Tímarit lögfræðinga - 01.05.1991, Blaðsíða 33

a) í fyrsta lagi þekkingu á bandalagsrétti, eins og framkvæmdastjórnin gerir
kröfu um, og
b) í öðru lagi þekkingu á landsrétti einstakra Evrópuríkja.
Um a.
Enn er þekking á tilveru bandalagsréttar útbreiddust meðal lögmanna sem
annast ráðgjöf á sviði viðskipta. Einnig hafa tilteknir dómstólar í Þýskalandi náð
tökum á hinum nýju viðfangsefnum, einkum dómstólar á sviði fjármála og
félagsmála. En þegar á heildina er litið eru þýskir lögfræðingar ófimir í að takast
á við viðfangsefni á sviði bandalagsréttar, og ég er viss um að það á ekki aðeins
við um þýska lögfræðinga. Bæði eru lögfræðingar vankunnandi á þessu réttar-
sviði og auk þess hafa þeir á því lítið dálæti.
Þetta er áhyggjuefni þegar haft er í huga að segja má að réttarskipun
Bandalagsins hvíli á réttarskipun bandalagsríkjanna. Auk þess eru fyrirmæli
bandalagsréttarins hluti landsréttar í hverju ríki að því leyti sem reglum hans
verður beitt þar beint en framkvæmd fyrirmæla bandalagsréttarins er háð því að
stjórnvöld og dómstólar í aðildarríkjunum virði þau af trúmennsku. Skyldan til
trúmennsku tekur til þess að dómstólar í aðildarríkjunum noti sér þau færi á
skoðanaskiptum sem Bandalagið gefur kost á (sbr. 177. gr. EBE-samningsins),1*
en hér er enn langt í land.
Um b.
En það er ekki aðeins að dómarar verði að auka þekkingu sína á bandalags-
rétti, einkum eftir 1992. Efnisleg mörk þeirra réttarreglna, sem Evrópubanda-
lagið hefur sett hingað til, hafa í för með sér að á tilteknum sviðum verður áfram
dæmt að meginstefnu til eftir landsrétti. Þettahefuríför með sér að þar til ein lög
hafa verið sett fyrir Bandalagið í heild, t.d. á sviði umferðar og félagsmála,
hlýtur að gæta evrópuréttarsjónarmiða á sviði einkamálaréttar. Vinna verður
bug á skoðunarháttum þjóðlegrar lögfræði. Við getum ekki látið við það sitja að
fjalla um lögfræðileg álitaefni einvörðungu á grundvelli þjóðlegs réttar. Fjöl-
þjóðleg samvinna krefst þess, sérstaklega eftir 1992, að lögfræðingum séu kynnt
meginviðhorf við lausn lögfræðilegra álitaefna í rétti annarra evrópuþjóða á æ
fleiri sviðum.19
Iðnrekendur, lögmenn og löggiltir endurskoðendur hafa gert sér grein fyrir
þessu á undanförnum árum og látið sér í vaxandi mæli umhugað um þessi efni,
enda er hér um fjármagn og viðskipti að ræða. En ríkisvaldið, og einkum
dómsvaldið, má heldur ekki láta sitt eftir liggja. Þörf er jafnt á aukinni
endurmenntun og upptöku evrópuréttar og erlends réttar í námsefni laganema.
18 Meier, s. 82
19 Coing, s. 938
31