Tímarit lögfræðinga - 01.10.1975, Qupperneq 15

þingið 1969 fyrir Verkamannaflokkinn. Fyrstu beinu afskipti hans af stjórn-
málum voru þó eidri, því að hann hafði setið í sveitarstjórn í byggðarlagi sínu,
og árið 1965 var hann ,,statssekretær“ (aðstoðarráðherra) hjá Helge Sivert-
sen, þáv. menntamálaráðherra. Eftir að hafa náð kjöri á þing, dró Tönnes
smátt og smátt úr störfum sínum hjá Universitetsforlaget, og í byrjun annars
kjörtímabils síns 1973, var allur daglegur rekstur kominn úr höndum hans.
þótt hann legði enn á ráðin um öll meiriháttar framtíðaráform forlagsins og
efldi enn starfsvettvang þess.
Á námsárum sínum gaf Tönnes Andenæs út bæklinginn GRUNNLOVEN
VÁR, sem ber undirtitilinn „UTGAVE FOR SELVSTUOIUM". í þessari litlu bók
eru öll þau skjöl, sem teljast til grundvallarþátta í norskri stjórnskipun. Tönnes
sagði mér einu sinni, að líklega væri hann eini metsöluhöfundurinn, sem tekið
hefði saman bók um stjórnskipunarrétt, því að bók sín hefði verið prentuð í
um 200.000 eintökum.
Tönnes Andenæs var sannur vinur íslands og íslendinga. Hann lagði ís-
ienskum málum lið í stóru og smáu. Frá síðari árum má annars vegar minnast
heilladrjúgra afskipta hans af aðstoð Norðurlanda við Island vegna Vest-
mannaeyjagossins og hins vegar áhuga hans á því á liðnum vetri, að ekki rofn-
aði sambandið milli norsku fréttastofunnar NTB og íslands. Flutti hann það
mál inn í Stórþingið. Ekki vil ég láta hjá líða að minnast þess, hvern þátt þeir
Tönnes Andenæs og Kristian Ottosen, framkvæmdastjóri Studentsamskipna-
den í Osló, áttu í því, að Félagsstofnun stúdenta var komið á fót við Háskóla
íslands. Er óhætt að fullyrða, að hugmyndin um slíka stofnun hafi fæðst af
kynnum Islendinga við þá féiaga, en á lokastigum undirbúnings komu þeir
hingað í boði Háskóla fslands og Stúdentaráðs og sátu ráðstefnu um fyrir-
hugaða félagsstofnun. Með þá Tönnes og Kristian Ottosen í broddi fylkingar
hafa Islendingar átt góða menn að við þá miklu stofnun, sem Studentsam-
skipnaden í Osló er orðin. Ég nefni hér sérstaklega einnig Jon Erlien, sem
verið hefur forstjóri stúdentagarðadeildar stofnunarinnar. Hann hefur eins og
þeir Tönnes og Kristian verið formaður Norsk-lslandsk Samband. Var Jon
Erlien í fyrirsvari fyrir félagið, þegar það gekkst fyrir hjá'paraðgerðum í Nor-
egi vegna eldgossins í Vestmannaeyjum. Er hann mörgum Is'endingum að
góðu kunnur fyrir það. Tönnes var ásamt vinum sínum reiðubúinn til þess að
veita íslendingum liðsinni í öllum málum, sem hann taldi horfa til heilla. Raun-
ar var Island ekki eina landið, sem hann hélt slíkri tryggð við, því að hann
hafði einnig sérstakan áhuga á málefnum frænda okkar Færeyinga.
Það verður óneitanlega daufara fyrir vini Tönnesar Andenæs að koma til
Noregs eftir fráfall hans. Þótt menn kæmu fyrirvara'aust til Os'ó, brást það
aldrei, að Tönnes, Henny kona hans og börn þeirra þrjú tækju höfðinglega á
móti þeim á fögru heimili þeirra skammt fyrir utan Osló og efndu þá jafnan
til mikils mannfagnaðar. Tönnes var þannig gerður, að hann hreif menn með
sér í áhuga sínum á því, sem hann tók sér fyrir hendur. Hann fór ekki troðnar
slóðir, eins og ef til vill kom skýrast fram á þingi, þar sem hann lét ekki fiokks-
bönd verða sér til farartálma. Tönnes var vinamargur og ræktaði vináttu sína
úr fjarlægð á einstakan hátt. Hann sendi vinum fáorðaðar orðsendingar, sem
báru með.sér svo mikla hlýju, að öðrum er ekki lagið að gera betur. Ég tel
mér það mikla gæfu að hafa hlotið vináttu Tönnesar í arf frá foreldrum mínum.
Blessuð sé minning hans. Björn Bjarnason
61