Tímarit lögfræðinga - 01.05.1991, Blaðsíða 39

Álagið á Dómstól Evrópubandalagsins var orðið svo mikið að meðferð
dómsmála var farin að taka mjög langan tíma.
I öðru lagi var tilgangurinn með stofnun Undirréttarins að auka réttaröryggi
innan réttarkerfis Evrópubandalagsins.
Undirrétturinn hefur aðsetur í Lúxemborg eins og Dómstóllinn. Hann er
skipaður 12 dómendum, einum frá hverju aðildarríki, og eru þeir skipaðir af
ráðinu til 6 ára í senn.
Undirrétturinn starfar í deildum og í hverri deild eru 3 eða 5 dómendur. Þó
getur dómurinn starfað fullskipaður í vissum málum sem hafa sérstaka almenna
þýðingu eða eru álitin mikilvæg. Dómurinn getur talist fullskipaður ef hann er
skipaður minnst 7 dómendum í einstöku máli. Ekki má birta sératkvæði
dómenda Undirréttarins og atkvæðagreiðslur og aðrar ráðagerðir um niður-
stöðu dómsmála fara leynt.
Gert er ráð fyrir því að aðallögsögumenn geti starfað við Undirréttinn.
Undirrétturinn getur sjálfur ákveðið hvernig starfsemi þeirra skuli háttað og í
hvaða málum þeir skuli starfa. Hann getur jafnvel ákveðið að einn af dómend-
unum skuli starfa sem aðallögsögumaður í tilteknu máli.
Undirrétturinn getur ekki dæmt í málum sem höfðuð eru af aðildarríkjum eða
stofnunum Evrópubandalagsins og heldur ekki málum sem send eru til forúr-
skurðar. Eftir standa þá mál sem einstaklingar eða lögaðilar geta höfðað gegn
stofnunum Evrópubandalagsins, t.d. til greiðslu skaðabóta eða út af samkeppn-
isreglum."
8. DÓMSVALD12
Eins og áður segir er lögmætisreglan grundvallarregla í evrópubandalagsrétti.
Dómsvald Dómstólsins nær því aðeins til þeirra málaflokka sem kveðið er á um í
bandalagsréttinum sjálfum nema öðruvísi sé kveðið á um í lögmætri heimild eins
og t.d. þjóðréttarsamningi, og það nær ekki lengra en hin lögmæta heimild
kveður á um. Dómsvaldið er því misvíðtækt eftir því um hvaða málaflokk er að
ræða hverju sinni.
Nokkrar aðferðir eru til við að flokka eða greina þær heimildir sem kveða á
um starfsemi Dómstólsins. Algengast er þó að byrja á því að greina annars vegar
á milli dóma og hins vegar álita, sem eingöngu eru ráðgefandi. Álit eru mun
sjaldgæfari en dómar, en til þess getur komið í ýmsum tilvikum að óskað er álits
Dómstólsins á einhverju tilteknu málefni. Sem dæmi má nefna það þegar
framkvæmdastjórnin eða aðildarríki óskar álits á því hvort tiltekinn þjóðréttar-
" Sjá nánar Brown bls. 64-69 og Kennedy E.L.R. nr. 14.
12 Umfjöllun um dómsvaldið er meginuppistaðan dómstólskafla allra þeirra rita sem getið er í
ritaskrá og fjalla þau öll mjög ítarlega um það. P\ísé ég ekki ástæðu til að vitna til einstakra rita eða
blaðsíðna í þessum kafla.
37