Tímarit um uppeldi og menntamál - 01.01.1890, Blaðsíða 65

63
láta erlenda menningu umbreyta öllu pjóðerni voru?
K"ei. Hér dugir hvorki að spyrna móti með ofbeldi nje
bíða í hugsunarleysi. Eina ráðið er, að gefa gætur að
tákni tímans, taka móti hinum nýja menningarstraumi,
og blanda hann með voru eigin pjóðeðli. í pjóðinni er
enn til fornt Hf, sem parf að yngjast upp og fjörgast,
en pað verður að eins með pví, að meðtaka nýjan menn-
ingarstraum utan að. En eigi sá nýi straumur að
verða lífslind vor, verður hann að komast öðruvísi til
vor en á yíirborðinu, að eins í nýjum klæðahurði og
öðru pess konar. Menningin er hvorki að eins inni-
falin í, að safna auði og allsnægtum, en svæfa andann
og deyfa, njð að gjöra lílið að eintómum bóklærdómi
en vinna sjer ekki inn daglegt brauð. Sönn menntun
er, að reyna liæfilega á krapta sálar og líkama, svo
peir komist í sem stöðugast jafnvægi, að nota andlegu
hæfileikana til pess, að læra að beita líkamanum og
gjöra hann sem fogurstan og fullkomnastan og alia með
líkamskröptunum til pess, að geta haft tækifæri til, að
auðga andlegu hæíileikana. Sje bæði andi og líkami
vanræktur, verður maður vesall og dýrslegur, en sje
annað hirt, en hitt vanrækt, missir maðurinn punga-
miðju og samrœmi eðlis síns. Lítum á járnsmiðinn,
sem vinnur mest með handleggjunum. Hann fær afl-
mikla og harða handleggsvöðva, en hinir útlimirnir verða
rýrir og linir. þetta kemur til af pví, að blóðið sækir
meira á pá liluti líkamans, sem reynt er á, en aðra
sem eru í hvíld. Blóðið er byggingarefni og næringar-
efni líkamans og eptir pví, sem meira af pví rennur
til einhvers liluta hans, vex sá líkamspartur meira.
IJess vegna hafa göngumenn sterkari fætur, peir sem bera
byrgðar fá sterkari hálsvöðva og axlarvöðva en aðrir,
sem lítið reyna á pá; hægri höndin er vanalega stærri
og sterkari en sú vinstri (nema á örfhentum mönnum)