Faxi - 01.12.1990, Blaðsíða 50

F
l_J kki verður ofsögum af þvi sagt,
hve tíminn er fljótur að líða. Það var
víst í jólablað 12. árgangsins, árið
1952, sem ég skrifaði mína fyrstu
jólahugleiðingu. Mér finnst sem það
hefði getað gerst í gær. Svo vel man
ég mín fyrstu samskipti við þáver-
andi ritstjóra, öölinginn Hallgrím
Th. Björnsson, sem átti svo stóran
þátt í að búa Faxa þann trausta sess
í samfélagi Suðurnesjamanna, sem
hann skipar í dag með svo miklum
sóma, sem raun ber vitni um.
Fæst þeirra fjölmörgu blaða og
tímarita, sem litið hafa dagsins ljós
hér á Islandi, hafa orðið langlíf. Oft-
ast var þar aðeins um dægurflugur
að ræða. Fæst þeirra fylltu árgang-
inn, hvað þá meira. Helst eru það
blöð og tímarit, sem tengst hafa
ákveðnum sérsviðum og verið gefin
út sem slík, sem hafa haldið velli, að
ógleymdum dagblöðunum okkar,
sem auðvitað hafa hér algjöra sér-
stöðu.
En blöð á borð við Faxa, sem
helga sig að mestu eða öllu leyti
málefnum ákveðins héraðs eöa
byggðarlags og eru ópólitísk að
auki, eru oftast nær borin uppi af
áhuga og þolgæði eins manns, rit-
stjórans og leggja upp laupana um
leið og hann gefst upp eða hverfur
af sjónarsviðinu. Þeirri staðhæfingu
til staðfestingar mætti telja upp tugi
slíkra blaða, sem þegar eru horfin
og hætt að koma út.
En Faxi lifir enn!
Og það sem meira er. Hann er sí-
fellt að sækja á. Til þess liggja vafa-
laust margar ástæður. Fyrst má auð-
vitað minna á það, að Faxi er gefinn
út af fámennu félagi, sem saman-
stendur af traustum og ábyrgum
einstaklingum.
Þeir velja úr sínum hópi ritstjóra,
sem þeir svo standa við bakið á og
styðja með ráðum og dáð, bæði
hvað varðar öflun efnis og auglýs-
inga. Það er dýrt að halda úti blaði
á borð við Faxa og því eru auglýs-
ingarnar hin eðlilega lífæð hans. Og
reynslan hefir sýnt, að þar á Faxi
marga trausta hauka í horni, sem
hafa lagt honum lið, um leið og þeir
vonandi högnuðust sjálfir, í áranna
rás. Hins vegar er svo efnið, sem
Faxi flytur lesendum sinum. Það
hefur eðlilega verið misjafnt, bæði
Björn Jónsson.
að efni og gæðum og stundum veriö
deildar meiningar um gildi þess. En
hiklaust má þó fullyrða, að alltaf var
í hverju blaði einhver sá veigur, sem
átti erindi til lesandans um leið og
hann gaf blaðinu varanlegt gildi.
Þaö gat verið frétt, frásögn, viðtal,
hugleiðing eða skáldskapur, því allt
þetta og miklu fleira er að finna í
hinni fjölbreyttu efnisflóru Faxa. Og
frá hvaða sjónarmiði sem horft er á
þá fjölskrúðugu flóru, skal þaö
ávallt koma í ljós, að hvergi eru á
einum stað samankomnar fleiri og
traustari heimildir um sögu Kefla-
víkur og að mörgu leyti Suöurnesja
allra í fimmtíu ár, en í Faxa. Af þeim
sökum m.a. veröur hann æ eftirsótt-
ari lesning, eftir jrví sem tímar líða.
Og ekki skemmir það fyrir, að hann
er yfirleitt bráðskemtilega skrifað-
ur.
Hæfileikaríkir ritstjórar
Um efnið sem Faxi hefir birt á
liðnum árum væri margt hægt að
segja, þó að ekki verði það gert
þessu sinni. En sú gifta hefur honum
gefist, að góðir menn og hæfileika-
ríkir hafa skipað sæti ritstjórans
hverju sinni. Olíkir hafa þeir veriö
hvað áhugamál snerti og þar af leiö-
andi hafa áherslurnar verið talsvert
misjafnar. En allir hafa þeir veirö
einhuga í því að gera blaðið sem
best úr garði og það sem ég tel bæði
athyglisvert og harla þýöingarmik-
ið; þeir hafa allir veriö reglumenn
sem skildu gildi bindindis, tóku jafn-
an einarða afstööu meö okkur, sem
teljum neyslu áfengis og annarra
vímuefna eitt mesta þjóðarbölið, og
lagt okkur lið í bindindisbaráttunni
þegar þess var þörf.
