Faxi - 01.12.1990, Blaðsíða 64

Bj

H
mmm
«11
pH
f;3
1111,,,,
111
1®

mér sérstakir viðveruvextir, í samræmi vió
verðbólguna, einu sinni í mánuði. Á þessum tíma hef
ég alls greitt sem svarar heilu íbúðarverói íleigu
(níu ár) og þó eru íbúðir dýrar hérna. Ekki er heldur
auóvelt að kaupa þær, allra síst fyrir útlendinga eins
og mig. Seljendur vilja yfirleitt fá allt kaupverðiö á
borðið, eða því sem næst, en lánastofnanir lána ekki
nema í hæsta lagi átta prósent af því, hver um sig. Pó
er hægt að fá lán íhvaða banka sem er ef maður á
umtalsverða innistæðu í honum.
Sá sem ætlar sér að kaupa íbúð hérna, og á ekki
húsnæði fyrir, verður því að eiga viðskipti við svona
tíu, tólf banka og fá lán úr þeim öllum samtímis. Þetta
er nokkuð heppilegt fyrir bankana þar sem þeir eru
einmitt tólf talsins; fjórir ríkisbankar og átta
einkabankar. Hins vegar er þetta mjög tímafrekt,
enda getur það varla nokkur maður nema með því
að segja upp atvinnunni á meðan. Lánastofnanir eru
aðeins opnar milli klukkan átta og tíu á morgnana,
þegar fólk er almennt í vinnu en til aö fá lán úr
einum banka þarf að eyða a.m.k. þrem dögum í
hlaup og snatt. Á hverri lánsumsókn þurfa að vera
eiginhandaráritanir minnst þriggja ábyrgðarmanna
og nafni hvers um sig þurfa að fylgja löggilt
sakavottorð og heilbrigðisvottorð auk upplýsinga um
starf, eignir, skatta, trúarskoðun og skónúmer. Sami
maður má ekki skrifa upp á tvær eða fleiri umsóknir,
þannig að afla verður minnst 30 ábyrgðarmanna.
Hver umsókn fer síðan eftir allskyns krókaleiðum
gegnum tölvukerfi bankanna, höfuðstöðvar
lögreglunnar, heilbrigðiseftirlitið, biskupsembættið
og víðar. Fjórtán mismunandi stimplar þurfa að vera
komnir á hana áður en hægt er að afgreiða
viðkomandi lán. Almenningur á erfitt með að átta sig
á allri þessari skriffinnsku enda guggna margir áður
en lagt er í slaginn. Nokkrir glæponar, sem kunna á
kerfið, hafa þó orðið vellauðugir á húsabraski með
aðstoð stimplaprentunar, rithandafalsana og
duglegra lögfræðinga. Venjulegur almúgamaóur,
sem ætlar að kaupa íbúð, getur því hrósað happi ef
hann á vingott við einn glæpon eða svo.
Kannski er skýringm á þessu sú að bankastjórar í
landinu eru mjög misjafnir. Engrar sérstakrar
menntunar er krafist í slfkt starf enda veit ég um
fyrrverandi bifvélavirkja, róna og kúluvarpara sem
eru bankastjórar í dag. Bankastjóri í Slagviðru þarf
aðeins að vera vingjarnlegur útlits og ófyrirleitinn að
eðlisfari. Ein öruggasta aðferöin til að fá lán er sú að
líta út eins og maður sé iójuleysingi af ríkum ættum
og þurfi alls ekki á neinum umfram peningum að
halda. Þeir sem bera hins vegar merki um fátækt og
basl utan á sér fá ekkert lán.
Nú kann einhver e.t.v. að halda að sala á íbúðum
og húseignum hljóti að ganga illa hér á landi, en það
er nú öðru nær. Hér eru fasteignasölurnar flein en
bókaverslanirnar og telja Slagviðringar sig þó vera
bókhneigða þjóð. Og um helgar gefa stærstu
dagblöðin út þykk, sérprentuð aukablöð með
eintómum fasteignaauglýsingum.
íbúðin sem ég leigi var byggð snemma á sjöunda
áratugnum en þá var all sérstæður byggingastíll í
tísku hérna. Helmingur gólfflatarins er gríðarlega
stór stofa en í hinum helmingnum eru fimm pínulítil
