Fréttablaðið - 03.03.2010, Blaðsíða 43

MIÐVIKUDAGUR 3. mars 2010 15
UMRÆÐAN
Sigurður Líndal skrifar um
Icesave
Því hefur nokkrum sinnum verið haldið fram að íslenzka
ríkið beri ábyrgð á lágmarks-
tryggingu Icesave-innistæðna í
íslenzkum bönkum. Meðal þeirra
er Kristinn Gunnarsson, síðast í
grein í Fréttablaðinu 27. febrúar
sl. En í stað þess að ræða um rík-
isábyrgð fjallar hann nú um lág-
markstryggingu Tryggingarsjóðs
innistæðueigenda sem engin rík-
isábyrgð fylgir, enda vísar hann
hvorki til skýrra lagaákvæða
né löglega bindandi yfirlýsinga
íslenzkra ráðamanna því til stuðn-
ings.
Þetta virðist Kristni vera ljóst
og þá bregður hann á það
ráð að halda því fram að
neyðarlögin svokölluðu
(nr. 125/2008) hafi brotið
gegn jafnræðisreglu 4. gr.
EES-samningsins, reglu
sem einnig sé bundin í
stjórnarskrá Íslands. Nú
kunna þar að vera álita-
mál, en í ákafa sínum við
að fella ábyrgð á íslenzka
ríkið heldur hann því fram fyrir-
varalaust að jafnræðisregla hafi
verið brotin, en gefur því engan
gaum að gild rök hafa verið sett
fram gegn því að innistæðueig-
endum hafi verið mismunað eftir
þjóðerni, sbr. grein Stef-
áns Más Stefánssonar
og Lárusar L. Blöndals í
Morgunblaðinu 13. jan-
úar 2010. Gott væri að
hann hefði hugað að rök-
semdum þeirra og gert
athugasemdir við þær.
Um tilraunir til að fá
Icesave-innistæðurnar
felldar undir brezka
tryggingarkerfið kemur ábyrgð
íslenzka ríkisins ekkert við.
Nú er ekkert við það að athuga
að Íslendingar leitist við að gera
sér sem gleggsta grein fyrir hugs-
anlegum veilum í réttarstöðu
sinni, eins og um jafnræðisregl-
una og eftirlitsbrest, en órökstudd-
ar fullyrðingar þar að lútandi eru
einungis Bretum og Hollendingum
til framdráttar.
Farsælast hefði verið að fá
gerðardómsúrlausn um skyldur
og réttindi, sekt og sýknu aðila
þessa máls og á þeim grundvelli
hefði síðan mátt semja um fjár-
hæðir ef niðurstaða hefði orðið sú
að íslenzka ríkið bæri einhverja
ábyrgð. Þetta er algeng aðferð í
skaðabótamálum. En öllum slíkum
leiðum hefur ítrekað verið hafnað
þrátt fyrir endurteknar yfirlýsing-
ar um siðferðileg gildi sem Evr-
ópuríki telja sig halda í heiðri, þar
á meðal um réttláta málsmeðferð.
En Ísland fær ekki að njóta rétt-
inda jafnvel forhertustu afbrota-
manna. Á því er varla nema þessi
skýring: Málstaður Breta og Hol-
lendinga er veikur og hvorki reglu-
verk ESB, né stjórnkerfi Bret-
lands með sín hryðjuverkalög og
sínar skattaparadísir á Ermar-
sundseyjum og í Karíbahafinu
(Tortola) þar sem misjafnlega vel
fengið fé nýtur sérstakrar vernd-
ar, þolir slíka skoðun. Þetta segir
kannski allt sem segja þarf.
Höfundur er prófessor í lögum.
Í stuttu máli
SIGURÐUR LÍNDAL
UMRÆÐAN
Árni Svanur Daníelsson og
Kristín Þórunn Tómasdóttir
skrifa um samfélagsmál
Þegar byrjaði að snjóa í Reykja-vík í síðustu viku, breytti
borgin um svip. Hús og garð-
ar fengu á sig dulúðlegan blæ,
götur og ljósa-
staurar voru
eins og klippt
út úr Narníu.
Umferðarniður-
inn og borgar-
hávaðinn sem
fylgir íbúunum
frá morgni til
kvölds kæfðist
undir þykkri
snjóbreið-
unni. Áætlan-
ir og tímamörk
riðluðust því
enginn komst
almennilega
leiðar sinnar.
Snjórinn fékk
okkur til að
staldra við.
Nýfallinn
snjór sem breið-
ir yfir allt kall-
ar fram þrána í brjóstum okkar
eftir því sem er hreint og óspillt.
Snjórinn fellur á skítugar götur
og ruslahauga og leyfir okkur
að halda augnablik að umhverf-
ið okkar sé einmitt þannig: hreint
og óspillt. Snjónum fylgir þannig
huggun og hugheysting.
Þessa daga og misseri líður
okkur á Íslandi eins og við sitj-
um á stórum haug þar sem ýmis-
legt leynist. Hruninn trúverðug-
leiki nær frá viðskiptaheiminum
inn í embættismannakerfið,
stjórnmálin og samfélagið allt.
Við bíðum eftir aðgerðum sem
miða að því að reisa við réttlæti
þeim til handa sem nú líða fyrir
ábyrgðarleysi og skeytingarleysi
annarra.
Aðgerðir sem miða að réttlæti
eru forsenda þess að sátt náist
í samfélaginu. Án sáttar fær
kreppan að lifa í huga og hjarta
ungra sem aldinna. Aðgerðir sem
miða að réttlæti í samfélaginu,
nefna hlutina sínu rétta nafni og
kryfja málin til mergjar. Þær
ganga jafnt yfir alla. Réttlæti
snýst hvorki um hefnd né offors.
Það miðar að jafnvægi og jafn-
rétti.
Góðverk og góður ásetning-
ur koma aldrei í stað réttlætis. Á
það benti Ágústínus kirkjufaðir
á sinni tíð og á það minnum við
núna. Við þurfum að vinna saman
að réttlæti í samfélaginu. Þráin í
hjarta okkar er til samfélags þar
sem ríkir sátt og náungakærleik-
ur, til náungasamfélags. Þangað
skulum við stefna.
Höfundar eru prestar.
Sáttin og
snjórinn
ÁRNI SVANUR
DANÍELSSON
KRISTÍN ÞÓRUNN
TÓMASDÓTTIR