Búnaðarrit - 01.01.1935, Page 209
BÚNAÐARRIT
203
með isaldarleirmyndunum. En fram til heiða eru flóa-
breiður í nánd við hana á stórum svæðum. Renna í
hana i'jöldi lækja og smálæna, sem að mestu eiga
' upptök sín í flóunum.
Meðan mælingar þessar ekki eru víðtækari, er ef til
vill of snemmt að draga ályktanir um það, hvað muni
valda þessum mismun ánna og lækkun þeirra og hækk-
un að basiskum áhrifum. En sennilegt má telja, að
það sem ákveður svrufar ánna sé: Ástand uppsprettu-
vatnsins, sem i þau- fellur, ástand jarðsigvatnsins, sem
í þær seitlar frá bökkum þeirra og lækjanna, sem í
þær falli. Eðli grjótsins, sem þær renna um og jarð-
efni þau, sein þær komast í snertingu við og róta
upp í flóðum. Og loks hve mikið af snjó eða nýföllnu
rigningaryatni fellur í þær, sem yfirborðsvatn, án þess
að hafa síast gegnum jarðveginn. Eitt þessara atriða
hafði og sérstaklega gott tækifæri til þess að athuga
í Víðidalsfjalli síðastliðið vor. Ofan til i Vatnslausu
gildragi lágu tvær stórar fannir. Ur þeim kom allt
vatnið, sem féll ofan gildragið. Ég mældi vatnið við
neðri rönd efra skaflsins. það reyndist pH 6,75. Um
neðri skaflinn hafði fallið leirkend aurslcriða, sem
jafnóðum og hráðnaði féll niður í lækjarseitluna og
skolaði hana. Þar tók ég sýnishorn og reyndist það
PH 7 ,05. Þá tók ég sýnishorn úr læknum ea. 1 kíló-
metir neðar. Það sýndi pH 7,1. Þar var lækjaseitlan
orðin að mestu tær. Á leiðinni hafði lækurinn engan
möguleika haft til þess að bæta við sig aðfengnu vatni,
aðeins komist i snertingu við klappir og grjót í far-
vegi sínum. Við rannsókn hafa sum lögin í fjalli
liessu reynzt all-basisk að eðli. Aurskriðan mældist
pH 7,2.
Jarðsigsvatnið hefir einnig áhrif á vatn ánna. Eins
og ég gat um áður, hefir mér ekki reýnzt það regla, að
það sé súrt þótt undan mýramyndunum komi, og
yfirleitt reyndist mér jarðsigsvatnið basiskara en jarð-