Tímarit lögfræðinga - 01.11.1981, Blaðsíða 14

Islenska sifjalaganefndin er með svipaðar tillögur og danska nefnd-
in. Hún mælir með, að lögfest verði regla, sem heimilar frávik frá
helmingaskiptum og ákvæðum um skipti á séreign, ef skipti yrðu að
öðrum kosti bersýnilega ósanngjörn fyrir annað hjóna, sérstaklega
þegar tekið er tillit til fjárhags hjónanna og lengdar hjúskaparins.
Einkum yrði þessu beitt, ef annað hjóna hefur flutt í búið verulega
miklu meira en hitt við hjúskaparstofnun eða erft síðar eða fengið
að gjöf. Auk þess er lagt til, að frávik frá helmingaskiptum verði
leyfð, þegar annað hjóna hefur með vinnu, framlögum til framfærslu
fjölskyldunnar eða á annan hátt stuðlað verulega að aukningu á þeirri
fjáreign, sem fellur hinu hjóna í skaut, eða hefur átt hlut að því að
bæta fjáreign hins að öðru leyti. Ef annað hjóna hefur rýrt hjúskap-
areign sína með óhæfilegu atferli og það hefur leitt til skerðingar á
fjárhlut þeim, sem hitt hjóna á tilkall til, má einnig víkja frá helm-
ingaskiptum. Lagt er til, að þessum réglum verði einnig hægt að beita
til hágsbóta fyrir ei'fingja maka, ef tillitið til þeirra mælir sérstak-
lega með því.
Sérreglur um bústað og innbú
Eins og lýst var hér að framan, hafa Finnar, Norðmenn og Svíar
komið með hugmyndir um, að bústaður og innbú verði sameign hjóna.
Þetta eru vissulega þau verðmæti, sem mestu skipta fyrir hverja
fjölskyldu, og er full þörf fyrir verndarreglu. En rétt er að benda á,
að við höfum þegar sérreglu um bústað og innbú, þar sem er áskiln-
aður um samþykki maka til ráðstöfunar á þessum eignum. Er því
álitaefni, hvort þörf sé á frekari verndarreglum. Eins og minnst var
á hér að framan, er ákaflega lítill munur á reglunum eins og þær eru
í dag og sameignarfyrirkomulaginu að því er snertir ráðstöfunarrétt
og skipti. Áð því er skuldaábyrgðina varðar, er aftur á móti mikill
munur. »
Það hafa einnig komið fram þær hugmyndir, að hús og innbú standi
ekki til fullnustu skuldheimtumönnum almennt, heldur einungis þeim
skuldum, sem hvíla beint á þessum eignum.
Það má vissulega segja, að það sé aðlaðandi hugsun á bak við norsku
sameignarhugmyndina, að heimavinnandi maki fái raunhæfan rétt
yfir eignunum, meðan á hjúskap stendur, en ekki aðeins rétt, þegar
til skipta kemur vegna skilnaðar. Samt sem áður tel ég það vera and-
stætt þeirri jafnréttisþróun, sem orðið hefur, að lögfesta reglu um,
að vissir hlutir séu í sameign hjóna, alveg án tillits til fjárframlaga
hvors um sig.
128