Tímarit lögfræðinga - 01.07.2002, Qupperneq 6

fimm ár útskrifuðust úr deildinni allir þeir sem inngöngu sóttu í haust sem
„framúrskarandi lögfræðingar sem geti skipað sér í fremstu röð á sínu sviði“.
Fróðir menn segja hins vegar að við allar lagadeildir, sem vilja láta taka mark á
sér, sé aðeins tvennt til, annað hvort að beitt sé ströngum inntökuskilyrðum eða
nemendur verði að standast, fljótlega eftir upphaf náms, próf sem úrslitum
ræður um hvort þeir fái að halda því áfram.
Um námsskrá lagadeildar Háskóla Reykjavíkur er erfitt að mynda sér skoðun
af þeirri einföldu ástæðu að eðlilega verður ekki glöggt séð af henni einni hvað
stendur í raun að baki. Það er þó ljóst að almenn lögfræði á þar ekki upp á
pallborðið því að kennsla í réttarheimildum og lögskýringum telur aðeins 4
einingar af 30 á fyrsta kennsluári.
Lögvísindi telja aldur sinn ekki í öldum heldur árþúsundum. Ýmsar sígildar
greinar lögfræðinnar hafa verið margfágaðar í áranna og aldanna rás. Fram hjá
þeim verður aldrei gengið ætli menn sér að botna eitthvað í því hvað lögfræði í
raun og veru er. Skiptar skoðanir geta verið á því hverjar greinar lögfræðinnar
eru þýðingarmestar en sá sem þetta ritar vill taka undir með Gunnlaugi
Claessen hæstaréttardómara sem sagði m.a. í erindi sínu á fundi í lagadeild
Háskóla Islands um lagakennslu á nýrri öld sem haldinn var 1. mars sl.:
Ég ætla að láta öðrum eftir að fella palladóma um störf okkar lögmanna og dómara og
nálgast spuminguna um menntun og um leið hæfni okkar starfsmanna réttarkerfisins
frekar í gegnum viðfangsefnin sjálf, þ.e.a.s. dómsmálin. Það má með vissum rétti segja
að málin séu jafn fjölbreytileg og þau eru mörg, en sú lýsing dugar hins vegar skammt.
Þegar að er gætt er hins vegar óhætt að segja að það, sem ég vil kalla grunngreinar
lögfræðinnar, komi eins og rauður þráður í gegnum öll dómsmál með meiri eða minni
þunga. Það, sem ég sé fyrir mér sem grunngreinar lögfræðinnar, eru auk sjálfrar
almennu lögfræðinnar, með sína réttarheimildafræði, lögskýringar og réttarheimspeki,
einnig kröfuréttur, skaðabótaréttur, refsiréttur, stjómsýsluréttur og réttarfar. Síðast-
nefndu greinina reynir auðvitað á undantekningarlaust í öllum dómsmálum, en hinar
grunngreinamar brjóta sér leið í gegnum flest dómsmál með einum eða öðmm hætti.
Það reynir að sjálfsögðu stundum einnig á aðrar greinar lögfræðinnar í dómsmálum en
sjaldnar þó, og það sama á við um nýjar greinar sem hafa komið til sögunnar á seinni
árum og lagadeildin hefur sinnt, að mér skilst eins og kostur hefur verið.
Hér talar lögfræðingur sem fengist hefur bæði við lögmennsku og dómstörf
um áratugaskeið. Þetta breytir að sjálfsögðu ekki því að kennsla í nýjum grein-
um lögfræðinnar er nauðsynleg en grunninum má þó ekki gleyma. Það skyldu
allir hafa í huga sem ætla sér að útskrifa lögfræðinga sem að gagni mega koma,
svo að ekki sé talað um „framúrskarandi lögfræðinga".
Það er engin ástæða til annars en að óska lagadeild Háskóla Reykjavíkur
velfamaðar í störfum af heilum hug. A það skal hins vegar bent að menn sanna
sig ekki með auglýsingum og yfirlýsingum eða með því að reyna að gera lítið
úr starfi annarra sem stunda lagakennslu. Það verður aðeins gert með þrotlausu
og árangursríku starfi.
100