herbergi, geymsla, gangur, örmjótt eldhús, þvotta-
hús, baðherbergi, forstofa og þurrkklefi. Allur suður-
veggurinn er úr tvöföldu rúöuglen. Ég hef aldrei
skilið hvers vegna Slagviðringar byggja svona (það
er gert enn þann dag í dag) en hús íþessum stíl eru
ótrúlega algeng.
Hér er kolniðamyrkur sautján til tuttugu tíma á
sólarhring þrjá dimmustu mánuði ársins og þá er lítið
gagn af glerveggnum sem birtugjafa og þvísíður
sem hitagjafa. En á sumrin er bjart allan
sólarhringinn íþrjá mánuði samfleytt. Þá er ekki
hægt að skapa verulega hlýlega kvöldstemmningu í
návist svona risaglugga nema með því að byrgja þá
með fullkomnum leikhústjöldum. Hins vegar eru
svona gluggar svolítið sniðugir í september og mars.
Það er mjög napurt veður úti núna og kuldann
leggur inn gegnum rúðuvegginn. Þegar ég byrjaði
að skrifa þetta bréf í morgun var mistur og
rigningarúði fyrir utan gluggann. Síðan kom
glampandi sólskin en nú er semsé kominn grenjandi
skafrenningur. Veóurfar er óútreiknanlegt hér á
landi og sama veðnð endist sjaldan lengi. í
fyrrasumar hélst reyndar logn og þoka í tæpar fjórar
vikur samfleytt. Að þvíloknu kom ægilegt fárviðri og
einum veðurfræðingi var sagt upp starfi sínu. Hann
hafði verið á vakt í upphafi þokunnar og spáð
hafgolu með léttskýjuðum himni.
Annars vorkenni ég fáum mönnum eins mikið og
veðurfræðingunum sem koma fram í sjónvarpi
eyjarinnar til að útskýra veðurhorfur. Þeir eru svo
vonleysislegir og kvíðnir á svipinn, ef spáin er ekki
uppbyggileg, að það er beinlínis átakanlegt að horfa
á þá, enda hefur það oftar en einu sinni komið fyrir
að útsendingarstjórinn, sem er uppstökkur grímsti af
frönskum ættum, hefur þeytt heilli rjómatertu í
smettið á þeim — og það í beinni útsendingu.
Til að byrja með mótmælti hagsmunafélag
veðurfræinga tertukastinu mjög kröftuglega en þaó
gagnaði nú lítið. Sjónvarpsáhorfendur voru
himinlifandi, heimtuðu meira rjómatertukast og
útsendingarstjórinn varð vinsælasti maður landsins á
svipstundu. Sumir veðurfræðingar voru beðnir að
endurtaka veðurspána í dagskrárlok (ef sá
franskættaði lumaói á rjómatertu) en flestir þeirra
sögðu þvert nei. Þó féllst einn þeirra á að gera það
— bara einu sinni — og allar götur landsins tæmdust
gersamlega á meðan. Sá hinn sami sagði skömmu
sínar upp stöðu sinni á veðurstofunni og fór að troða
upp sem fórnardýr tertukastara í næturklúbbum og á
árshátíðum. Hann hafði víst rífandi tekjur af þessu
um tíma og auk þess hefur hann lýst því yfir
opinberlega að honum fmnist rjómatertur bara
verulega góóar. Aftur á móti varó þetta allt saman til
þess að veðurfræðideildin viö háskóla eyjarinnar var
lögð niður um tíma þar sem enginn sótti um
inngöngu í hana. En nú eru Slagviðringar loksins
orðnir leióir á tertukastinu, enda tími til kominn.
Þegar mér varó litið út um gluggann rétt í þessu sá
ég að skafrennmgurinn, sem æddi um allt hverfið
hérna rétt áðan, er hættur og það er komin ausandi
rigning.
Þetta bréf var upphaflega samió árió 1977 og endurbætt fimm
árum síðar. Næsta bréf heitir „Svipmyndir úr höfuóstaónum.“
Lesendum skal bent á, til að forðast allan misskilning, að bréfin
fjalla eingöngu um eyjuna Slagvióru og íbúa hennar.
Þorsteinn Eggertsson.