Fréttablaðið - 03.09.2011, Blaðsíða 16

16 3. september 2011 LAUGARDAGUR
greinar@frettabladid.is
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík SÍMI: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is og Höskuldur Daði Magnússon (dægurmál) hdm@frettabladid.is
HELGAREFNI: Sigríður Björg Tómasdóttir sigridur@frettabladid.is MENNING: Bergsteinn Sigurðsson bergsteinn@frettabladid.is ALLT OG SÉRBLÖÐ: Roald Eyvindsson roald@frettabladid.is og Sólveig Gísladóttir solveig@frettabladid.is
ÍÞRÓTTIR: Sigurður Elvar Þórólfsson seth@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRI: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir steinunn@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að
fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í
gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871
www.meccaspa.is
Breytt og bætt líðan með Berglindi :
• Þá æfir þú á þínum hraða, fyrir þig í fjölbreyttri leikfimi, meðal annars verður sundleik
fimi, stöðvaþjálfun, brennsla, dans, gleði, fit-pilates, slökun, jafnvægi og teygjur.
• Þá ert þú að forgangsraða og setja sjálfa þig, heilsu þína og vellíðan í fyrsta sæti
• Þá æfir þú með stórkostlega skemmtilegum konum sem allar stefna að sama markmiði
og þú
• Þá færð þú stuðning, hvatningu og fræðslu og tekur eitt skref í einu
• Þá upplifir þú einstakt andrúmsloft Mecca Spa þar sem yndislegur blær hvílir yfir öllu
• Þá ertu þátttakandi í leikfimishóp þar sem brugðið er á leik, matarklúbbur er starfræktur
og alls kyns skemmtilegar uppákomur eru fyrirhugaðar
• Þá finnur þú að Lífsstílsbreyting = hugarfarsbreyting = framtíðarlausn
• Að hika er sama og tapa – hafðu samband og skráðu þig núna
Námskeiðið stendur yfir til áramóta, á mán – fim kl. 17 – 18
Fyrsti tíminn verður í sundlauginni mánudaginn 5. september!
Allar nánari upplýsingar og skráning er í síma 891-6901 eða á netfanginu
e.berglind@simnet.is
Verið hjartanlega velkomnar
Kærleikskveðja, Berglind, fit-pilates- og þolfimikennari
Það er ennþá laust í fit-pilates kl. 19:15 mán-mið-fim
SPOTTIÐ
AF KÖGUNARHÓLI ÞORSTEINS PÁLSSONAR
VG krefst opinberrar rann-sóknar á embættisathöfn-um utanríkisráðherra vegna hernaðar í Líbíu.
Utanríkisráðherra fullyrðir að slík
rannsókn muni hitta aðra verr en
hann. Merkingarlaust hnútukast
af þessu tagi hefur yfirskyggt aðra
atburði síðustu daga. Um hitt er
minna fjallað sem stjórnarflokkarn-
ir hafa verið næstum einhuga um.
Það sætir þó ekki síður tíðindum.
Samstarfinu við AGS er lokið.
Þar með heyrir efnahagsáætlunin
sem fyrri ríkisstjórn gerði í nóvem-
ber 2008 sögunni til. Forystumenn
ríkisstjórnarinnar voru sammála
um að líkja þess-
um samstarfs-
tíma við setu á
skólabekk. Það er
upplifun þeirra
b e gg ja s em
engin rök standa
til að draga í efa.
Forsætisráð-
herra og fjár-
málaráðherra
líta svo á að þau
hafi útskrifast með láði. Engu hefur
spillt þeirri fölskvalausu gleði að
innanríkisráðherrann þvertekur
fyrir að láta skipa sér á bekk með
þakklátum útskriftarnemum.
Hvort þjóðin upplifir útskriftina
eins og formenn stjórnarflokkanna
er sjálfstætt skoðunarefni. Eðlilegt
er að menn reyni að gera sér raun-
sanna grein fyrir því hvar Ísland
stendur þegar samstarfinu við AGS
er lokið og meti það sem áunnist
hefur. Hitt skiptir þó meira máli að
vita hvert á að halda og eftir hvaða
leiðum.
