Fréttablaðið - 05.08.2010, Blaðsíða 18

18 5. ágúst 2010 FIMMTUDAGUR
hagur heimilanna
NEYTENDUR Lækniskostnaður hefur
hækkað mikið á síðustu tíu árum.
Hækkanir eru misjafnar eftir und-
irflokkum þjónustu, en verð á sér-
fræðiaðstoð og almennri heilsu-
gæsluþjónustu hefur hækkað hvað
mest. Almenn heilbrigðisþjónusta
hefur hækkað í verði um 137 pró-
sent.
Kostnaður við sérfræðiaðstoð
lækna hefur aukist um 56 prósent,
en verðið tók hátt stökk um áramót
2003 til 2004, eða um 84 prósent á
einum mánuði, sökum þess að nýir
samningar náðust ekki á milli sér-
fræðilækna og Tryggingastofnun-
ar ríkisins.
Frá 1. janúar 2004 voru sjúkra-
tryggingar ekki gildar fyrir
meðal annars augnlækna, barna-
lækna, bæklunarlækna, geðlækna,
krabbameinslækna og kvensjúk-
dómalækna. Samningar náðust þó
í febrúar sama ár og verð lækkaði
á ný samkvæmt því. Verðkannan-
ir Hagstofunnar taka tillit til end-
urgreiðslna frá tryggingastofnun-
um. Skoðaðir eru almennir taxtar
og uppgefið verð fyrir algeng-
ar framkvæmdir og einnig eru
neyslukannanir almennings tekn-
ar inn í myndina.
- sv
Heimsmarkaðsverð á hveiti
hefur hækkað um helming
vegna þurrka í Rússlandi.
Verð á öllu korni hækkar
einnig. Mun meðal annars
leiða af sér verðhækkanir á
brauði, kexi, pasta, maís og
korni.
Andrés Magnússon, fram-
kvæmdastjóri Samtaka verslun-
ar og þjónustu, segir að hækkun
á heimsmarkaðsverði hvaða hrá-
efnis sem er leiði óhjákvæmi-
lega af sér verðhækkanir hér á
vörum.
„Þegar heimsmarkaðsverð á
hveiti hækkar hefur það fyrr eða
síðar áhrif á alla matvöru fram-
leidda á einn eða annan hátt úr
hveiti,“ segir Andrés. „Þetta er
hin almenna regla og hún er allt-
af að gerast.“ Andrés telur lík-
legt að brauð, kex, pasta, dýra-
fóður og allt annað tengt hveiti
og kornvöru muni mjög sennilega
hækka töluvert í verði. „Þetta eru
markaðslögmálin í sinni tærustu
mynd,“ segir hann.
Bergþóra Þ orkelsdót t i r,
framkvæmdastjóri Kornax og
Líf lands, helstu innflytjenda
ómalaðs hveitis á Íslandi, segir
ekki orðið ljóst hversu miklar
hækkanir muni eiga sér stað en
hækkanir séu farnar af stað nú
þegar í dönskum hveitimyllum.
„Þessi gífurlega verðhækkun á
korni á eftir að skila sér í hækk-
unum á verði á brauði, kexi, maís,
hveiti, pasta og fleiru,“ segir
Bergþóra. „Korn er grunnafurð
til dýraeldis þannig að það er
ekki ólíklegt að hækkanir eigi
eftir að skila sér í verðhækkun-
um á kjötvörum.“ Bergþóra segir
hækkanirnar vera eins og hverja
aðra sveiflu sem gengur yfir, en
muni vissulega koma sem högg
inn á markaðinn hér á landi.
Jóhann Felixson, formaður
Landssambands bakarameist-
ara, segir hækkunina vera afar
slæma fyrir bakara í landinu.
„Þetta getur þýtt allt að 15 til
20 prósenta hækkun á seldum
vörum,“ segir Jóhann. „Matvæla-
framleiðslan getur ekki tekið
meira á sig án þess að hækka eins
og staðan er í dag.“ Jóhann segir
verðhækkanir á vörum geta verið
yfirvofandi frá miðjum ágúst og
varað í allt að eitt ár. „Ný hveiti-
uppskera fæst á átta til tólf mán-
uðum. Ef horfur til ræktunar
eru góðar, gæti verðlagið lækk-
að fyrr. Ef horfur eru slæmar, þá
seinna.“ sunna@frettabladid.is
Kemur sem högg inn
íslenska markaðinn
BRAUÐ Talið er að öll kornvara muni
hækka í verði hér á landi.
