér hefur
verið vitnað til, er bersýnilega rituð með
það fyrir augum, að kveða niður ótrú
manna á frystri síld til beitu og vekja
áhuga fyrir íshúsinu. Tryggvi veit af
margháttaðri reynslu, að það er sjaldan
þakklátt starf að ráðast gegn hefð og
hleypidómum. En hann lætur sig það engu
skipta og greinina endar hann með þess-
um orðum:
„Það er sjaldnast vel þokkað verk að
sýna mönnum sjálfa sig í spegli og flestir
vilja hliðra sig hjá því. Ég veit að ég kemst
ekki í dýrlingatölu fyrstu mánuðina eftir
að þetta birtist, enda var það ekki tilgang-
ur minn heldur hitt, að fá menn lil að taka
dálitinn fjörkipp til framtakssemi og hættá
við úreltar venjur og skoðanir."
Hér verður eigi rakin frekar saga íshúss-
ins í Reykjavík. Það kom fljótt í ljós, að
það hafði hina mikilvægustu þýðingu fyr-
ir útveginn í höfuðstaðnum auk þess sem
1) Kaupmaður sá.af Vesturlandi, er Tryggvi ;l
hér við, mun nauinast vera annar en Pétur Thor-
steinsson á Bildudal. Hann lét einmitt rcisa stórt
og myndarlegt íshús sumarið 1897 og gera vatn-
uppistöðu til istöku. Hafði Pétur sent mann utan
til að kyniia sér rekstur og siníði isliúsa, og sa
maður sá um að koma ísliúsinu upp og tók síðan
við stjórn Jiess. Asgeirsverzlun á ísafirði let
reyndar einnig reisa myndarlegt íshús petta suin-
ar og gæti Tryggvi ]iví þeirra liiuta vegna átt við
fyrirsvarsmann hennar. Liklegri finnst mér Þ°
fyrri tilgátan.