Fréttablaðið - 20.03.2010, Side 36

36 20. mars 2010 LAUGARDAGUR
er félagið svo með þjónustusamning við
ríkið um að starfrækja slysavarnaskóla
sjómanna.
Kristinn segir jafnframt ljóst að menn
hlaupi ekkert í það að taka þátt í útköll-
um. Þannig sæki 2.000 til 2.500 nemend-
ur Björgunarskólann á ári hverju, en
hann sé í raun forsenda þess að hægt
sé að halda hér úti björgunarsveitum.
„Þetta er farandskóli sem fer um land-
ið og kennir björgunarsveitarmönnum
það sem til þarf. Í raun þarf tveggja ára
þjálfun áður en menn eru útkallshæfir,“
segir Kristinn og bætir við að félagið
sé núna í átaki til þess að efla mennt-
un björgunarsveitarmanna. „Við erum
að prófa fjarkennslukerfi þar sem við
náum betur til björgunarsveitarmanna á
landsbyggðinni, en það getur bæði verið
dýrt og flókið fyrir þá að komast frá.
Þarna er kannski um að ræða bændur
og sjómenn sem komast ekki frá á nám-
skeiðstímum og hentar betur að stýra
sínu námi sjálfir.“
Klukkustundarútkall
þýðir tíu tíma söfnun
Á útkallsskrá Slysavarnafélagsins
Landsbjargar eru um 3.000 manns um
land allt, að sögn Kristins, en í heild-
ina eru 18.000 manns í félaginu öllu.
„Það er því meira en að segja það að
fjármagna þetta batterí allt saman,“
segir Kristinn, en þumalputtaregla
sem haldið hefur verið á lofti í félag-
inu er að fyrir hverja klukkustund í
útkalli liggi að baki tíu klukkustund-
ir í fjáröflun og þjálfun. „Langmestur
tími fer hjá okkur í að þjálfa fólk og
afla fjár til rekstursins. Menn þekkja
okkur í gegnum flugeldasöluna, en
síðan eru menn með ýmis fræðslu-
verkefni, safna flöskum og þar fram
eftir götunum. Á haustin seljum við
svo neyðarkallinn,“ segir Kristinn, en
söluna á honum segir hann hafa auk-
ist mjög. „Og í öllum þessum söfnunum
finnum við fyrir gríðarlegum velvilja
almennings.“
Að auki nýtur félagsins margvíslegs
stuðnings hins opinbera. „Bæði er það
mjög mikilvægur peningalegur stuðn-
ingur sem til dæmis borgar trygging-
arnar okkar og hjálpar okkur að reka
þessi björgunarskip í kringum landið.
Síðan fáum við niðurfellingar á gjöld-
um af okkar tækjum, bílum og björg-
unarbúnaði, sem er okkur mjög mikil-
vægt, auk þess sem við fáum að nota
litaða olíu. Ríkið stendur vel við bakið
á okkur á þessum sviðum.“
Kristinn segir ljóst að stígandi sé
í verkefnum félagsins. „Til dæmis er
hálendisverkefnið, sem er nýtt, en
við erum á fjórum stöðum á hálend-
inu yfir sumartímann. Þar varð mikil
sprenging í fjölda verkefna í fyrra-
sumar. Kannski er það mest af því
hvað Íslendingar eru duglegri að ferð-
ast en áður, en einnig hefur erlendum
ferðamönnum sem sækja hálendið
heim fjölgað.“ Enn betur á að standa
að verkefninu á þessu ári, en meðal
Lendi menn
í vandamál-
um uppi á
Vatnajökli
og gefast
upp, þá
treysta þeir
á að við för-
um að sækja
þá. Það
gengur ekki
að segja bara
„sorrý Stína“
við útlensku
ferðamenn-
ina sem
á þetta
treysta.
E
f markaðssetja á nátt-
úru Íslands sem viðkomu-
stað ferðamanna verður
að liggja fyrir að öryggis-
málum sé vel sinnt,“ segir
Kristinn Ólafsson, fram-
kvæmdastjóri Slysavarnafélagsins
Landsbjargar. Hann segir að í fyrra hafi
orðið sprenging í fjölda ferðamanna á
hálendinu og segir ráð fyrir því gert að
enn fjölgi í ár. Sérstakur viðbúnaður er
vegna þessa og aukinn kraftur í hálend-
isverkefni Slysavarnafélagsins.
Verkefnin sem Slysavarnafélag-
ið Landsbjörg sinnir eru hins vegar
mun fleiri en að tryggja öryggi þeirra
sem hér ferðast um fjöll og firnindi og
umfangið meira en margan kynni að
gruna.
Fólk þekkir helst
björgunarsveitirnar
„Við erum með þrjár megindeildir, en
þar þekkir fólk kannski helst björgun-
arsveitirnar. Síðan erum við með slysa-
varnadeildir sem sérhæfa sig í verkefn-
um tengdum slysavörnum víða um land.
Þar má nefna verkefni þar sem hvatt er
til notkunar öryggistækja fyrir börn í
bílum, til notkunar hjálma fyrir reið-
hjólafólk og skíðamenn og svo verkefni
þar sem heimili aldraðra hafa verið
heimsótt og þau gerð öruggari. Svo
erum við með unglingadeildirnar, fyrir
12 til 16 ára, á 50 stöðum á landinu. Þar
kennum við þeim ýmislegt sem tengist
okkar störfum og búum þau undir að
geta starfað fyrir björgunarsveitirnar
síðar,“ segir Kristinn.
