Tímarit lögfræðinga - 01.10.1985, Page 39

sé, sem opín eru almenningi samkvæmt staðfestri reglugerð. Þá er eig-
anda heimilt að taka eða leyfa töku mynda af verkinu í kvikmynd
eða sjónvarpi, ef myndin er aðeins aukaatriði í efni kvikmyndar eða
sjónvarpsdagskrár. Ef listasafn er eigandi myndlistarverks, er því
heimilt að birta myndir af því í safnmunaskrá. Loks er heimilt að
birta mynd af verki með vissum skilyrðum í sambandi við sölu þess.
Að frátöldum ofangreindum takmörkunum á höfundur áfram höf-
undarrétt að listaverki, þótt eintak af því sé í eigu annars aðila. Hins
vegar hefur eigandi eintaks af listaverki eigandaumráð þess og getur
í skjóli þeirra hindrað höfund í að neyta heimilda sinna. 1 greinargerð
með frv. til höfl. segir meðal annars: „Það skal tekið fram, að þó
að höfundur hafi einkarétt til að kynna verk sín á listsýningum, þá
leiðir ekki af því, að eiganda sé skylt að láta listaverk af hendi í því
skyni, nema svo hafi verið um samið. Sama er að segja um afhendingu
þess til að gera eftirmyndir af því. (Sjá Alþt. 1971, A-deild, bls. 1295).
Er því mjög hæpið, að höfundur eigi að núgildandi lögum nokkurn að-
gang (droit d’accés) að eintaki listaverks í eigu annars aðila, en kenn-
ingar hafa þó komið fram í þá átt. (Um þetta álitaefni sjá t.d. Berndt
Godenhielm: Om upphovsmannens tilltrádesrátt (droit d’accés) í NIR
1977, og Sigurður Reynir Pétursson: Höfundarréttur í myndlist í Úlf-
ljóti 1965, bls. 21 o.áfr.).
í 5. málsgr. 25. gr. er gerð almenn takmörkun á höfundarrétti, að
því er tekur til andlitsmynda. Segir þar, að hafi andlitsmynd verið
gerð eftir pöntun, sé höfundi ekki heimilt að neyta einkaréttar síns
samkvæmt 3. gr. án samþykkis þess, sem lét gera myndina, eða erf-
ingja hans, ef hann er látinn.
I 14. gr. laga nr. 15/1969 um Listasafn íslands er safninu veittur
víðtækari réttur til opinberrar sýningar og þó sérstaklega til eftir-
myndunar listaverka en leiðir af almennum reglum höfl. um réttindi
eiganda myndlistarverks.
8.0. AÐILASKIPTI AÐ HÖFUNDARRÉTTINDUM.
Sjá greinarg. með frv. til höfl., sbr. Alþt. 1971, A-deild, bls. 1295-1301, Bernitz o.fl.: Int-
materialratt, bls. 53-57, Weincke: Ophavsret, bls. 104-113, Bergström: Larobok i npphovs-
ratt, bls. 50-56, Olsson: Copyright, bls. 81-87 og 139-147.
Með nokkrum takmörkunum geta orðið aðilaskipti að höfundarrétti,
en þar gætir ýmissa sérsjónarmiða miðað við önnur eignarréttindi. í
III. kafla höfl. eru ákvæði um aðilaskipti að höfundarrétti. I 27.-31.
gr. er fjallað um aðilaskipti að höfundarrétti með löggerningi í lifanda
109