Faxi - 01.12.1993, Blaðsíða 25

Karl Guðjónsson var fyrsti starfsmaður á talstöðinni í
Keflavíkurhöfn árið 1960 og starfaði þar í ein tuttugu ár. Hann
haföi lengi haft mikinn áhuga fyrir að slíkri stöð yrði komið upp
og hann gerði við bátatalstöðvar í marga áratugi, en 1933 fékk
hann leyfi hjá Landsímanum til slíkra starfa.
útgerðarmönnum sem næmi kr. 300.
á hvern bát sem þeir gerðu út.
Undantekningarlaust vom undirtektir
þessara aðila mjög jákvæðar í þessu
máli.
Starfsemin hefst
Þeir hafa líklega verið ánægðir
stjórnarmennirnir í Utvegsbænda-
félaginu þann 24. mars 1960, en
þann tak var Keflavíkurradíóið
formlega tekið í notkun á fyrstu
hæð Olíusamlagshússins við höfnina
í Keflavík. Voru miklar vonir
bundnar við þá þjónustu sem nú væri
hægt að veita bátaflotanum. Tækin
sem byrjað var með voru fengin á
leigu hjá Landsímanum og hafði
Karl Guðjónsson unnið að
uppsetningu þeirra. A þessum tíma
voru talstöðvar í bátunum sjálfsagt af
ýmsum gerðum, en flestar þeirra
voru fengnar hjá Landsímanum. 1
bók sinni, Sjómannsævi, segir Karvel
Ögmundsson frá því, að á árinu 1936
hafí talstöðvar komið samtímis í alla
báta í Keflavík og Njarðvík. Hal'i
þetta gerst fyrir forgöngu Slysa-
vamarfélags kvenna í Keflavík. Var
gerð sameiginleg pöntun gegnum
Slysavarnarfélagið og fengust tækin
þá ódýrari en ella og greiddu útvegs-
menn talstöðvarnar. Eftir að
Kellavíkurradíó tók til starfa fóru að
koma önnur tæki í bátana m.a. frá
Simrad og Kevin Hughes.
Fyrstu starfsmennirnir við
Keflavíkurradíó voru öndvegis-
mennirnir Karl Guðjónsson og
Albert Bjarnason og skyldu þeir
starfa til 15. maí 1960. Ráðninga-
samningurinn var allsérstæður, en
hann gerði ráð fyrir því, að til samans
hefðu þeir kr. 7.060. í laun með
orlofi og skildu þeir vera sjálfráðir
um það, hvernig þeir skiptu
vinnutíma og vöktum á milli sín.
Húsnæði talstöðvarinnar var ekki íkja
stórt u.þ.b. 14 fermetra herbergi á
neðri hæð Olíusamlagshússins. OSK
lagði til húsnæðið leigufrítt. Sá sem
var á vakt hverju sinni sat við glugga
með gott útsýni yfír höfnina og voru
tækin honum á vinstri hönd. Fyrir
framan herbergið var allstór gangur
og þar safnaðist oft fyrir nokkur
hópur manna sem komu lil að
fylgjast með samskiptunum við
bátana og til að leita eftir upp-
lýsingum. Þarna urðu því oft ansi
fjörugar umræður um fiskiríið, lífið
og tilveruna. Þess má jafnframt geta,
að Karl Guðjónsson rak á þessum
tíma viðgerðarverkstæði fyrir
talstöðvar í húsnæði við hliðina á
radíóinu. Hann var rafvirki að mennt
og árið 1933 fékk hann réttindi frá
Landsímanum til að stunda viðgerðir
á sendi- og viðtækjum í skipum. Þess
má einnig geta, að Karl var jafnframt
sýningamaður í kvikmyndahúsum
um margra ára skeið.
Mikið álag var á radíóinu
Sjómenn tóku þessari nýju
þjónustu ákaflega vel. Stöðin þjónaði
öllu svæðinu allt frá Grindavík og
inná Vatnsleysuströnd. Ótölulegur
fjöldi af hvers kyns boðum fóru á
milli, enda má segja að þetta hafi
verið undanfari þeirrar tilkynn-
ingarskyldu sem við þekkjum í dag.
Starfsmennirnir tóku við boðum og
komu þeim síðan áfram til réttra
aðila í landi. Á þeim tíma tíðkaðist
það líka mjög, að almenningur í landi
átti útvarpstæki sem voru með
bátabylgju og gat fólk því fylgst
með, þegar bátamirt voru að ræða sín
á milii eða tilkynna eitt og annað í
land. Fer ekki á milli mála, að
tilkoma talstöðvarinnar var stórt
skref í framfaraátt í öryggismálum
sjómanna. Kostnaður við stöðina var
að sjálfsögðu nokkur, en rekstur
hennar tnun þó hafa staðið undir sér,
því innheimt voru þjónustugjöld hjá
notendum hennar, þ.e. útgerða-
mönnum báta og hjá vinnslu-
stöðvunum.