Nú þegar ríkisstjórnin loks stend-
ur á eigin fótum er veruleikinn sá að
hún hefur ekki gert eigin efnahags-
áætlun sem tekur við af hinni. Þar
veifar hún auðu blaði. Í besta falli
er þar eitt tákn. Það er tölustafur-
inn: Núll.
Núll
ÞORSTEINN
PÁLSSON
Þetta eru þau tíðindi síðustu viku sem skipta framtíð fólksins í landinu mestu. Um þau er ekki talað.
Aðeins einn hagfræðingur hefur
vakið athygli á þessari hættulegu
staðreynd. Eftirtektarvert er að
þetta veldur ekki hnútukasti milli
stjórnarflokkanna. Eða er hitt
skýringin að einhugur er um að
þeir geti ekki gert efnahagsáætl-
un saman?
Leiðtogar stjórnarandstöðunn-
ar hafa réttilega með tilvísun
í verðbólgu og ónógan hagvöxt
gagnrýnt það sjálfsálit formanna
stjórnarflokkanna að AGS hafi
útskrifað þá með láði. En frá
stjórnarflokkunum verður þó
ekki tekið að fram til þessa hafa
þeir framkvæmt mest af þeim
íhaldsaðgerðum í ríkisfjármálum
sem AGS lagði fyrir.
Á hinn bóginn hafa stjórnarand-
stöðuflokkarnir ekki fremur en
aðrir deilt á ríkisstjórnina fyrir
að hafa látið undir höfuð leggj-
ast að gera nýja efnahagsáætlun
um endurreisn þjóðarbúskapar-
ins. Þetta er þó sneggsti blettur-
inn á ríkisstjórninni þegar AGS
leggur ekki lengur línurnar um
stjórn ríkisfjármálanna og pen-
ingamálanna. Pólitískur friður
virðist ríkja um þann auma blett.
Hvað veldur?
Ríkisstjórnin hefur gefist upp
við að fylgja þeim hógværu mark-
miðum í ríkisfjármálum sem AGS
lagði upp með. Það heitir að þeim
hafi verið skotið á frest. Þrem-
ur árum eftir hrun krónunnar
bólar ekkert á útflutningshag-
vexti. Ríkisstjórnin hefur tafið
þær framkvæmdir í orkumálum
sem voru forsenda AGS-áætlun-
arinnar. Flest bendir til að VG sé
að styrkja stöðu sína í því þrátefli.
Á sama tíma og ríkisstjórn-
ir annarra landa herða aðgerð-
ir í ríkisfjármálum þykir rétt að
slaka á klónni hér. Þegar aðrar
þjóðir hrinda í framkvæmd nýjum
viðbragðsáætlunum í peningamál-
um þykjumst við ekki hafa þörf
fyrir slíkt. Meðan Ísland býr eitt
Evrópuþjóða við gjaldeyrishöft
koma sums staðar fram þau við-
horf að alls ekki megi horfa til
nánara framtíðarsamstarfs við
þær þjóðir sem nú grípa til ráð-
stafana til að tryggja stöðugleika
í peningamálum.
Friður um sneggsta blettinn
Bankastjórn Seðlabank-ans barðist hatramm-lega gegn AGS-sam-starfinu á sínum tíma.
Það gerði formaður VG einnig
en af öllu meiri opinberum ákafa.
Svo fór þó að bankastjórn Seðla-
bankans undirritaði samstarfs-
áætlunina og skömmu síðar kom
það í hlut formanns VG að fram-
kvæma hana. Áætlunin hefur
reynst vel þó að margar brota-
lamir hafi verið á framkvæmd-
inni. Án samstarfs og aðhalds
AGS væri staðan verri.
Ofan á hrun krónunnar og bank-
anna var pólitíska ástandið orðið
afar snúið þegar efnahagsáætl-
unin var samin. Í því ljósi verður
það að teljast pólitískt þrekvirki
hjá þáverandi forsætisráðherra,
Geir Haarde, að koma þessu sam-
starfi á og draga á svo skömmum
tíma þær skýru línur sem fylgja
ætti í fyrstu við efnahagsendur-
reisnina. Einörð afstaða þáverandi
formanns Samfylkingarinnar var
einnig forsenda fyrir því að þetta
tókst.