Fyrir þetta er mér bæði Ijúft og
skylt að þakka á þessum tímamót-
um, um leið og ég ber fram þá frómu
ósk, að enn mættum við vænta lið-
sinnis Faxa í baráttunni við bjór,
brennivín og önnur eiturlyf, barátt-
unni sem í raun og veru er háð um
heill eða óheill íslenskrar æsku á
komandi tíð.
Blöðin eru stundum kölluö spegill
samtíðar sinnar. likki þurfa Keflvík-
ingar og Suöurnesjamenn aðrir að
fyrirverða sig fyrir þann spegil, sem
Faxi er þeim.
Það hefir veirð sagt oftar en einu
sinni og oftar en tvisvar í mín eyru,
að Faxi bæri svo af öðrum blöðum,
að vandfundin væri hliðstæða hans
hér á landi.
Þetta er stór fullyrðing, en ég held
að hana megi mjög til sanns vegar
færa.
Heill og farsæld fylgi Faxa, héðan
í frá sem hingaö til.
Ég bið hann aö flytja öllu mínu
fyrrverandi sóknarfólki í Keflavík-
ur-, Ytri- og Innri-Njarðvíkursókn-
um, svo og öðrum Suöurnesja-
mönnum, innilegar kveöjur mínar
og fjölskyldu minnar, ásamt einlæg-
um óskum um gleðileg jól og gæfu-
ríkt komandi ár.
Björn Jónsson.
/
A
il haustmanuði arið 1940
ákváðu nokkrir menn í Keflavík að
hefja útgáfu mánaðarblaðs, allir
voru þeir meðlimir í Málfundafélag-
inu Faxa, útgefandi var félagið. Það
voru ýmsar blikur á lofti árið 1940,
Þjóðverjar voru búnir að taka Pól-
land með hervaldi, næst tóku þeir
Frakkland á nokkrum vikum og svo
Holland, Belgíu, Noreg og Dan-
mörku. Það var eins og enginn gæti
stöðvað leiftursókn Þjóðverja, að
vísu höfðu Bretar sagt Þjóðverjum
stríð á hendur en hvað gátu Bretar
gert einir? Það gengu sögur um það
í landi okkar Islandi, að næst
Njáll Benediktsson.
mundu Þjóðverjar taka Island með
leiftursókn. Það varð ekki af því,
Bretar urðu fyrri til og hernámu Is-
land 10. maí 1940. Margt breyttist
við komu Breta, allir Islendingar
gátu fengið vinnu hjá hernum. Þeir
sem áttu tommustokk og sög uröu
gervismiðir; þeir sem áttu bifreið
fengu vinnu hjá hernum við ýmsa
keyrslu. Nú voru allir á spani; þann-
ig var jarðvegurinn þegar Faxi hóf
göngu sína.
Það þarf engan að undra þótt
Faxafélagar hefðu nokkrar áhyggj-
ur af því að enginn hefði tíma til að
skrifa í Faxa en Faxafélagar voru
heppnir er þeir fengu Hallgrím Th.
Björnsson til að ritstýra blaðinu.
Hann hafði bæði vilja og getu til
þess, hann safnaði ýmsum fróðleik
um Suðurnes og það voru skrifaðar
minningargreinar um konur 'íig
karla. Þessi fróðleikur mun geymast
á spjöldum Faxa um ókomin ár. Við
Suðurnesjamenn erum í mikilli
þakkarskuld við Hallgrím Th.
Björnsson fyrir hans góðu verk, við
minnumst hann með hlýhug og
þakklæti. Allir ritstjórar Faxa hafa
haldið blaðinu frá öllu pólitísku
þrasi, og er það stærsti kostur blaðs-
ins og mín von er að svo verði áfram
um ókomin ár.
Ég óska Faxafélögum til hamingju
með fimmtugasta aldursárið.
Bestu kveðjur,
Njáll Benediktsson
Gardi.
242 FAXI