Tímarit lögfræðinga - 01.12.1951, Side 30

244
Thnarit lögfræðinga
ekki nota um þær analogice. Ef skattkrafa sú, sem hér
greinir, hefði verið sótt fyrir venjulegum héraðsdómi, þá
hefði væntanlega mátt skipta sakarefni með sama hætti
sem fógeti gerði. Hallkvæmisástæður liggja til grundvall-
ar ákvæði 5. málsgr. 71 gr. Ef skyldan er dæmd sér, þá
verður oft árangur af því sá, að aldrei kemur til kasta
dómstóla að ákveða fjárhæðir. Þetta á bæði við, ef dómur
telur enga gjaldskyldu vera, og ef aðiljar koma sér saman
um fjárhæð. Ef ágreinigur um þær væri þegar tekinn til
meðferðar, þá yrði stundum um atriði fjallað, sem óþarft
hefði reynzt að sækja og verja. 1 máli því, sem hér greinir,
hefði eftir úrlausn hæstaréttar og ef fógeti hefði t. d. úr-
skurðað mjólkina o. s. frv: óskattlæga, þurft að fjalla um
það fyrir fógetadómi, hversu mikið skyldi draga frá skatti
þess vegna, o. s. frv. Hefði þá ekki verið hallkvæmara að
skjóta þessu atriði á frest, þangað til leyst var úr ágrein-
ingnum um skattskylduna ?
Tökum annað einfaldara dæmi. A er krafinn um 5000
kr. tekjuskatt. Hann telur skattstjórnina hafa ranglega
synjað sér um tiltekinn frádrátt. Væri þá væntanlega nóg,
að fógeti leysti úr því (og hæstiréttur síðan, ef því er að
skipta), hvort frádráttarkröfuna skyldi taka til greina, og
síðan væri skattur reiknaður á ný, ef frádráttur var leyfð-
ur. Sennilega mundi minnihluti hæstaréttar telja fógeta
skiptinguna hér heimila. En er hún þá ekki jafn heimil í
máli því, sem hér getur? Hver eru þau „eðlisrök", sem
girða hér fyrir notkun lögjöfnunar frá 5. málsgr. 71. gr.
oftnefndra laga? Æskileg heiði greinargerð verið um þau.
Hún hefði ef til vill sannfært hvern mann til fulls um
réttmæti úrlausnar hæstaréttar. Var nokkuð því til fyrir-
stöðu, að skatthæð yrði ákveðin síðar, ef niðurstaða fógeta
hefði að einhverju leyti orðið gjaldþegni í vil? Og er yfir
höfuð ástæða til þess að meina fógeta skiptingu sakarefn-
is með sama hætti sem héraðsdómara er leyft það sam-
kvæmt téðri 5. málsgr.? Ef það er hallkvæmt í öðru til-
vikinu, má þá eigi einnig leyfa það í hinu?