Sérstaða Slysavarnafélagsins Lands-
bjargar, í samanburði við aðrar björgun-
arsveitir víða um heim, segir Kristinn
felast í að hér sinni ein sveit allri leit og
björgun, bæði á hafinu og í landi. „Og
allt sjálfboðaliðar,“ bætir hann við.
Þess utan sinna sveitir félagsins einn-
ig fjölbreyttum verkefnum í þéttbýli.
„Allt frá því að aðstoða þegar veður
verður brjálað og í að aðstoða þar sem
eru stórar samkomur, svo sem varðandi
sjúkraþjónustu og annað slíkt.“
Er þá ótalið hlutverk björgunarsveita
þegar gerir óveður og ófærð, en Krist-
inn segir margar sveitir félagsins úti á
landi leika lykilhlutverk í að bjarga fólki
til byggða.
„Og svo er náttúrlega hálendið, en
þangað sækja margir, jafnt Íslendingar
sem erlendir ferðamenn. Við leikum þar
stórt hlutverk því Ísland er markaðs-
sett sem ferðamannaland allt árið um
kring og því fylgir ábyrgð. Lendi menn
í vandamálum uppi á Vatnajökli og gef-
ast upp, þá treysta þeir á að við förum
að sækja þá. Það gengur ekki að segja
bara „sorrý Stína“ við útlensku ferða-
mennina sem á þetta treysta.“
Björgunarskólinn er
forsenda björgunarstarfsins
Þá eru verkefni félagsins ekki fyrirferð-
arminni þegar kemur að sjófarendum.
„Frá stofnun þessa félags fyrir meira en
80 árum síðan, eða þegar Slysavarnafé-
lag Íslands var stofnað, hafa sjómenn
þessa lands treyst á björgunarstarf
okkar, eins og það hefur þróast, fyrst
með einhleypu línubyssunni og svo nú
með björgunarskipum okkar.“ Slysa-
varnafélagið Landsbjörg heldur úti 14
björgunarskipum á vakt allan sólar-
hringinn allt árið um kring. „Þannig að
verkefnin eru allt frá því að vera lítil
upp í að vera gríðarlega umfangsmik-
il og flókin.“
Björgunarverkefni félagsins á landi
segir Kristinn að séu unnin í samvinnu
við lögregluna og á hennar ábyrgð.
Verkefni á hafinu séu svo unnin í sam-
vinnu við vaktstöð siglinga og Landhelg-
isgæsluna. „Við höfum unnið með þess-
um aðilum gríðarlega lengi og átt við þá
farsælt og gott samstarf. Svo tengjumst
við óbeint öðrum, svo sem Rauða kross-
inum og heilbrigðiskerfinu öllu.“ Að auki
ÚTKALL Í HEIÐMÖRK Verkefni björgunarsveita eru mjög fjölbreytt. Hér má sjá björgunarsveitarfólk að störfum í Heiðmörk þar sem
kona féll ofan í fimm til sex metra djúpa sprungu. Af öðrum verkefnum í mars má nefna aðstoð við bíla sem fastir voru í ófærð á
Gjábakkavegi og leit að manni sem hvarf af dvalarheimili í Hveragerði. FRÉTTABLAÐIÐ/VILHELM
Erlendir ferðamenn verða
að vita að landið sé öruggt
Slysavarnafélagið Landsbjörg vinnur að því að koma upp fjarkennslukerfi til að ná betur til björgunarsveitarfólks á landsbyggðinni.
Átján þúsund sjálfboðaliðar eru skráðir í félagið, en á útkallsskrá eru þrjú þúsund manns. Fjórtán björgunarskip eru á vakt allan
sólarhringinn allt árið um kring. Kristinn Ólafsson, framkvæmdastjóri félagsins, fræddi Óla Kristján Ármannsson um starfsemina.
Slysavarnafélagið Landsbjörg hlaut fyrr
í þessum mánuði samfélagsverðlaun
Fréttablaðsins. Sigurgeir Guðmundsson,
formaður félagsins, tók við verðlaunun-
um úr hendi forseta Íslands, Ólafs Ragn-
ars Grímssonar, við athöfn er fram fór í
Þjóðmenningarhúsinu við Hverfisgötu.
Samfélagsverðlaunin nema einni millj-
ón króna og sagði Sigurgeir verðlauna-
féð koma sér vel, nú þegar verið væri
að byggja að nýju upp búnað Íslensku
alþjóðabjörgunarsveitarinnar.Sveitin
skildi eftir mikinn búnað á Haítí þegar
hjálparstarfi þar lauk í janúar.
Hlutu samfélagsverðlaun Fréttablaðsins
VERÐLAUNAHÓPURINN Frá veitingu
samfélagsverðlaunanna fyrr í þessum
mánuði. Standandi fyrir miðju, með
stærstu ávísunina, eru Sigurgeir Guð-
mundsson, formaður Slysavarnafélags-
ins Landsbjargar, og Kristinn Ólafsson,
framkvæmdastjóri félagsins.
FR
ÉTTA
B
LA
Ð
IÐ
/A
N
TO
N
SAMFÉLAGSVERÐLAUN