Dvöl - 01.01.1942, Blaðsíða 29

DVÖL
23
því að goðin sjálf — hin heilögu goð
— gleymdu honum, sem hafði vígt
allt líf sitt þjónustu þeirra — eins
og honum hafði skilizt, að maður-
inn bezt gæti þjónað þeim ódauð-
legu?
Voru það ekki hin ódauðlegu,
heilögu goð, sem héldu við öllu lífi
í veröldinni? Voru það ekki þau,
sem alltaf stöðugt háðu eilífðar-
baráttu við jötnana, hrímþursana,
óvættirnar — fjendur gróðurs og
lífs?
Og gat nokkur dauðlegur maður
verið þeim tryggari bandamaður
í þessu stríði en einmitt hann
hafði verið?
Það var kærleikurinn til lífsins
og gróandans, sem ráðið hafði at-
höfnum hans, þegar hann útrýmdi
ófriðnum og kenndi þjóðinni að
beita öxinni í þjónustu starfsins
og lífsins í stað þess að drepa og
eyða. — Hafði hann ekki kennt
mönnum sínum að nota plóginn í
stað spjótsins? Hafði hann ekki
boðið þeim að eyða úlfum og öðr-
um óargadýrum, og sjálfur gengið
þar á undan, vegna þess að slík
dýr voru sem eyðandi öfl? — Hann
hafði viljað, að hjarðir bóndans
fengju að vera í friði fyrir illdýr-
um, alveg á sama hátt og hinn
sterki Ása-Þór — verndari hins
starfsama bónda — þegar hann
eyddi jötnum og óvættum í þeim
tilgangi að vernda og tryggja til-
veru mannanna og þróun hins frið-
sama, skipulega mannfélags.
Hvað hafði honum orðið á?
Hafði hann nokkru sinni svikið
skyldu sína við lífið og goðin —
að hjálpa þeim að viðhalda ver-
aldarþróuninni? Hafði hann ekki
blótað þau eins og við átti og fært
þeim fórnir — fegurstu hestana,
feitustu nautin og þyngstu korn-
öxin?
Eða .... hvað var þetta? Höfðu
goðin beðið ósigur í eilífðarstríði
sínu? Hrósuðu illvættirnar sigri?
— Voru þau — hin ódauðlegu —
dauð? Eða voru þau flúin burt úr
hinum heilögu lundum?
Var lífið að fjara út á jörðinni?
.... Á þessari jörð, sem hann
hafði elskað fram yfir allt annað
— hafði fagnað að sjá grænka á
vorin, þegar lífssafinn steig frá
vetrarsvæfðum rótum og vakti tré
og aðrar jurtir af dvala — elskað
að sjá bera gullið korn í þungum
öxum — elskað að sjá fæða menn
og málleysingja af gnægð frjósemi
sinnar og gjafmildi.
En nú var frjómagnið horfið úr
hinni dökku mold.......Hann átti
víst aldrei framar að fá þá nautn,
að anda að sér hinni sterku, gró-
þrungnu angan úr nýplægðri mold
að vorlagi.
— Þetta allt hugsaði gamli kon-
ungurinn um, þar sem hann sökkti
sér niður í ósvaraðar spurningar
og reyndi að ráða þær gátur, sem
enginn ræður.
Dag eftir dag sat hann, gamall
og lotinn, fyrir framan eldinn í
hinni hálfdimmu bjálkahöll, þang-
að til hann var farinn að líkjast