Fréttablaðið - 30.04.2011, Síða 74

30. apríl 2011 LAUGARDAGUR50
B
örnin ætla með
föður sinn og frú
í óvissuferð út á
land. Ég veit ekkert
hvert för er heitið.
Mér finnst það líka
eiga vel við. Ég réði því ekkert
sjálfur hvert ég fór þegar var
verið að skipta um stað fyrir mig
sem sendiherra. Að því leyti má
segja að líf mitt hafi verið ein
óvissuferð.“ Þannig farast Ein-
ari Benediktssyni, fyrrverandi
sendiherra, orð þegar hann er
spurður hvort hann ætli að halda
upp á áttræðisafmæli sitt sem er
í dag.
Einar rifjar upp mild bernsku-
vor. „Við strákarnir vorum alltaf
komnir í stuttbuxur á afmælinu
mínu, það var svo hlýtt í veðri,“
segir hann. Einn dagur er honum
minnisstæðari en aðrir, 10. maí
1940. „Ég vaknaði við gífurleg-
an dyn. Flugvél flaug yfir bæinn
frá breskum tundurspilli sem lá í
höfninni og þennan dag breyttist
Reykjavík úr kyrrlátum bæ í allt
annan heim því Bretarnir stigu á
land með vopn sín og hafurtask.“
Æskuheimili Einars stóð á
horni Hringbrautar og Hofsvalla-
götu. „Ég er sem sagt Vesturbæ-
ingur og við strákarnir vorum í
skátunum og KFUM og reynd-
um að sýnast prúðir og þægir
en hin hliðin var sú að við stóð-
um í stríði við Austurbæinga
og lögregluna. Uppáhaldsiðja
okkar var að hanga aftan í bílum
þegar hálka var og lögreglan var
að reyna að passa upp á að við
færum okkur ekki að voða en við
litum á hana sem okkar ægileg-
asta óvin. Ég átti samt gott heim-
ili og er þakklátur fyrir það. Þar
var allt í föstum skorðum.“
Þótt Einar heiti eftir þjóð-
skáldinu afa sínum kveðst hann
engin kynni hafa haft af því.
„En við amma mín Valgerður
vorum miklir perluvinir,“ segir
hann. Hann ber af sér skáld-
gáfu en gengst við mikilli bók-
hneigð. „Það nýjasta sem heldur
mér föngnum er rafrænar bækur
sem ég panta í gegnum Amazon á
nokkrum sekúndum,“ segir hann
og toppar algerlega tækniþekk-
ingu blaðamanns.
Eftir stúdentspróf frá MR og
MA-gráðu í hagfræði frá Boston
réðist Einar til OECD árið 1956.
„Við Elsa [Pétursdóttir] giftum
okkur þá og settumst að í París,
þar sem fyrstu börnin fæddust,“
rifjar hann upp og kveðst hafa
verið með hléum í París til 1970
er fjölskyldan flutti til Genfar.
„Við komum ekkert heim næstu
27 árin heldur bjuggum í Genf,
París, London, Brussel, Ósló og
enduðum í Washington,“ rifjar
hann upp og kveðst hafa haft
mikla ánægju af ævistarfinu. Sú
ánægja sé einnig fólgin í því að
það hafi komið vel út fyrir aðra
en hann. „Konan mín bjó fjöl-
skyldunni yndislegt heimili,“
segir hann. „Börnin okkar fimm
menntuðust erlendis og þetta var
góður tími fyrir okkur öll.“
Líf mitt
hefur líkst
óvissuferð
Genf, París, London, Brussel, Ósló, Washington.
Allt eru þetta borgir sem Einar Benediktsson
fyrrverandi sendiherra hefur búið í. Hann rifjaði
upp brot úr viðburðaríkri ævi fyrir Gunnþóru
Gunnarsdóttur, í tilefni áttræðisafmælis síns.
AFMÆLISBARNIÐ „Við strákarnir vorum alltaf komnir í stuttbuxur á afmælinu mínu, það var svo hlýtt í veðri,“ segir Einar Bene-
diktsson er hann rifjar upp vorin fyrir stríð. FRÉTTABLAÐIÐ/VALLI
U M A L L
T
LA
N
D
pp
Flesta þátttökudaga
Flesta kílómetra
Vinnustaðakeppni
Skráning og nánari upplýsingar
á vefsíðunni: hjoladivinnuna.is
Nú látum við hjólin snúast
um allt land!
ÍS
L
E
N
S
K
AA
/
I
S
IA
.I
S
/Í
S
Í
54
06
2
03
/1
1
Samstarfsaðilar
Vertu með!
Ólympíufjölskyldan
4.-24. maí
Þennan dag fyrir réttum 36 árum, 30. apríl árið 1975, hertóku hersveitir
kommúnistastjórnarinnar í Norður-Víetnam höfuðborg suðurhlutans,
Saigon. Með því féll síðasta vígi sunnanmanna sem höfðu notið stuðn-
ing Bandaríkjanna um árabil og Víetnamstríðinu lauk í raun og veru.
Ófriðurinn hófst árið 1955 þegar Ngo Dinh Diem, sem hafði nýlega
sest í forsetastólinn eftir vafasamar kosningar, hóf átak gegn kommún-
istum í landinu.
Bandaríkjamenn, sem vildu
sporna við áhrifum Sovét-
ríkjanna og Kína í Suðaust-
ur-Asíu, studdu stjórnvöld í
suðri og hófu beina þátttöku
í hernaði árið 1964.
Ekki þarf að fjölyrða
um gang stríðsins, en brölt
Bandaríkjamanna féll sífellt
í grýttari jarðveg heima fyrir
allt fram til ársins 1973 þegar
Bandaríkjamenn hættu form-
legum hernaðarafskiptum en
lofuðu að koma Suður-Víet-
nömum til hjálpar ef norðan-
menn létu til skarar skríða.
Þeir stóðu ekki við stóru orðin þegar á reyndi og í mars 1975 hófst
lokasóknin.
Hver borgin á fætur annarri féll í hendur norðursins og Gerald Ford
Bandaríkjaforseti greip ekki til aðgerða.
Suður-Víetnamar máttu sín lítils upp á eigin spýtur og þegar ljóst var
í hvað stefndi sagði Nguyen Van Thieu af sér forsetaembættinu og flúði
Saigon. Borgin var umkringd 27. apríl og þremur dögum síðar létu her-
sveitir undir forystu Bui Tin ofursta til skarar skríða.
Þeir mættu lítilli andspyrnu og ruddust inn um hlið forsetahallarinnar
á skriðdrekum.
Víetnam var því komið undir stjórn kommúnista eftir um 20 ára stríð
þar sem á fjórðu milljón víetnamskra hermanna og almennra borgara
létu lífið og nær 60 þúsund bandarískir hermenn. - þj
Heimild: History.com og Wikipedia.
Í ÞÁ TÍÐ: Árið 1947
Víetnamstríði lýkur
Her Norður-Víetnams hertekur höfuðborg suðurhlutans og bindur enda á
áralangt stríð sem kostaði meira en 3 milljónir manna lífið.