Fréttablaðið - 09.01.2010, Blaðsíða 24

24 9. janúar 2010 LAUGARDAGUR
A
far skiptar skoðanir eru um
þær ákvarðanir Ólafs Ragn-
ars Grímssonar, forseta
Íslands, að neita að staðfesta
lög um breytingu á lögum
um ríkisábyrgð á Icesave-
reikningum Landsbankans á þriðjudag. Ný
skoðanakönnun Fréttablaðsins leiðir í ljós
að afgerandi meirihluti þjóðarinnar styður
þessa niðurstöðu forsetans.
Alls sögðust 62,4 prósent þeirra sem
afstöðu tóku í könnuninni styðja ákvörðun
Ólafs Ragnars, en 37,6 prósent sögðust ekki
styðja ákvörðunina.
Einnig var spurt hvernig fólk hygðist
greiða atkvæði í fyrirhugaðri þjóðarat-
kvæðagreiðslu. Af þeim sem afstöðu tóku
sögðust 39,9 prósent telja að lögin ættu að
halda gildi sínu. Alls sagði 60,1 prósent að
lögin ætti að fella úr gildi.
Mælanlegur munur var á afstöðu karla og
kvenna til spurninganna. Um 64,2 prósent
karla sögðust styðja ákvörðun forsetans, en
60,4 prósent kvenna.
Konur eru líklegri en karlar til að stað-
festa lög ríkisstjórnarinnar í komandi þjóð-
aratkvæðagreiðslu. Um 43,6 prósent kvenna
sem svöruðu könnun Fréttablaðsins sögðust
myndu samþykkja lögin, en 37,3 prósent
karla. Munurinn er 6,3 prósentustig.
Meirihluti stuðningsmanna Sjálfstæð-
isflokks, Framsóknarflokks og Vinstri
grænna styður ákvörðun forsetans um að
neita að staðfesta lögin. Aðeins meðal stuðn-
ingsmanna Samfylkingarinnar er innan við
helmingur sem segist styðja ákvörðun for-
setans.
Alls sögðust tæplega 86 prósent fólks sem
sagðist myndu kjósa Sjálfstæðisflokkinn yrði
gengið til kosninga nú styðja synjun forseta
Íslands, og um 80 prósent stuðningsmanna
Framsóknarflokksins. Þá sögðust tæplega
53 prósent þeirra sem kjósa myndu Vinstri
græn styðja ákvörðun Ólafs Ragnars.
Stuðningsmenn Samfylkingarinnar skera
sig nokkuð úr. Rúmlega 34 prósent þeirra
sögðust styðja synjun forsetans en 66 pró-
sent segjast henni andvígir.
Skýr skil á flokkslínum
Stuðningsmenn flokkanna skiptast í tvö horn
þegar spurt er hvort þeir hyggist samþykkja
lög ríkisstjórnarinnar í þjóðaratkvæða-
greiðslunni. Afar lítill stuðningur er við að
lögin verði staðfest meðal stuðningsmanna
stóru stjórnarandstöðuflokkanna, en meiri-
hluti stuðningsmanna ríkisstjórnarflokk-
anna vill staðfesta lögin.
Aðeins tæplega 19 prósent stuðnings-
manna Sjálfstæðisflokksins vilja samþykkja
lög ríkisstjórnarinnar í þjóðaratkvæða-
greiðslu. Hlutfallið var svipað meðal stuðn-
ingsmanna Framsóknarflokksins, þar sem
tæplega 22 prósent sögðust vilja að lögin
haldi gildi sínu eftir atkvæðagreiðsluna.
Stuðningsmenn Samfylkingarinnar virð-
ast líklegri en aðrir til að styðja lög ríkis-
stjórnarinnar. Rúmlega 74 prósent sögðust
ætla að samþykkja lögin. Talsvert lægra
hlutfall stuðningsmanna Vinstri grænna
styður lögin, tæplega 64 prósent þeirra sem
afstöðu tóku.
Ekki var mögulegt að greina svör stuðn-
ingsmanna Borgarahreyfingarinnar eða
Hreyfingarinnar þar sem stuðningsmenn-
irnir voru of fáir til að niðurstöður væru töl-
fræðilega marktækar.
