Tímarit um uppeldi og menntamál - 01.01.1890, Blaðsíða 78

76
eiga heima í tungu nokkurar pjóðar. Jeg veit að slíkt
er gjðrt af hugsunarleysi, en ekki tii pess að skaða
börnin, en samt sem áður er skylt að benda á pað og
vara við pví. Aliir munu pekkja, að pað sein einu-
sinni hefur verið lært rangt, er mjög örðugt að læra
rjett aptur, pví pað, sem fyrst er lært vill loða lengst
við. Auk pess eyðist með pví rnóti prefaldur tími,
fyrsti til að læra rangt, annar til að vita að pað sje
rangt og priðji að læra pað sem rjett er; en námstím-
inn er eiiki síður dýrmætur en annar tíini æfinnar,
svo ekki má eyða honuin til einkis. Til pess að börn
læri nokkurnveginn lýtalaust mál útheiiritist pví, að
fullorðið fólk varist, að láta pau heyra annað en pað,
sem pað heldur að sje nokkurnveginn rjett.
Stafsetinngin, eða sem alnrennt er nefnt rjet.trituu,
er eitt af pví í móðurmálinu, sem sjálfsagt á að kenna
börnum svo vel, sem kostur er á, en til pess að geta
lært liana útheimtist, að læra meira eða minna af mál-
fræði, en hún er mjög örðug fyrir börn; peim leiðist
hún og mikla nákvæmni og langan tfmá parf
til að kenna hana. Sarnt má pað ekki koma mönnum
til legja árar í bát; pví pað er sorglegt hneixli pegar
jafnvel utanáskript á einu brjefi er með 8—10 rit-
villum, eins og jeg lrefi opt verið sjónarvottur að. Hve
margar munu pær pá vera í öllu innihaldinu? Reynd-
ar er nokkur hluti af stafsetning vorri enn pá á tals-
verðu reiki, svo ritmátarnir verða allmargir, en vonandi
er, að pað verði fært í lag og einn almennur ritháttur
komist á yfir land allt áður langt líður. þrátt fyrir
pessa örðugleika er pó, eptir minni eigin reynslu, hægt
að kenna meðallagi greindum börnum að skrifa lýta-
laust, en ekki nnin veita af minna en prem vetrum
til pessa. Samt er aðgætandi, að ekki má pegar byrja
á að lesa peirn fyrir, fyrst verður að venja pau á að