Tímarit lögfræðinga - 01.12.1986, Síða 55

dóma séu alls kostar heppilegar í svo alþjóðlegu samfélagi, sem við nú
lifum í.
Sú afstaða að viðurkenna erlenda dóma hefur almennt séð ýmsa
kosti, m.a. þann, að komið er í veg fyrir ónauðsynlega endurtekningu
málaferla. Engin skynsamleg rök mæltu með því í Hrd. 1985.599 að láta
M fara í ógildingarmál hér á landi, fyrst fyrir lá dómur erlends dóm-
stóls, sem til þess var bær að skera úr um sakarefnið. Því er eðlilegt,
að spurt sé í framhaldi af þessu, hvort viðurkenningarreglunar eigi að
vera mismunandi eftir því, hvers eðlis sakarefnið í hinum erlenda
dómi er. Er t.d. ástæða til þess að ætla, að það sé að einhverju leyti
varhugaverðara að viðurkenna bandaríska dóma á sviði fjármuna-
réttar en dóma sama lands á sviði sifjaréttar? Það er á hinn bóginn
löggjafans að svara þessari spurningu og því læt ég umfjöllun minni
um þetta efni lokið.
SKRÁ YFIR TILVITNANIR:
1) Þór Vilhjálmsson. Réttarfar III, 1975, bls. 63. Einar Arnórsson. Almenn meðferð einka-
mála í héraði, 1941, bls. 285.
2) Lög nr. 29/1931 um heimild fyrir ríkisstjórnina til þess að láta öðlast gildi alþjóðleg
einkamálaréttarákvæði í samningi milli fslands, Danmerkur, Finnlands, Noregs og Sví-
þjóðar, um hjúskap, ættleiðingu og lögráð. Lög nr. 30/1932 um heimild fyrir ríkis-
stjómina til þess að láta öðlast gildi ákvæðin í samningi milli fslands, Danmerkur,
Finnlands, Noregs og Svíþjóðar, um viðurkenningu dóma og fullnægju þeirra. Lög
nr. 21 /1934 um heimild fyrir ríkisstjórnina til þess að láta öðlast gildi ákvæðin f samn-
ingi milli íslands, Danmerkur, Finnlands, Noregs og Svfþjóðar, um gjaldþrotaskipti.
Lög nr. 108/1933 um heimild fyrir rfkisstjómina til þess að láta öðlast gildi ákvæðin
i samningi milli fslands og Danmerkur, Finnlands, Noregs og Svíþjóðar, um erfðir og
skipti á dánarbúum. Lög nr. 93/1962 um heimild fyrir ríkisstjórnina til að láta öðlast
gildi ákvæði í samningi milli íslands, Danmerkur, Finnlands, Noregs og Svíþjóðar, um
innheimtu meðlaga.
3) Samkv. dómi meiri hluta Hæstaréttar i Hrd. 1984.1444 er hér átt við lagagildi, a.m.k.
að því er varðar lög nr. 29/1931.
4) Þór Vilhjálmsson. Aðfarargerðir, 1975, bls. 32. Einar Arnórsson. Almenn meðferð
einkamála í héraði, bls. 288. Sjá hér og 12. gr. laga nr. 82/1976 um norræna vitnaskyldu.
5) Þór Vilhjálmsson. Réttarfar III, bls. 65. Einar Amórsson. Almenn meðferð einkamála
í héraði, bls. 288.
6) Þór Vilhjálmsson. Aðfarargerðir, bls. 33.
7) Magnús Thoroddsen. Res judicata eður útkljáð mál. Úlfljótur 4. tbl. 1972, bls. 356-357.
8) 1. mgr. 24. gr. laga nr. 60/1972: „Nú brýtur hjúskapur í bága við ákvæði 6. eða 9. gr.,
og skal þá ógilda hann með dómi. Ef hjúskapur gengur í berhögg við ákvæði 9. gr.,
er ckki unnt að ógilda hann, ef fyrra hjúskap er lokið, áður en mál er höfðað."
9) 66. gr. laga nr. 60/1972: „Hjúskaparmál má höfða hér á landi ... Hjúskaparmál má
og höfða hér á landi ..."
10) Allan Philip. Dansk international privat- og procesret, Kaupmannahöfn 1976, bls. 120.
11) Arthur Taylor von Mehren og Donald T. Trautman. Recognition of foreign adjudi-
cations: A survey and a suggested approach. Harvard Law Review, Volume 81, June
1968, Number 8, bls. 1599 (1602).
269