Minni stuðningur í borginni
Lítill munur var á afstöðu fólks til laga rík-
isstjórnarinnar um Icesave eftir búsetu. Ívið
hærra hlutfall höfuðborgarbúa myndi sam-
þykkja lögin í þjóðaratkvæðagreiðslu, ríf-
lega 41 prósent aðspurðra á móti tæplega 38
prósentum á landsbyggðinni.
Stuðningur við ákvörðun forsetans um að
synja lögunum staðfestingar og vísa þeim í
þjóðaratkvæðagreiðslu er ívið meiri á lands-
byggðinni en á höfuðborgarsvæðinu. Alls
sögðust 65 prósent fólks sem býr á lands-
byggðinni styðja ákvörðun forsetans, en 60,4
prósent íbúa höfuðborgarsvæðisins.
Styðja forsetann og hafna lögum
Langsamlega flestir þeirra sem styðja þá
ákvörðun forsetans að vísa lögum ríkisstjórn-
arinnar um Icesave í þjóðaratkvæðagreiðslu
ætla að hafna frumvarpinu í atkvæðagreiðsl-
unni. Málum er öfugt farið hjá þeim sem voru
andsnúnir ákvörðun forsetans, og ætlar mik-
ill meirihluti þeirra að staðfesta lögin í þjóð-
aratkvæðagreiðslunni.
Af þeim sem sögðust styðja ákvörðun for-
setans vildu aðeis 15,3 prósent staðfesta lögin
í þjóðaratkvæðagreiðslu, en 84,7 prósent voru
á móti staðfestingu laganna.
Alls vildu 82,2 prósent þeirra sem sögðust
andvígir synjun Ólafs Ragnars að lög ríkis-
stjórnarinnar héldu gildi sínu, en 17,8 prósent
vildu ekki staðfesta lögin.
Í símakönnun Fréttablaðsins fimmtudag-
inn 7. janúar var hringt í 1.100 manns. Svar-
endur skiptust jafnt eftir kyni, og hlutfalls-
lega eftir búsetu.
Spurt var: Styður þú ákvörðun forseta um
að staðfesta ekki nýju Icesave-lögin og vísa
þeim til þjóðarinnar? Alls tóku 84,9 prósent
afstöðu til spurningarinnar.
Einnig var spurt hvernig fólk ætlaði að
greiða atkvæði í fyrirhugaðri þjóðaratkvæða-
greiðslu. Notast var við orðalag svipað og
notað verður á kjörseðlinum í þjóðaratkvæða-
greiðslunni, en orðalagið var einfaldað nokk-
uð þar sem um símakönnun var að ræða.
Spurt var: Eiga lög um ríkisábyrgð á láni
frá breska og hollenska ríkinu til að standa
straum af greiðslum vegna Icesave, sem
Alþingi samþykkti en forseti synjaði stað-
festingar, að halda gildi sínu? Alls tóku 60
prósent afstöðu til spurningarinnar.
Meirihluti hyggst hafna lögum
Sex af hverjum tíu sem afstöðu tóku í skoðanakönnun Fréttablaðsins hyggjast greiða atkvæði gegn lögum ríkisstjórnarinnar um
ríkisábyrgð á Icesave. Svipað hlutfall styður ákvörðun Ólafs Ragnars Grímssonar, forseta Íslands, um að staðfesta ekki nýju Ice-
save-lögin heldur vísa þeim til þjóðaratkvæðagreiðslu. Brjánn Jónasson rýndi í niðurstöður nýrrar símakönnunar Fréttablaðsins.
Talsverður munur er á skoðanakönnunum sem gerð-
ar hafa verið eftir að forsetinn ákvað að skrifa ekki
undir lög ríkisstjórnarinnar um breytingu á lögum um
ríkisábyrgð vegna Icesave-reikninga Landsbankans.
Í könnun Fréttablaðsins sem gerð var á fimmtu-
dagskvöld sögðust rúmlega 62 prósent styðja ákvörð-
un forseta. Í könnun MMR sem gerð var á þriðjudag
og miðvikudag sögðust 56 prósent styðja ákvörðun
forseta. Í könnun Capacent Gallup fyrir Ríkisútvarpið,
sem gerð var á þriðjudag og miðvikudag, sögðust
45 prósent þeirra sem afstöðu tóku styðja ákvörðun
forsetans.
