Melkorka - 01.05.1947, Síða 6

Samkvæmt þessari flokkim lenda 12438.
íbúðir í I. flokki, 4676 í 2. og 7550 í 3.
flokki. Um það bil þriðjungur landsmanna
býr þá eftir þessu í óíbúðarhæfu húsnæði
árið 1940, og myndi því geta gefið svarið:
,,Já, ég hef reynt það“ við spurningunum
hér að franian. Fjölmargir í 2. flokks íbúð-
untim myndu einnig verða að svara mörg-
um þeirra játandi, og jró nokkrir í 1. flokki
yrðu að játa einn og annan ágalla.
í fyrra sá ég ýmis konar skýrslur um hús-
næðisástandið á Norðurlöndunum fjórunr
utan íslands. Mér hnykkti við margar af
þessum tölum og komst að þeirri niður-
stöðu, að líklega væri ástandið mun betra á
Islandi. Eftir að hafa lesið álitsgerð Arnórs
Sigurjónssonar er ég aftur sannfærð um,
að svo er ekki. Munurinn er aðeins sá, að
við vitum ekki nákvæmlega, hve mörg pró-
sent af barnafólki býr í óhæfilega illa gerð-
um og þröngum húsakynnum hér. Við vit-
um ekki nákvæmlega, hvað víða vantar
geymslur, baðherbergi, salerni, skápa í eld-
hús og geymslur fyrir föt, og önnur sjálf-
sögð þægindi. Og í trausti þessarar van-
þekkingar getum við svo barið okkur á
brjóst og sagt: Á íslandi eru ekki til nein
fátækrahverfi. Á Islandi býr allur þorri
manna við mjög svipuð kjör. Hvergi í heim-
inum er minni stéttamunur en hér.
Fyrsta skilyrði til að lækna sjúkdóm er
að þekkja hann, og eitt fyrsta skilyrði til að
leysa húsnæðismálin er að vita nákvæmlega,
hvernig ástandið er.
Samkvæmt áætlunum Arnórs Sigurjóns-
sonar þarl' að byggja 10350 íbúðir í stað
lélegra og ófullnægjandi íbúða, 2500 íbúðir
vegna fjölgunar íbúanna, 1750 íbúðir vegna
minnkandi heimila og 250 íbúðir vegna
mannflutninga innanlands, eða allt að 1500
íbúðir á ári í næstu 10 ár.
Það hefur fyrir löngu sýnt sig bæði liér á
landi og annars staðar, að mikill hluti
manna liefur ekkert bolmagn til Jress að
byggja yfir sig nema með samtökum og að-
stoð hins opinbera. Sósíalistar hafa hald-
ið Jrví fram, að á þessu sviði senr öðrum
væri þörf nákvæms áætlunarbúskapar og
framkvæmdar liins opinbera. Afturhaldið
hefur ekki viljað viðurkenna Jretta, en Jrorir
nú ekki lengur annað sökum hræðslu við
fylgismissi. Það spornar þó enn við því, að
reynt sé að finna viðunandi heildarlausn
Jressa máls. En sú heildarlausn getur ekki
verið falin í því t. d. hér í Reykjavík, að
bærinn byggi ákveðna tölu íbúða á ári til
kaups eða leigu fyrir þá, sem sæmileg ráð
hafa á að borga. Slík lausn hlýtur að felast
í viðurkenningu á því, að það eigi að ríkja
Jrjóðfélagsleg samábyrgð urn öflun sæmi-
legra búsjaða vegna Jress að slíkir bústaðir
eru ekki eingöngu byggðir fyrir líðandi
stund. Þjóðarheildin verður að viðurkenna,
að Jrað er ekki hægt að krefjast meira en
fullkomins vinnudags af hverjum framfær-
anda, og ef laun þau, sem hann aflar sér á
Jrann liátt, lnökkva ekki til þess að veita
honum viðunandi lnisnæði, verður að sjá
honum fyrir því.
Vitanlega ætlast ég ekki til, að hver sá,
er eyðir launum sínum á annan hátt í ó-
þaria, en getur ekki greitt húsaleigu, eigi
kost á að fá ódýrt og gott lnisnæði. Það þarf
líka að ala upp hjá unga fólkinu þann skiln-
ing, að J)ví beri að spara nokkuð af launum
sínum til |tess að standa betur að vígi til
Jsess að stofna heimili. En Jrað er staðreynd,
sem ekki tjáir að neita, að meðan hin frjálsa
samkepjtni ræður á húsnæðismarkaðnum,
verður það barnafólkið, sem lendir í óhæfu
húsnæði. Og jregar svo bæjarfélagið fer að
byggja fyrir það nýtízku íbúðir, hefur það
aldrei bolmagn til jress að búa í nægilega
rúmu húsnæði, miðað við stærð fjölskyld-
unnar. Þetta er regla, sem þjóðfélagið er
sums staðar larið að taka afleiðingunum af,
sérstaklega þar sem fæðingum hefur farið
ört minnkandi. Við getum ekki gert okkur
vonir um að vera nein undantekning frá
reglunni.
Á hinn bóginn aukast stöðugt þær kröfur
sem gerðar eru til hollustuhátta og innan-
2
MELKORKA