Tímarit lögfræðinga - 01.11.1981, Blaðsíða 40

Spurningin um lækkun bóta í Hrd. 1981, bls. 496
Þó að tjónþoli gerði háa fjárkröfu í máli því, sem hér um ræðir,
má segja, að spurningin um lækkun á grundvelli velferðarsjónarmiða
hafi ekki verið reifuð í málflutningi fyrir Hæstarétti,7 og er hvorki
vikið að því álitaefni í dómi bæjarþings Kópavogs né Hæstaréttar.
Þegar litið er til þess hve miklar fjárhæðir voru í húfi, þess, að þeir,
sem lögsóttir voru til greiðslu bóta, höfðu eigi ábyrgðartryggingu gegn
kröfum sem þessari, svo og persónulegra ástæðna þeirra að öðru leyti,
vekur athygli, að ekki skuli hafa verið gerð formleg krafa um lækkun
eða niðurfellingu skaðabóta á grundvelli lögjöfnunar frá fyrrnefndum
ákvæðum eða með vísun til meginréglu, sem í þeim kunni að felast.
1 málinu voru ekki lögð fram gögn um ýmis atriði, sem hefðu getað
haft úrslitaáhrif við ákvörðun um lækkun bóta af velferðarástæðum,
ef lagaskilyrði til þess hefðu á annað borð verið talin hafa verið fyrir
hendi. Meðal gagna, sem skorti, voru upplýsingar um fjárhag þeirra
GÞ og BS (eignir, skuldir, tekjur, framfærslubyrði o.s.frv.). Síðast
en ekki síst var í gögnum málsins hvergi að finna neitt, sem hald var
í, um áverka GÞ eða afleiðingar þeirra, en ástæða er til að ætla, að
GÞ hafi beðið alvarlegt tjón vegna slyssins. Af þessu er ljóst, að ekki
verður tekin afstaða til þess, hvort sanngjarnt hefði verið að lækka
bætur í þessu tilfelli, ef það hefði verið talið heimilt. Hins vegar er
hér ágætt dæmi um óvenjulegar ástæður hins skaðabótaskylda. Á
þetta fyrst og fremst við um GÞ, en ekki er útilokað, að BS hefði
einnig getað bent á einhver „velferðaratriði“, er hann sjálfan varð-
aði og skipt gætu máli. Á hinn bóginn verður stöðu BS í þessu máli
ekki jafnað til stöðu „starfsmanns" eða launþega og verður því ekki
rætt frekar um þátt hans. Verður nú vikið að nokkrum atriðum varð-
andi það, hvort sanngjarnt sé að dæma tjónvald til að greiða fullar
skaðabætur, þegar svona stendur á sem í þessu máli.
Fjárhæð tjóns er há (a.m.k. frá sjónarhóli tjónvalds). Svo sem
áður var getið námu bætur, sem GÞ var gert að greiða kr. 84 330,34.
Við það bætast vextir til dómsuppsögu (og síðan dómvextir) og máls-
kostnaður fyrir báðum dómum, sbr. eftirfarandi sundurliðun:
7 Að vísu vitnaði einn lögmannanna, sem flutti málið fyrir Hæstarétti, til danskrar
kermslubókar í skaðabótarétti, þar sem fjallað er um núgildandi danskar laga-
heimildir til lækkunar eða niðurfellingar skaðabótakröfu vegna velferðarsjónarmiða,
svo og tillögur um breytingar á danskri löggjöf á þessu sviði.
154