Sameiningin - 01.01.1915, Blaðsíða 18

354
Þetta lítur út eins og kraftaverk fyrir sjónum v'orum hér í
Ameríku, því vér vitum, hve litlu vínbann hefir fiorkaS um afnám
drykkjuskapar; en þó er úrlausnin mjög einföld. Áfengisverzlunin
var öll í höndum stjórnarinnar á Rússlandi. Hún átti ekki aö eins
öll drykkjuhúsin, þar sem vodka var selt í smákaupum, heldur hafði
hún framleiösluna meö höndum líka aö miklu leyti. Vínbruggarar
einstakir áttu markaö vöru sinnar algerlega undir stjórninni. Um
annan kaupanda var ekki aö tala. Var þeim því nauöugur einn
kostur aö hlýða, þegar Rússak'eisari afréö að gera þegna sína alls-
gáöa. Eflaust ætlaði stjórnin ekki í fyrstu aö loka drykkj uhúsunum
nema rétt um stundarsakir, til þess að greiða fyrir liösafnaöi og
herferðum. En þegar þjóðin var eitt sinn komin í kynni viö algert
v'ínbann, þá komst stjórnarráð keisarans að raun um það, 'að ekki
myndi sér henta að taka aftur til fyrri breytni sinnar meö vínsöluna,
svo arðsöm sem hún var. Fólkið reis upp sem einn maður og krafö-
ist þess, að vínbannið héldist- Áhuginn varö svo almennur, aö
gamlir brennivínsberserkir slógust meö og fögnuðu yfir hreyfing
þessarri. Blöðin veittu fólkinu þann stuðning, sem þau gátu, og
stjórnin, sem nú hafði meiri þörf en nokkru sinni áður á fylgi þjóð-
arinnar, sá þann kostinn beztan, að láta undan.
Árangurinn er alger umbreyting og endurfæðing Rússlands.
Glæpir hafa rénað um fjörutíu af hunndraði, og betur til. Þess
heyrist ekki getiö framar, að menn misþyrmi konum sinum. Margt
barnið, sem aldrei hafði áður séð föður sinn ódrukkinn, leit nú á
hann stórum augum og spurði móður sína: “Verður pabbi alt af
svona?” Bylting þessi ber oftar á góma í samtali heldur ett stríðið
sjálft, einkum meðal kvenfólksins.
“Tímamót afar markverð eru runnin upp í landi voru”, ritar K
Vorobyov í blaðið Riecli í Pétursborg. “Vakning sú hin andlega, sem
þjóðin varð fyrir síðan stríðið hófst, ásamt með afnámi óreglunnar,
er komst á um sama leyti, hefir gerbreytt öllu þjóðlífinu í augsýn
vorri. Vínnautnar-afnámið umbylti andlegu lífi Rússa, að eg ekki
tali tun fjárhag þeirra og félagslíf. Áhrif byltingar þessarrar eru
þegar auðsæ, einkum í þorpunum. Rússnesku sveitaþorpin hafa
breyzt svo gersamlega á þessum stutta tíma, að þau eru ókennileg
með öllu.”
Prestur nokkur, sem heima á í fylkinu Simtrisk, ritar hagfræð-
isdeild stjórnarinnar á þessa leið: “Stakkaskiftum þeim verður
naumast með orðum lýst, sem þorpin hafa tekið síðan vínbannið
komst á. Bændurnir ganga nú allir þokkalega til fara. eir eru
orðnir starfsamir og ráðsettir. Eg hefi sjálfur átt tal viö bændur,
sem áður voru drykkjumenn, og heyrt þá fagna þessum nýja sið; og
þeim var hrein alvara. Eg þekki til dæmis einn bónda, sem aldrei
var ódrukkinn- Hann var vanur að taka síðasta hveitisekkinn á
gildaskálann, og hænueggin jafnóðum og þau til féllu. Það er á-
nægjulegt að horfa á mann þennan nú, þegar hann er að gera við
garðhliðið fyrir framan húsið sitt, eða situr fyrir dyrum úti að