Dvöl - 01.01.1942, Qupperneq 44

38
iJVÖL
„Hljóp morðægni* Mongolaher^
© Ur sögn DjengÍH Kans ®
DJENGIS KAN, einn mesti her-
konungur veraldarinnar,
fæddist austur í Mongólíu fyrir
780 árum. Lífi manna á þeim slóö-
um var svipað farið þá sem nú.
Á þökkum hins fagra Baikalvatns
reikuðu hirðingj ar, sem börðust
um beitilöndin og sátu fyrir óvin-
um sínum á næturþeli, rændu
kvenfólkinu og drápu karlmenn-
ina. Slíkt er þar landsvenja enn
í dag.
í suðri er hin mikla Góbí-eyði-
mörk, þar sem hvergi sést annar
gróður en þyrnirunnar og kyrk-
ingsleg tré á stangli og engin lif-
andi vera helzt við, nema mýs og
eyðimerkurhaukar. Til austurs er
hæðaland, vaxið skógi, er dregur
lengra til fjalla.
Þarna búa margir mongólskir
ættflokkar, sumir á hinum miklu
sléttum, aðrir í fjöllunum og vinj-
unum í eyðimörkunum. Bústofn
þeirra er sauðfé og hestar. Þetta
fólk slær tjöldum til einnar næt-
ur, reikar fram og aftur um beiti-
löndin með hjarðir sínar og stund-
ar veiðar, þegar veiðiföng er að fá.
Ættarhöfðingjar drottna yfir
fólkinu, en hinir fáliðaðri þeirra
leita sér halds og trausts hjá þeim
voldugri og láta þeim í té her-
menn að launum, þegar ófrið ber
að eða friður gerist ótryggur, sem
oft er.
Jesúasjei, faðir Djengis Kans,
var einn þessara ættarhöfðingja.
Hann var af Borjisín-kyni og í
rauninni friðsamur maður. En sí-
felldur ófriður var landlægur
milli margra mongólskra ætt-
kvísla, og Jesúasjei átti einnig
svarna fjendur. Sjálfur taldi hann
sig göfugasta höfðingja Borjisín-
kynflokksins, en ættkvísl hans var
fámenn og hjarðir hans ekki stór-
ar, svo að andstæðingar hans,
sem aúðugir vorn, þóttuist eiga
alls kostar við hann.
Dag einn var hann á ferð með
bræðrum sínum tveim. Þeir sáu
þá vagn. er orðið hafði fastur í
aurbleytu í á einni. Maður og ung
stúlka svömluðu til lands úr vagn-
inum. Þann dag fann Jesúasjei
brúði sína. Maðurinn vissi, hvað
örlög biðu sín, ef hann yrði fang-
aður, og flúði þegar. En bræðurn-
ir þrír náðu stúlkunni og höfðu á
brott með sér. Þetta var góður
fengur, því að stúlkan var gerðar-
leg, en þó snotur. Hún var gefin
Jesúasjei og skyldi ala honum
hrausta sonu. Einn þeirra varð
Djengis Kan. landvinningamaður-
inn mikli. Skírnarnafn hans var
Temúdsín.
Hann var ekki nema níu ára
gamall drengur, þegar faðir
hans sá honum fvrir kvonfangi.
Þeir feðgar söðluðu jóa sína og
riðu út á sléttuna til kvonbæna.
Dei Setsén hét gamall ættar-
höfðingi. Hann var bæði fátækur
og liðfár og hafði lengi verið að
svipast um eftir hent-ugum tengda-
syni. Þegar hann frétti um ferða-
lag Jesúasjeis, fór hann til fund-
ar við hann og sagði:
„Sonur þinn hefir skær augu og
er giftusamlegur. í nótt dreymdi