Upplýsingamiðstöð
Eins og áður sagði, þá var talstöðin
notuð í fjölbreyttum tilgangi. Þama
var alltaf maður til staðar á fíestum
tímum og því gott að leita til hans ef
koma þurfti ýrnis konar skilaboðum
á framfæri. Eru til margar skondnar
sögur af slíku þó þær verði ekki
tíundaðar hér. Fyrst og fremst var þó
talstöðin notuð til að koma skila-
boðum rnilli bátanna og vinnslu-
stöðvanna. Hvenær væri von á bát-
unum í land, hver væri aflinn, hvað
vantaði fyrir næsta róður, hvernig
veðrið væri á miðunum o.s.frv. Á
stjómarfundi í Útvegsbændafélaginu
þann 21. nóvember 1962 ræddi
Benedikt Jónsson fomiaður félagsins
þá hugmynd, að starfsmaður
radíósins gæli meðfram starfi sínu
þar gefíð upplýsingar um hvers konar
mál sem varðaði starfsemi félagsins.
Guðfinnur Sigurvinsson sem þá var
starfsmaður á radíóinu ræddi þetta
ntál og taldi að hann gæti tekið þessi
störf að sér. Skýrði hann jafnframt
frá því að hann hefði að undanfömu
innheimt dágóðar tekjur fyrir radíóið
með því að rukka alla þá báta sem
hefðu talstöðvar. Nærni sú upphæð
nú kr. 80.700. Var samþykkt á
fundinum að ráða Guðfinn til þessa
starfs og var gengið endanlega frá
ráðningu hans þann á fundi þann 29.
nóvenrber. Karl Guðjónsson var sem
fyrr við stöðina rneð Guðfinni og
skiptust þeir á að vera á vakt.
Utvegsmannafélag
Suðurnesja yfirtekur
reksturinn
Eins og fram hefur komið þá hélt
Útvegsbændaféalg Keflavíkur áfram
að starfa, þrátt fyrir stofnun Útvegs-
mannafélags Suðumesja. Var rekstur
talstöðvarinnar stór þáttur í
starfseminni en fíjótlega dró úr öðru
starfi. Það var síðan á fundi stjómar
Útvegsbændafélagsins 19. desember
1967 að samþykkt var að taka upp
viðræður við Útvegsmannafélag
Suðumesja um að það félag yfírtaki
reksturinn um næstkomandi áramót.
Hafði sú hugmynd áður verið rædd
innan félagsins og menn verið því
sammála. Tókust síðan samningar
um yfírtökuna og varð hún að vem-
leika um áramótin. Oftast var sá
háttur á hafður, að sérstök nefnd var
skipuð lil að sjá um talstöðvar-
reksturinn og á fundargerðum má sjá,
að hann var oft erfiður og stóð tæpast
undir sér. Var þó fenginn styrkur frá
sveitarfélögunum til rekstursins.
Talstöðvargjöld bátanna höfðu lítið
hækkað og ásamt framlagi frá
vinnslustöðvunum stóð félagið að
öðm leiti undir rekstrinum. Á þessum
tíma er rekstur stöðvanna í Keflavík
og Grindavík sameinaður og voru
þær reknar báðar um tíma, en síðan
var Keflavíkurstöðin rekin eingöngu.
Árið 1968 færir stöðin sig unr set í
Olíusamlagshúsinu og fær nú
aðstöðu í lítilli viðbyggingu sem
OSK byggði við hliðina á efri hæð
hússins. 1 nóvember 1969 er Halldór
Ibsen skipaður af stjórninni til að
vera í forsvari fyrir daglegum rekstri
stöðvarinnar. Á næstu árum eru oft
viðræður við Póst- og símamála-
stjórn um leiguna á tækjunum og
fekkst hún ekki lækkuð. Aflur á móti
bauðst Póst- og símamálastjóm til að
reka stöðina gegn gjaldi, en það það
þótti allt of dýrt og var ekki þegið.
Keflavíkurradíó hélt svo ál'ram fram
á níunda áraluginn að þjóna
sæfarendum og komu ýmsir til starfa
að stöðinni, en síðasti starfsmaðurinn
var Georg Onnsson sem nú starfar
sem leigubifreiðarstjóri. Undir lokin
var þörfin fyrir stöðina orðin lítil, því
framförum í fjarskiptum hafði fleygt
svo fram. Voru nú flestir bátar og
skip komin með farsíma um borð,
var því radíóið lagt niður í lok maí
FAXI 185