„Þar sem ég er með yfirgengilega litla fætur
af karlmanni að vera þá hefur reynst mér
þrautin þyngri að finna mér gott par af
skóm í gegnum tíðina,“ segir Jens Fjalar
Skaptason, formaður Stúdentaráðs
Háskóla Íslands. „Gleði mín átti sér því
engin takmörk þegar góð vinkona benti
mér á vænan mann með svipaða
álfafætur sem var að selja
lítinn hluta af skóskápnum.
Ég keypti af honum fjögur
pör, nánast ónotuð, á
þúsund krónur hvert,
sem verður nú að
teljast töluvert undir
raunvirði.“
Önnur góð kaup sem standa upp úr hjá
Jens eru tveir gullbrúnir stólar í anda sjö-
unda áratugarins. „Ég fann þá í Hirðinum
góða og keypti á þrjú þúsund krónur
stykkið. Þeir hafa bæði prýtt svefnher-
bergið og nú stofuna í nokkur ár og ber
ég sérstakan hlýhug til þeirra.“
Verstu kaupin eru einföld í huga
Jens. „Um daginn keypti ég
fægiskóflu á tvö þúsund og
sjö hundruð krónur. Það var
vont.“
NEYTANDINN: Jens Fjalar Skaptason, formaður Stúdentaráðs HÍ
Keypti skó af manni með álfafætur
KORNÞRESKIVÉL Uppskerubrestur á hveiti í Rússlandi leiðir af sér um 50 prósenta
hækkun á heimsmarkaðsverði. MYND/ÓLAFUR EGGERTSSON
Þróun lækniskostnaðar miðað við vísitölu neysluverðs
Sérfræðingar Önnur heilsugæsla Tannlæknar Heimilislæknar Vísitala neysluverðs
Ja
nú
ar
2
00
0
Jú
lí
20
00
Ja
nú
ar
2
00
1
Jú
lí
20
01
Ja
nú
ar
2
00
2
Jú
lí
20
02
Ja
nú
ar
2
00
3
Jú
lí
20
03
Ja
nú
ar
2
00
4
Jú
lí
20
04
Ja
nú
ar
2
00
5
Jú
lí
20
05
Ja
nú
ar
2
00
6
Jú
lí
20
06
Ja
nú
ar
2
00
7
Jú
lí
20
07
Ja
nú
ar
2
00
8
Jú
lí
20
08
Ja
nú
ar
2
00
9
Jú
lí
20
09
Ja
nú
ar
2
01
0
Jú
lí
20
10
200
150
100
50
0
-50
Heimild: Hagstofan
Janúar 2004
166,2%
Mars 2002
64,6%
Febrúar 2002
-24,9%
Júlí 2010
73,5%
Janúar 2008
82,4%
Kostnaður við heilbrigðisþjónustu hefur hækkað mikið síðustu tíu ár:
Læknisþjónusta tvöfaldaðist í verði
2002 2004 2006 2008 2010
1.
68
4
kr
ón
ur
1.
60
1
kr
ón
ur
1.
95
8
kr
ón
ur
2.
54
0
kr
ón
ur
2.
59
9
kr
ón
ur
Útgjöldin
> Verð á barnaklippingu
HEIMILD: HAGSTOFA ÍSLANDS
Þú færð Blaðberann þinn í Skaftahlíð 24
alla virka daga frá kl. 9-17.
...góðar fréttir fyrir umhverfiðBlaðberinn...
Blaðberinn
bíður þín
■ Steinn Óskar Sigurðsson kokka-
landsliðsmaður
„Það sem fer mest í
taugarnar á mér þegar
ég er að elda annars
staðar en í mínu eldhúsi
eru bitlausir hnífar.
Það er gríðarlega mikill
tímasparnaður fólginn í því að eiga
nægilega beitta hnífa. Það er jafn-
framt öruggara þar sem þú þarft ekki
að taka jafn mikið á honum og svo
fer það betur með grænmetið þegar
það er skorið þar sem þú missir ekki
allan safann úr því. Það er lykilatriði
að halda hnífunum við reglulega og
halda þeim beittum.“
GÓÐ HÚSRÁÐ
HALDIÐ HNÍFUNUM
BEITTUM