Pólitíska kreppan er óleyst eins
og flokksráðsfundur VG stað-
festir. En forvígismenn lands-
ins hyggjast eigi að síður sitja án
efnahagsáætlunar og á sama tíma
setja áform um aukið alþjóðlegt
samstarf í uppnám. Dæmið frá
því í nóvember 2008 sýnir að jafn-
vel við verri aðstæður er hægt að
gera betur. Hvar er viljans merki?
Hvar er viljans merki?
Í
föstudagsviðtali Fréttablaðsins sagðist Ögmundur Jónasson
innanríkisráðherra myndu beita sér fyrir því að verðtrygg-
ingin yrði afnumin. Það er göfugt markmið og væri alveg
klárlega heimilum landsins í hag að það næðist.
Ögmundur færir meðal annars fram þau rök fyrir afnámi
verðtryggingarinnar að vextir sem stjórntæki seðlabanka bíti illa
í verðtryggðu hagkerfi. Vaxtahækkun færi bara til afborgunar-
byrði fólks og fyrirtækja, en þyngi hana ekki strax. Þetta eru rök
sem margir hagfræðingar taka undir.
En hvað þarf að koma til svo
hægt sé að afnema verðtrygg-
inguna? Á öðrum stað í Frétta-
blaðinu í gær sagði Ásgeir
Daníelsson, forstöðumaður á
hagfræðisviði Seðlabankans,
að forsenda þess væri að hægt
yrði að halda verðbólgu lágri og
stöðugri. Hitt væri annað mál
hvort það væri raunhæft. Hér væri verðbólgan mjög ófyrirsjá-
anleg og því væri eðlilegt að bæði lánveitendur og lántakendur
vildu verðtryggja lán.
Meinið er nefnilega að takist ekki að koma böndum á verð-
bólguna leiðir afnám verðtryggingar óhjákvæmilega til þess að
raunvextir hækka. Þeir sem lána peninga leitast þá við að hafa
borð fyrir báru; að tryggja sig með háum vöxtum fyrir lækkandi
gengi gjaldmiðilsins og verðbólgu.
Það er nefnilega ekki rétt hjá Ögmundi Jónassyni að í öðrum
löndum sé verðbólgan „látin rýra fjármagnið“. Verðbólguvænt-
ingar eru byggðar inn í vaxtastigið til lengri tíma litið. Annars
væru fjármálastofnanirnar að taka of mikla áhættu. Er ekki
Ögmundur einmitt talsmaður þess að bankar og önnur fjármála-
fyrirtæki sýni ráðdeild og taki ekki of mikla áhættu?
Svo má spyrja hvað Ögmundur vilji gera til að halda verðbólg-
unni niðri. Verðbólguskotin á Íslandi eru oftast tengd gengis-
lækkun krónunnar, sem veldur verðhækkun á innflutningi. Er
Ögmundur að gera eitthvað í því að útvega okkur nýjan og stöð-
ugri gjaldmiðil?
Heilbrigð, erlend fjárfesting í atvinnulífinu stuðlar að inn-
streymi fjár í landið, sem styrkir gengi krónunnar og dregur
úr líkunum á verðhækkunum. Hefur Ögmundur Jónasson mikið
stússazt í því að greiða fyrir erlendum fjárfestingum?
Ein ástæða þess að stjórntæki Seðlabankans hafa í gegnum
tíðina reynzt bitlítil er að ríkisstjórnin hefur ekki stutt við bakið
á bankanum með aðhaldi í ríkisfjármálum. Er innanríkisráðherr-
ann talsmaður þess harða aðhalds í ríkisfjármálum til lengri tíma
sem þarf til að koma á nauðsynlegum stöðugleika í efnahags-
lífinu?
Afnám verðtryggingarinnar er frábært og vinsælt markmið.
En fleira verður að koma til. Ráðherrar í ríkisstjórninni geta ekki
bara slegið um sig með vinsælum frösum, þegar alla heildarsýn
á peninga- og efnahagsstefnu landsins vantar.
Ögmundur vill afnema verðtrygginguna:
Hvar er
heildarsýnin?
Ólafur Þ.
Stephensen
olafur@frettabladid.is
SKOÐUN