Ægir - 01.04.1996, Blaðsíða 42

veiðarfæragerð þegar gerviefnin leystu
af hólmi hinn eiginlega hamp eða sísal
sem fram til þessa hafði verið notaður í
flest veiðarfæri. Vib þessa byltingu urbu
veiöarfæri stærri og léttari og miklu
mun sterkari en áður. Öll vinna varb
léttari og veiðarfærakostnaður minnk-
aði mjög mikið, en áður var algengt að
trollið entist ekki nema eina veiðiferð.
ari og sterkari og um leið og þau léttast
er hægt að stækka þau. Tilraunir með
línuveiöar sem vib höfum tekið þátt í
og styrkt hafa lofað mjög góðu.
Það þarf ab vera hægt að sýna fram á
marktækan árangur sem réttlætir fjár-
festinguna og sjómenn og skipstjórar
þurfa að sannfærast svo þetta tekur
langan tíma. Við höfum verið að vinna
Guömundur
Gunnarsson sölustjóri
Hampiðjunnar.
Nú eru koma á markaðinn svokölluð
ofurefni sem farið er að nota í veiðar-
færi. Má búast viö að það leiði til svip-
aðrar byltingar og þegar nælonið leysti
hampinn af hólmi?
„Þessi nýju efni eru framför á mörg-
um sviðum. Það má segja að meb þeim
sé hægt að gera veiðarfæri enn léttari og
sterkari. Það er hægt ab grenna netiö í
trolli um 2 mm meb notkun þess og
halda sama styrk og lína úr ofurefni er
mun sterkari og fisknari en eldri línur.
Hitt er svo annað mál að framleiðsla
þrábanna sem er uppstaöan í þessu efni
er háð einkaleyfi og aðeins tvær verk-
smiðjur í heiminum sem framleiða efn-
ið, önnur í Ameríku og hin í Hollandi.
Efnið er því enn sem komið er mjög
dýrt eba 10 til 20 sinnum dýrara en
hefðbundiö hráefni og vandséb að til
verölækkunar komi á næstunni. Þess
vegna munu útgerðarmenn fara sér
hægt í því ab fjárfesta í veiðarfærum og
þetta mun alls ekki strax leysa nælonið
af hólmi.
Við höfum notað þetta efni ab hluta
til í flottrollin til þess að gera þau létt-
meb þessi efni nú í sex ár, fyrst í köðl-
um, en nú er farið að flétta úr þeim í
verksmiðju okkar í Portúgal. En þó þetta
sé framför er þetta ekki bylting í líkingu
við það sem skiptin úr náttúrulegum
efnum yfir í gerviefni voru."
Tilraunastofan á Reykjaneshrygg
Hampiðjan flutti töluvert út af veib-
arfærum þegar farið var að framleiða
stærri flottroll en áður, svokölluð Glor-
íutroll, og þau hafa farið víða um heim
og nú selur Hampiðjan til fleiri landa
en áður og má segja ab hún hafi náð
fótfestu í öllum heimsálfum nema Sub-
urskautslandinu. Guömundur staðfestir
að sem fyrr séu íslenskir skipstjórar sem
fara til starfa erlendis bestu sölumenn
og erindrekar íslensks veiðarfæraibnað-
ar því þeir vilji aðeins það besta sem
þeir hafi kynnst. Gloríuflottrollin sem
notuð eru til karfaveiða eru einhver
stærstu veibarfæri sem togarar hafa
dregið og enn sem komið er er Hamp-
iöjan eina verkstæðið á íslandi og eitt
fárra í heiminum sem setur þau upp. En
hvaða breytingar voru það einkum sem
Hampiðjan gerði á flottrollinu sem ábur
var þekkt veiðarfæri?
„Þetta þróaðist stig af stigi. Vib viss-
um fyrst aðeins ab trollið varð að vera
stórt og þá lá beinast vib að stækka það
með því að stækka möskvana og þá
urðu til þessir stóru 32 metra möskvar
fremst. Svo fórum við að klæðskera-
sníða þau, með risamöskvum og nýjum
efnum svo kraftminni skip gætu notað
þau, með miklu samráði við skipstjór-
ana sem voru að nota trollin. An þeirra
hefði þetta aldrei tekist. Hvatinn er von-
in um bættan árangur og Reykjanes-
hryggurinn var tilraunastofan. En hvað
verður næsta skref er erfitt ab spá um.
Aðstæður breytast og þá um leiö kröfur
skipanna en okkar markmib er ab upp-
fylla þeirra óskir."
Guðmundur segir að eitt af því sem
gerir íslenska netagerð að skapandi og
öflugu fagi sé að íslenskir skipstjórar og
útgerðarmenn séu fljótir að laga sig að
breyttum aðstæðum. Minni síld leiddi
til loðnuveiða, minni þorskveibi til
meiri rækjuveiða og útrásin úr land-
helginni á ný veibisvæði við Nýfundna-
land og í Barentshafi eru nýleg dæmi.
„Það er mikill kraftur í íslenskri út-
gerð og mín skoðun er sú að ísienskir
skipstjórar hafi mun meiri áhrif en víða
annars staðar tíðkast. Þess vegna fá þeir
það sem þeir vilja og þess vegna náum
við árangri."
Verksmiðjan í Portúgal
Hampibjan byggöi verksmiðju í
Portúgal 1991 og hefur rekstur hennar
gengib vel. Þýbir þetta að íslensk fram-
leiðsla á þessu sviði sé samkeppnisfær á
alþjóðlegum grundvelli?
„Það er gífurleg samkeppni í neta- og
kaðlaframleiðslu. Höfuðástæba þess að
Hampiðjan réðist í byggingu verk-
smibju í Portúgal var mikil eftirspurn
eftir veiðarfærum á seinni hluta níunda
áratugarins ásamt mikilli þenslu á ís-
lenska vinnumarkaðnum. Sum árin
fóru 400 manns hérna í gegn þegar
heildarársverk voru um 200 að meðal-
tali. Hampiðjan varð að flytja inn
vinnuafl og það reyndist misjafnlega
vel. Verksmiðjan í Portúgal hefur gert
Hampiðjunni kleift að standa sig í sam-
42 ÆGIR