Tímarit lögfræðinga - 01.11.1981, Blaðsíða 54

Niðurstaða þeirra var sú að óhjákvaemilegt væri að beita löggjöf til úr-
lausnar, enda væru dýrmætir hagsmunir í veði. Hins vegar yrði að gæta þess
að lagaverndin yrði virk og yrði auðveldari í framkvæmd með greiðu upp-
lýsingastreymi, þátttöku borgaranna og úrbótum í réttarfari. Allar aðgerðir
í þessum málum ættu að mótast af viðleitni til að sætta hagsmuni einstakl-
ingsins og samfélagsins. Þá var bent á að tölvunotkun gæti auðveldað af-
greiðslu mála og beitingu réttarreglna og virtist reynsla sumra þátttökuþjóða
af tölvunotkun í þessu skyni vera góð.
Ráðherrarnir töldu það áfram eiga að vera verkefni Evrópuráðsins að sinna
þessum málum.
Varðandi annað meginefni fundarins, rekstur sakamála og sá langi tími
sem hann tekur, var mönnum Ijóst að þar stönguðust á tvö ólík sjónarmið.
Annars vegar þörf á hraðri málsmeðferð. Hins vegar nauðsyn vandaðrar
málsmeðferðar.
Ýmsar ástæður voru taldar valda því að æ lengri tíma tæki að Ijúka saka-
málum. Meðal þeirra helstu var að mál gerðust flóknari og viðameiri og
rannsókn að sama skapi erfiðari. Gildir þetta sér í lagi um efnahagsleg afbrot
og alþjóðlega brotastarfsemi. Þá eru viðurkennd sífellt víðtækari réttindi sak-
aðra manna til varnar. Þá yrðu dómarar í auknum mæli að nota sérhæfða
aðstoðarmenn til félagssálfræðilegra rannsókna á brotamanni sem er í vax-
andi mæli orðið kjarnaatriði í meðferð sakamála.
Ráðherrarnir ræddu sérstaklega mismunandi réttarfarsleiðir I þessu sam-
bandi og báru saman hina venjulegu réttarfarsleið með upphafsrannsókn lög-
reglu og framhaldsrannsókn ákæruvalds, sem oft er sériega tímafrek, og
hraðvirkari réttarfarsleiðir, þar sem annað hvort er sleppt rannsókn ákæru-
valdsins eða yfirheyrslum fyrir dómi. Þá var rætt um einfaldari leiðir, þar
sem stjórnvald ákveður refsingu.
Mikil skoðanaskipti urðu um hugsanlegar leiðir til úrbóta. Voru menn sam-
mála um að Evrópuráðið ætti að kanna þessi mál einkum með það fyrir aug-
um að tryggja sérhverjum einstaklingi rétt til að fá mál sín afgreidd á eðli-
legum tíma.
Þá bar dauðarefsingu á góma og var í því sambandi vísað til fyrri ályktana
um bann við dauðarefsingu fyrir glæpi á friðartímum.
(Fréttatilkynning dóms- og kirkjumálaráðuneytisins 28. september 1981).
NÝ RIT
Út er komið á prenti ritið DÓMAR ÚR STJÓRNSKIPUNARRÉTTI eftir dr.
Gunnar G. Schram prófessor. Útgefandi er Iðunn. i bókinni er að finna dóma-
útdrætti varðandi stjórnarskrána og ýmis lög og reglugerðir sem varða þetta
svið réttarins. Bókin er 196 blaðsíður.
Þá er komið út ritið LÖG, REGLUGERÐIR OG SAMÞYKKTIR UM SVEITAR-
STJÓRNARMÁL, — LAGASKRÁ, ATRIÐASKRÁ. Magnús E. Guðjónsson tók
saman, en Samband íslenskra sveitarfélaga gaf út. Ritið er 78 blaðsiður.
168