Þegar Fréttablaðið spurði hvernig fólk ætlaði að
kjósa í þjóðaratkvæðagreiðslunni sögðust 40 prósent
ætla að samþykkja lögin. Í könnun MMR var hlutfallið
42 prósent. Alls sögðust 53 prósent vilja staðfesta
lögin í könnun Gallup.
Miklar sveiflur mælast í könnunum á stuðningi
við ákvörðun forseta Íslands um að synja lögum
um Icesave staðfestingar, sem sýnir að þorri
landsmanna hefur ekki myndað sér ákveðna
skoðun á málinu, segir Gunnar Helgi Kristins-
son, prófessor í stjórnmálafræði við Háskóla
Íslands.
Hann bendir á að stuðningur við synjun
forsetans mælist nú minni en áður en hann tók
ákvörðun sína, en meiri en strax eftir að hann
tilkynnti að hann hefði synjað lögunum stað-
festingar. Mögulega megi skýra talsverðan mun
milli kannana á dagamuni á skoðunum fólks.
Stuðningur við ákvörðun forsetans skrifast
að einhverju leyti á að krafan um þjóðarat-
kvæðagreiðslu er ávallt vinsæl hér á landi, segir
Gunnar Helgi. Það þurfi pólitíska djúphygli til að
rökstyðja svo vel sé hér á
landi af hverju þjóðarat-
kvæðagreiðsla eigi ekki að
fara fram.
Gunnar Helgi segir
alls ekki koma á óvart að
fylgismenn stóru stjórnar-
andstöðuflokkanna styðji
frekar ákvörðun forset-
ans en stuðningsmenn
ríkisstjórnarflokkanna.
Stuðningur við ákvörðun
forsetans velti því að einhverju leyti á vænting-
um til niðurstöðu málsins.
Augljóst er einnig á könnunum sem gerðar
hafa verið frá því forsetinn synjaði lögunum
staðfestingar að stór hluti kjósenda á eftir að
taka afstöðu til þess hvort staðfesta eigi lög
ríkisstjórnarinnar eða hafna þeim, segir Gunnar
Helgi.
Það sé einnig merki um að erfitt sé fyrir
almenning að setja sig inn í málið, og hvort
fullnægjandi árangur hafi náðst frá því fyrri lögin
um ríkisábyrgð vegna Icesave voru sett í ágúst.
Í þessu felst ákveðin hætta á að fólk átti sig
ekki nægilega á afleiðingum þess að hafna eða
samþykkja lögin í þjóðaratkvæðagreiðslu, þar
sem hættan sé að niðurstaðan endurspegli
ekki í raun hagsmuni þjóðarinnar, segir Gunnar
Helgi.
Hann segir að vonandi komist meiri festa á
skoðanir fólks áður en atkvæðagreiðslan fari
fram, ella sé hætta á að alltaf verði efasemdir
um niðurstöðuna.
Dagamunur á skoðunum fólks
VÍSAÐ TIL ÞJÓÐARINNAR Forsetinn tilkynnti á
Bessastöðum á þriðjudag að hann hefði ákveðið
að vísa lögum um Icesave til þjóðarinnar. Meirihluti
þjóðarinnar telur það hafa verið rétta ákvörðun,
samkvæmt könnun Fréttablaðsins. FRÉTTABLAÐIÐ/STEFÁN
GUNNAR HELGI
KRISTINSSON
SKOÐANAKÖNNUN FRÉTTABLAÐSINS
Styður þú ákvörðun forseta um að staðfesta ekki nýju Icesave-lögin og
vísa þeim til þjóðarinnar?
Eiga lög um ríkisábyrgð á láni frá breska og hollenska ríkinu til að standa
straum af greiðslum vegna Icesave, sem Alþingi samþykkti en forseti synj-
aði staðfestingar, að halda gildi sínu?
Já
Nei
20,3%
79,7%
14,1%
85,9%
65,6%
34,4%
47,5%
52,5%
Framsóknarflokkur
Sjálfstæðisflokkur
Samfylking
Vinstri græn
78,3%
21,7%
81,2%
18,8%
25,7%
74,3%
36,7%
63,6%
Framsóknarflokkur
Sjálfstæðisflokkur
Samfylking
Vinstri græn
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0
Allir Karlar Konur
Já
Nei
Allir Karlar Konur
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0
Ekki var marktækt að reikna stuðning fyrir stuðningsmenn Borgarahreyfingarinnar eða Hreyfingarinnar
Munur á niðurstöðum kannana